برای اغلب ما انتخاب‌های شخصی است که تعیین کننده بروز سکته مغزی در آینده ماست. انتخاب گزینه‌های سبک زندگی سالم می تواند تا 80 درصد خطر دچار شدن به سکته مغزی را کاهش دهد. هیچ دارو، یا وسیله یا مداخله درمانی این همه تاثیربخش نیست.
سکته مغزی ناشی از نرسیدن جریان خون به بخشی از مغز است. نرسیدن اکسیژن به این علت به سلول‌های مغزی باعث مرگ آنها در طول چند دقیقه میشود. گاهی این آسیب مرگبار است و فرد را می‌کشد. اما در اغلب موارد سکته مغزی باعث مرگ فرد نمی‌شود.
گرچه در برخی از این بازماندگان هیچ علامت جسمی یا ذهنی به جای نمی‌ماند، بسیاری از آنها دچار اختلال در صحبت کردن، فلج، و سایر مشکلات می‌شوند. در واقع سکته مغزی مهمترین علت معلولیت است- تقریبا از هر سه فرد دچار سکته مغزی یک دچار معلولیت دائمی میشود و نیاز به مراقبت درازمدت دارد.
دو نوع سکته مغزی
سکته مغزی به دو گونه رخ می‌دهد: سکته مغزی انسدادی، هنگامی رخ می‌دهد که یک لخته خون یا چیزی مشابه آن یک رگ خونی مغز یا رگ خونی منتهی به مغز را مسدود می‌کند. 80 درصد موارد سکته مغزی از این نوع هستند.
20 درصد دیگر سکته مغزی از نوع خونریزی‌دهنده هستند؛ این نوع سکته هنگامی رخ می‌دهد که یک رگ خونی مغز پاره میشود. خونریزی باعث میشود سلول‌های مغزی که در پایین دست رگ خونی پاره شده قرار دارند، از خون اکسیژن دار محروم بمانند و همچنین افزایش فشار داخل مغز به علت خونریزی به سلول‌های مغزی آسیب می‌رساند.
گرچه درمان این دو نوع سکته متفاوت، پیشگیری از آنها بسیار مشابه است.
عوامل خطرساز برای سکته مغزی
برخی از عوامل زمینه‌ساز سکته مغزی را می‌توانید تغییر دهید، اما نه همه آنها را.
عوامل خطر ساز غیرقابل تغییر شامل سن، جنسیت، ژن‌ها، وزن هنگام تولد و نژاد یا قومیت شما است. اگر مرد باشید، سن بالاتری داشته باشید، سیاه پوست باشید، وزن هنگام تولدتان کمتر از 2.5 کیلوگرم بوده باشد، سابقه خانوادگی سکته مغزی داشته باشید، خطر سکته مغزی در شما بیشتر است.
عوامل خطرساز قابل تغییر آنهایی هستند که می‌توانید آنها را اصلاح کنید؛ از جمله فشار خون بالا، کم تحرکی، سیگار کشیدن، دیابت، کلسترول بالا، اختلالات ریتم دهلیزی قلب (فیبریلاسیون دهلیزی)، مصرف قرص‌های خوراکی ضدبارداری، چاقی، وجود سایر بیماری‌های قلبی-عروقی، سوءمصرف الکل، سوءمصرف مواد مخدر.
راههای پیشگیری از سکته مغزی
با توجه به علل زمینه‌ساز قابل اصلاحی که در بالا ذکر شد، می‌توانید از راههای گوناگون می‌توانید از سکته مغزی پیشگیری کنید:
1- فشارخون‌تان را اندازه بگیرید و آن را در حد طبیعی نگهدارید.
2- سیگار نکشید یا اگر سیگاری هستید، سیگار را ترک کنید.
3- در صورت لزوم وزن کم کنید.
4- فعالیت جسمی‌تان را بیشتر کنید.
5- برای تشخیص و درمان اختلال ریتم قلب از نوع "فیبریلاسیون دهلیزی" اقدام کنید.
6- در صورتی که به "حمله گذرای اختلال خونرسانی به مغز" (سکته مغزی ناقص که پس از 24 ساعت علائم فلجی آن برطرف میشود) دچار شدید، به فوریت به درمان آن بپردازید.
7- مشکلات گردش خونی مانند بیماری سرخر‌گ‌های محیطی یا کمخونی شدید را درمان کنید.
8- قند و کلسترول خون‌تان را اندازه بگیرید و آنها را در حد طبیعی نگهدارید.
9- رژیم غذایی سالمی که میزان سدیم (نمک) ان کم و میزان پتاسیم آن بالاست، را انتخاب کنید.
10- علائم هشداردهنده سکته مغزی را بشناسید.
Harvard Men's Health Watch