با ولی‌الله صالحی عضو شورای‌عالی کار گفت‌وگو کردیم.
- به‌نظر شما برنامه‌ریزی‌ها به‌منظور ایجاد اشتغال طی مدتی که از سال‌جاری گذشته است، تا چه اندازه توانسته بر بازار کار کشور تأثیرگذار باشد؟
به‌هرحال اثرات ایجاد شغل آن هم در مقیاسی که وعده داده شده باید در این مدت خود را به وضوح نشان داده باشد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این روند رضایت‌بخش نیست. البته در همین مدت آمارهایی از عملکردها در این زمینه اعلام شده است که باید دید تا چه حد بحث مولد و پایدار بودن مشاغل ایجاد شده مدنظر قرار گرفته است اما نگاهی به مشکلات ساختاری در فرایند ایجاد شغل حاکی از این است که این اشکالات کماکان وجود داشته و کارآفرینان برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید باید یک پروسه طولانی و طاقت‌فرسا را طی کنند. یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در سال‌جاری باید انجام می‌شد، بحث تسهیل در صدور مجوزها بود که این کار تا‌کنون انجام نشده است. به‌هرحال ایجاد 2.5میلیون شغل در یک سال احتیاج به بسترها و زیرساخت‌هایی دارد که تا‌کنون اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.
- در ماه‌های اخیر اقداماتی از قبیل تخفیف بیمه کارفرما درصورت به‌کارگیری نیروی جدید انجام شده است؛ آیا این قبیل اقدامات را مؤثر می‌دانید؟
بنده قصد سیاه نمایی ندارم اما نمی‌توان چنین کارهایی را به‌عنوان تمام آن چیزی که به‌منظور ایجاد فرصت‌های شغلی جدید لازم است، قلمداد کرد. این برنامه ارتباط مستقیم با سازمان بیمه تأمین اجتماعی دارد که اختلال در وضعیت مالی آن می‌تواند موجب ایجاد خلل در برنامه‌های حمایتی این سازمان از شاغلان یا بازنشستگان شود. البته درصورتی‌که بدهی‌های دولت به موقع به این سازمان پرداخته شود می‌توان آن را اقدامی مناسب در جهت ایجاد انگیزه در کارآفرینان عنوان کرد اما برای دستیابی به این هدف، کارهای بسیار مهم‌تری باید انجام شود. همچنین طی این مدت شورای‌عالی اشتغال چند جلسه برگزار کرده و طی آن شرایط لازم برای ایجاد فرصت‌های شغلی را بررسی کرده است اما در این جلسات نیز باید به این نکته توجه شود که ایجاد شغل صرفا فراهم آوردن یک فرصت شغلی جدید نیست بلکه می‌توان با تقویت واحدهای فعال و افزایش ظرفیت تولیدی آنها نیز نرخ بیکاری در کشور را با هزینه‌ای بسیار کمتر پایین آورد.
- بسیاری قانون کار را یکی از موانع دستیابی به اهداف ایجاد اشتغال می‌دانند. شما در این باره چه اعتقادی دارید؟
موافق این مسئله نیستم. به‌نظر من در گام اول باید به زیرساخت‌ها توجه شود و تا زمانی که در این ارتباط اقدامات اساسی صورت نگیرد نمی‌توان انتظار وقوع اتفاقات بزرگی را داشت. هم‌اکنون فرسودگی و عقب ماندگی تکنولوژی و همچنین ضعف مدیریت‌ها به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی واحدهای تولیدی فعال است. از طرفی ایجاد فرصت‌های شغلی جدید هم احتیاج به طی فرایندهای طولانی و تحمل برخوردهای ناشایست دارد. در گام نخست باید به این مسائل توجه شود. در این صورت است که می‌توان به افزایش انگیزه کارآفرینان داخلی و همچنین ورود صاحبان سرمایه مقیم خارج از کشور امیدوار بود.
- در مجموع شرایط فعلی، برای ایجاد 2.5میلیون شغل مناسب است؟
به‌نظر بنده با وجود تمام تلاش‌هایی که در این خصوص صورت گرفته است اما کار با کندی پیش می‌رود و این بدان علت است که تولید‌کننده و کارآفرین هنوز جایگاه واقعی خود را در اقتصاد پیدا نکرده است. در این میان فراهم‌سازی زیرساخت‌ها و انجام مسئولیت‌های حمایتی و نظارتی هم اهمیت بسیار بالایی دارد که درصورت تحقق این شرایط می‌توان نسبت به دستیابی به نتایجی مطلوب، امیدوار بود.