آنچه مسلم است عدمشفافیت کامل گردش منابع مالی در حوزه اقتصاد شهر و نیز عدمارائه گزارشگری مالی از جمله عواملی است که میتواند تاثیر منفی را بر افکار عمومی شهروندان ساکن در هر شهر بر جای گذارد؛ به این معنا که مطالعات کارشناسی نشان میدهد عدماطلاع شهروندان از سرنوشت پولهایی که به شکلهای مختلف مثلا در قالب انواع مالیات، عوارض سالانه، عوارض خودرو و مسکن و... میپردازند موجب ایجاد نارضایتی در شهروندان و طبعا مقاومت یا تعلل در پرداخت بموقع سهمشان برای اداره بهینه شهر میشود.
یکی از مهمترین منابع پایدار درآمد شهرداری تهران، وصول عوارض و وجوه قانونی تعیین شده از جامعه شهری مانند عوارض نوسازی، کسب و پیشه، عوارض سالانه اتومبیل و بهای خدمات ناشی ازبهره برداری خدمات عمومی شهری است. عوارض بهعنوان یکی از مهمترین منابع شهرداری بسیار دارای اهمیت است و شاید بتوان دلیل این موضوع را در این نکته جست وجو کرد که شهرداری سهمی از اعتبارات دولت نمیبرد و برای اینکه بتواند شهر را بهصورت بهینه اداره کند، ناگزیر از استفاده از قانون اخذ عوارض است. اما همانطور که در ابتدا آمد، محققشدن چنین منابع مالی ارتباط مستقیم با شهروندان دارد و طبعا اگر سیستمی شفاف وجود نداشته باشد، میتواند در فرایند درآمد پایدار شهرداری اشکال ایجاد کند. تغییر سیستم نظام مالی شهری که شفافیت را بهدنبال میآورد، طرحی است که از سوی کارشناسان بهعنوان راهکار اقناع شهروندان برای بیهوده تلقینکردن پولهایی که به شهرداری برای اداره شهر میپردازند، ارائه شده است؛ چرا که گزارشگری مالی باعث روشن شدن رویدادهای اقتصادی در شهرها میشود.
گزارشگری مالی بهعنوان رابطی اطمینانبخش بین تامینکنندگان منابع مالی اداره شهر و مدیران شهری ارزیابی میشود؛ هرچند منابع پایدار مالی شهرداری شرط کافی برای تامین هزینههای اداره شهر نیست و ضرورت انتقالات مالی قابل توجهی از دولت مرکزی به شهرداری یا هر سازمان دیگری که این خدمات را ارائه میکند، احساس میشود اما با وجود این تجارب سایر کشورها بهخصوص کشورهای پیشرفته نشان میدهد که حرکت به سوی تامین منابع مالی پایدار برای اداره شهرها از چنان جایگاهی برخوردار شده است که نمیتوان به این سادگی از آن چشم پوشی کرد. بر همین اساس هم که بار اصلی تامین مالی اداره شهرها به شهروندان منتقل شده است، از گزارشگری مالی برای شفافشدن سرنوشت پرداختها به مدیران شهری استفاده میشود تا در فرایند تامین منابع مالی پایدار شهرداریها اخلال ایجاد نشود.
*معاون مالی اداری شهرداری تهران