در این دوره از این نمایشگاه، 21 ناشر ایرانی شرکت داشتهاند که البته برخی از آنها خارج از ایران زندگی میکنند اما با وجود انجام مراحل اداری لازم برای گرفتن غرفه، کار درست به سرانجام نرسیده و ناهماهنگی بین مدیران و شرکتکنندگان، کار را به تعطیلی غرفه کشورمان کشانده است. چند روز پیش محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران از انصراف این اتحادیه خبر داده و به مهر گفته بود: ما ابتدا درخواست غرفهای 40 متری داده بودیم ولی بعدا این متراژ را به 20 مترمربع کاهش دادیم که به دلایلی امکان تجهیز همین غرفه هم فراهم نشد. مشکلات مالی و حقوقی و کمبود زمان باعث شد که از گرفتن غرفه برای اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران انصراف دهیم و حال طبق قوانین نمایشگاه کتاب فرانکفورت لازم است جریمه این لغو غرفه را که 10 تا 20 درصد قیمت قرارداد است پرداخت کنیم.
اما دیروز مدیرعامل شرکت فرهنگ فیلم وابسته به انتشارات علمی و فرهنگی گفت: در سالن شماره 5 تا قبل از افتتاحیه جای ایران خالی بود و بعد از آن جلوی غرفه خالی ایران را دیوار نمایشگاهی کشیدند. با وجود این، ناشران ایرانی در این دوره از نمایشگاه با استقبال خوبی از سوی حاضران در نمایشگاه روبهرو شدهاند.
مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی که از جمله ناشران شرکتکننده در نمایشگاه فرانکفورت بوده است، در این باره میگوید: گاهی حضور ناشر را باید به معنی حضور فردی وی تلقی کرد و گاهی حضورش را بهعنوان حضور یک کشور به حساب آورد و در هر دوی این موارد نمیتوان نگاهی یکجانبه به آنچه تاکنون روی داده، داشت.
علی زارعینجفدری در گفتوگو با مهر ادامه میدهد: نحوه حضور فعلی ایران در نمایشگاههای بینالمللی کتاب قابل دفاع نیست و علت آن را نیز باید در نوع نگاه بخش دولتی و خصوصی نشر به حضور در این نمایشگاهها و نوع تعامل آنها با هم عنوان کرد. اگر میخواهیم که این دو بخش را با یکدیگر مرتبط کنیم، شکی نیست که باید تعامل این دو بخش در وهله اول با هم و در وهله بعدی با جهان تغییر کند.دبیر کل دومین اجلاس بینالمللی ناشران جهان اسلام افزود: نمیتوان پذیرفت و با قاطعیت قضاوت کرد که حضور حکومت و مجموعه دستگاههای دولتی نشر، هیچ نگاه امیدوارکنندهای از وضعیت نشر کشورمان به جهانیان نمیدهد و از سوی دیگر هم نباید بهطور افراطی این نگاه را داشته باشیم که هر اتفاق مثبتی هم برای نشر کشور در نمایشگاههای بینالمللی میافتد، به واسطه جریان نشر خصوصی است و البته برعکس این موضوع هم صادق است. منظورم این است که باید با یک نگاه واقعبینانه هم نقش بخش خصوصی و هم دولتی را مورد بررسی قرار دهیم.
نجفدری که مشاور رئیسجمهور نیز هست در یک گفتوگوی دیگر از سفارت ایران در آلمان انتقاد کرده و عملکرد این سفارتخانه را برای حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه فرانکفورت، منفعلانه ارزیابی میکند. نجفدری میگوید: یکی از دلایل حضور نامناسب ناشران ایرانی در نمایشگاههای معتبر جهان از جمله نمایشگاه کتاب فرانکفورت، عدمرویکرد فرهنگی برخی از سفارتخانهها از جمله سفارت ایران در آلمان است. بهرغم رویکرد فرهنگی مثبت دولت که حقیقتاً قابل دفاع و بسیار خوب بوده، متأسفانه برخی از سفارتخانههای ما منفعل عمل کرده و آنگونه که بایسته و شایسته است اقدام نمیکنند.
مشاور رئیسجمهور ادامه میدهد: سال گذشته سفیر ایران در آلمان حتی در نمایشگاه حاضر هم نشد. سفیران و سفارتخانهها نمایندگان رسمی و شاخص نظام هستند و باید حساسیت لازم را در فراهم کردن شرایط مناسب برای حضور ایران و ایرانیان در خارج از کشور بهویژه در حوزههای علمی و فرهنگی فراهم کنند.
نجفدری از بیتفاوتی سفارت ایران در آلمان در موضوع کم و کیف حضور ناشران ایرانی شرکتکننده در نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت انتقاد کرده و میافزاید: سفارتخانه ایران در آلمان نسبت به نمایشگاه کتاب فرانکفورت بیگانه است و لازم است وزارت خارجه این نقص بزرگ را برطرف کرده و سفیر و سفارتخانه را نسبت به مسائل فرهنگی توجیه کند.
حالا به هر حال بدون اینکه بهطور روشن مشخص شود ایراد از کجا بوده، غرفه ایران در مهمترین نمایشگاه کتاب دنیا، جلوی چشم همه، تعطیل شده است. باید دید مسئولان بعد از این چه میکنند.