در حالی که 10 سال پیش برآورد انجام شده توسط گروه بین‌المللی جایکا بیانگر ابتدای نیم درصد جمعیت شهر به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بود، ارزیابی‌های اخیر شرکت کنترل کیفیت هوا حکایت از افزایش این مقدار به بیش از یک درصد دارد.
براساس این گزارش درباره میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا اتفاق نظر وجود ندارد و این شمار در گزارش جایکا بین 7 تا 9 هزار نفر در سال، در گزارش چندی پیش شرکت کنترل کیفیت هوا نزدیک به 4 هزار نفر در سال و در گزارشی که توسط ایسنا منتشر شد، بین یک تا 2 هزار نفر در سال اعلام شده است. البته منبع گزارش ایسنا فقط نقل قول دکتر ایرج خسرونیا متخصص داخلی است.
وی با اعلام این که در هوای آلوده مژک‌ها که باعث جلوگیری از ورود عناصر زائد به ریه‌ها می‌شوند، مسموم شده و ذرات معلق در هوا به راحتی وارد دستگاه تنفسی می‌شوند، گفت: این ذرات در لابه‌لای ریه‌ها تجمع یافته در نتیجه اکسیژن رسانی و تهویه دستگاه تنفسی دچار اختلال شده و دی اکسید کربن جانشین اکسیژن در گلبول‌های قرمز می‌شود.
وی افزود: به این ترتیب به مغز، کلیه و کبد به اندازه کافی اکسیژن نرسیده و شخص مبتلا در ابتدایی‌ترین مراحل دچار حالت تهوع، سرگیجه، ضعف عمومی و تپش قلب می‌شود.
این متخصص، تجمع اکسیژن رسانی به مغز در اثر هوای آلوده را موجب از دست دادن قدرت تفکر نیز دانست و عنوان کرد: همچنین، تجمع بیش از حد سرب در بدن باعث ایجاد مشکلاتی برای سیستم عفونی، گلبول‌ها و سیستم عصبی می‌شود.
دکتر خسرونیا 10 تا 15 درصد افراد را در معرض آلودگی هوا در فصول مذکور دانست و اعلام کرد: اغلب این افراد به دلیل کهولت یا بیماری دچار عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌شوند؛ ضمن آنکه 5 درصد آنها مجبور به مراجعه به پزشک شده و یک درصد در بیمارستان بستری می‌شوند و از این میان یک تا 2 در هزار فرد مبتلا فوت می‌کند.
موتورسیکلت‌ها 40 برابر اتوبوس‌ها
اما گزارش دیگری درباره منبع انتشار آلودگی در هوای تهران حکایت از آن دارد که نقش موتورسیکلت‌ها در این باره 40 برابر اتوبوس‌هاست.
سما به نقل از روابط عمومی معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری تهران دیروز اعلام کرد که ٍخودروهای شخصی با 5/48 درصد، وانت بارها با 5/24 درصد و موتورسیکلت‌ها با 21 درصد به ترتیب بیشترین سهم را در آلودگی هوای تهران دارند.
در این میان، سهم تاکسی‌ها 5 درصد و اتوبوس‌های شرکت واحد کمتر از نیم درصد و سایر وسایل نقلیه از جمله مینی‌بوس‌ها، کامیون‌ها و اتوبوس‌ها مجموعاً نیم درصد است.
بر اساس این گزارش که از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا تهیه و تدوین شده از انواع منابع متحرک، خودروهای سواری به تنهایی عامل تولید 50 درصد انتشار ذرات معلق بوده‌اند.
همچنین خودروهای سواری با 5/49 درصد، وانت بارها با 14 درصد و مینی‌بوس‌ها و موتورسیکلت‌ها هریک با 5/9 درصد بیشترین سهم را در تولید ذرات معلق داشته‌اند.
پس از آن، اتوبوس‌های شرکت واحد 5/8 درصد، کامیون‌ها 5 درصد، اتوبوس‌ها 3 درصد و تاکسی‌ها یک درصد در انتشار ذرات معلق سهیم بوده‌اند.
شایان ذکر است، بیش از 5000 دستگاه اتوبوس شرکت واحد که از نخستین ساعات بامداد تا آخرین ساعات شب در معابر شهری به جابه‌جایی بیش از 3 میلیون مسافر می‌پردازند، درمجموع 44/0 درصد یعنی کمتر از نیم درصد در آلودگی هوای تهران سهم دارند.