این درحالی است که کارشناسان تغذیه همواره هشدار می‌دهند، آنتی‌بیوتیکی که به ماکیان داده می‌شود باعث ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی در افرادی می‌شود که از آنها تغذیه می‌کنند. لذا ضروری است، مسئولان امر در مورد نوع داروهایی که به ماکیان داده می‌شود دقت بیشتری داشته باشند. به گفته محققان، دادن آنتی‌بیوتیک به این حیوانات سبب پیدایش میکروب‌هایی در آنان می‌شود که مقاومت فوق‌العاده‌ای به داروهای آنتی‌بیوتیک دارند.این پدیده که مقاومت آنتی‌بیوتیکی نامیده می‌شود زمانی رخ می‌دهد که یک آنتی‌بیوتیک مرتبا مورد استفاده قرار گیرد، به‌طوری‌که میکروب‌ها دچار جهش شده، نسبت به آن مقاومت پیدا کنند. انتقال این مقاومت دارویی از طریق غذا امکان پذیر است. وقتی ما غذایی را مصرف می‌کنیم که حاوی ارگانیسم‌هایی با ژن‌های مقاومت دارویی است، این ژن‌ها می‌توانند به ارگانیسم‌های طبیعی موجود در بدن ما منتقل شده آنها را نیز به دارو مقاوم کنند.معمولا بیماری‌های ناشی از چنین میکروب‌های مقاومی در میان بیماران بستری در بیمارستان که سیستم ایمنی ضعیف شده‌ای دارند شایع است.
درحالی که مسئولین بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در مورد عدم‌مصرف مرغ بدون بسته‌بندی بهداشتی که قابل ردیابی نباشد، هشدار می‌دهند، کارشناسان علوم دامی نیز علاوه بر بسته‌بندی مرغ‌ها به خوراندن آنتی‌بیوتیک از طریق آب آشامیدنی به آنها و عوارض نامطلوب آن بر سلامتی انسان تأکید دارند.
سجاد معصومی زاده، کارشناس علوم دامی - طیور در این باره به همشهری گفت: امروزه پرورش جوجه گوشتی بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک مقرون به‌صرفه نیست. صنعتی شدن پرورش طیور اگرچه راهکارهایی از قبیل ریشه کنی بیماری‌ها، امنیت زیستی و واکسیناسیون را در جهت کنترل و پیشگیری بیماری‌ها به‌کار برده است اما با محصور کردن پرندگان در یک مکان، خطر انتقال بیماری‌ها را افزایش داده است. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز سهم مهمی در برنامه‌های پیشگیری دارند.
سؤال اینجاست که با توجه به قرار گرفتن پرندگان در معرض عوامل عفونی کشنده آیا می‌توان بدون استفاده از آنتی‌بیوتیک همچنان یک منبع پروتئینی ارزان قیمت داشت؟ صنعتی شدن پرورش طیور، رشد مناسب، کاهش ضریب تبدیل غذایی و کاهش فضای پرورش را به‌دنبال داشته است اما همین مسئله می‌تواند سبب انتقال سریع بیماری‌ها شود. استفاده از آنتی‌بیوتیک جهت پیشگیری، دوز درمانی داروها را افزایش می‌دهد؛ بنابراین هنگام بیماری استفاده از دوزهای بالای آنتی‌بیوتیک منجر به کاهش کیفیت گوشت و ضررهای اقتصادی می‌شود.
به گفته این کارشناس روش‌های مختلفی برای پیشگیری از بیماری‌ها و جود دارد؛ از جمله کاهش بار میکروبی محیط پرورش. برای این منظور از سیستم all in-all out استفاده می‌کنند؛ یعنی پرندگان همسن در یک مکان نگهداری میشوند و در یک زمان هم برای کشتار از سالن خارج میشوند. بعد از خالی شدن سالن وسایل شسته و ضدعفونی میشوند. تعویض آبخوری و دانخوری‌ها، امنیت زیستی(بیوسکوریتی) و مکانیزه کردن سیستم‌های تهویه و بستر مناسب می‌تواند در کاهش بار میکروبی سالن مؤثر باشد.
راه مؤثر دیگر، شناسایی نقاط بحرانی انتقال عوامل بیماریزاست. این عوامل می‌تواند از طریق کشتارگاه، انبار غلات و آب و غذا منتقل شود. بنابراین سلامت این محیط‌ها می‌تواند در کاهش بار میکروبی و در نتیجه کاهش استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثر باشد.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی در انسان
معصومی‌زاده معتقد است که استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند سبب مقاومت آنتی‌بیوتیکی در انسان‌ها هم شود. اگرچه انتقال مقاومت از باکتری‌های حیوانی به انسان کم است اما نمی‌توان از این مسئله به‌راحتی گذشت. استفاده از آنتی‌بیوتیک در بیماری‌های ویروسی نابجاست بنابراین اگر بتوان با امنیت زیستی از کمپله شدن عوامل ویروسی جلوگیری کرد، دیگر احتیاجی به استفاده از آنتی‌بیوتیک نخواهیم داشت. همچنین با تهیه پروفایل شیمیایی در آخر دوره پرورش می‌توان به عوامل خطر ساز محیط پی برد و اقدامات مدیریتی و واکسیناسیون را براساس آنها تنظیم کرد. اینکه از کدام سویه واکسن و در چه سنی واکسیناسیون صورت گیرد براساس این برنامه‌ها تنظیم می‌شود. این برنامه خطر ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد و به‌صورت غیرمستقیم می‌تواند مصرف آنتی‌بیوتیک در صنعت طیور را کاهش دهد. بیوسکوریتی یا امنیت زیستی مهم‌ترین عامل در کاهش بروز بیماری‌ها و در نتیجه کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک است.
آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است محیط را برای رشد میکروارگانیسم‌های مولد غذا مناسب و آماده کنند و فعالیت میکروارگانیسم‌های مخرب مواد مغذی را متوقف سازند. مطالعات و تحقیقات زیاد انجام شده با جیره‌هایی که کمبود ویتامین یا اسیدآمینه آنها در حد مرزی بوده، نشان داده است که آنتی‌بیوتیک‌های جیره به رفع کمبود ماده مغذی کمک می‌کنند.
بنابراین ظاهرا آنتی‌بیوتیک‌ها که تخریب ماده مغذی را کاهش می‌دهند، باعث افزایش در ساخت ماده مغذی میشوند یا بازده استفاده از ماده مغذی مورد نیاز را افزایش می‌دهند، ولی مشاهده نوع فعالیت آنتی‌بیوتیک‌ها در افزایش رشد، هنگامی که تمام مواد مغذی جیره کافی باشند، مشکل است. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است رشد میکروارگانیسم‌های مولد آمونیاک را زیاد یا تولید سایر مواد زاید ازت‌دار سمی در روده را متوقف سازند. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است مصرف آب، غذا یا هر دو را افزایش دهند. اگر چه تعیین این موضوع که افزایش مصرف غذا یک اثر اولیه است یا به‌علت بهتر بودن وضعیت سلامت حیوان، در نتیجه مصرف آنتی‌بیوتیک هستند مشکل است. هر چند که آنتی‌بیوتیک‌ها دارای طیف اثر وسیعی هستند.
