به گزارش همشهری، به‌دنبال عرضه نشدن نفت خام در بورس کالا هفته گذشته مسئولان بورس کالا با ارسال نامه‌ای به مسئولان شرکت ملی نفت پیشنهاد کردند: روش‌های جدیدی برای عرضه نفت خام در بورس درنظر گرفته شود. مسئولان بورس کالا تصویر نامه را به‌صورت رسمی از طریق رسانه‌ها منتشر کردند. پس از اعلام محتوای این نامه مسئولان شرکت نفت هنوز مواضع خود را در این باره اعلام نکرده‌اند.
ماجرا از آنجا آغاز شد که پس از دستور مستقیم رئیس‌جمهور در ابتدای سال مبنی بر تسریع در عرضه نفت خام در بورس کالا، ظرف چند ماه گذشته 9 بار نفت خام در بورس کالا عرضه شد اما این محصول به دلایلی که از سوی مسئولان شرکت نفت «ناتوانی خریداران» و مسئولان بورس کالا «گران‌بودن قیمت» عنوان شد، فروخته نشده است.
پس از ناکامی بورس نفت در بورس کالا دوطرف نشست‌هایی را بدون حضور مسئولان بلندپایه برگزار کردند اما این نشست‌ها هیچ نتیجه‌ای نداشت؛ چرا که به‌نظر می‌رسد گره عرضه نفت خام در بورس کالا فقط با دست مسئولان ارشد دولتی باز می‌شود.در چنین شرایطی بورس کالا می‌گوید که تلاش می‌کند تا ماجرای عرضه نفت خام را در بورس کالا به سرانجام برساند اما شرکت ملی نفت اعلام کرد که بورس کالا ظرفیت‌های لازم را برای عرضه نفت خام ندارد.
این در حالی است که بورس کالا دلیل ناکامی عرضه نفت خام در بورس را مقاومت شدید بدنه میانی شرکت ملی نفت و مطابق نبودن استاندارد‌های عرضه محصولات نفتی با مکانیسم بازار رقابتی عنوان می‌کند. به عقیده مسئولان بورس کالا تا شرایط رقابتی نباشد هیچ خریداری حاضر به خرید نفت نمی‌شود، اما در مقابل مسئولان شرکت ملی نفت معتقدند که نفت را ارزان نخواهند فروخت.روز گذشته فرزان سهرابی، مدیر کالایی کارگزاری بانک رفاه از توافق با کشور روسیه برای انتقال نفت خام به ایران خبر داد و گفت: این نفت قرار است پس از انتقال به پالایشگاه خصوصی داخلی، هم به‌صورت خام و هم به‌صورت فراورده‌های نفتی در بورس کالا عرضه شود.
بورس نفت، منطقه‌ای می‌شود
محمدرضا پورابراهیمی رئیس هیأت‌مدیره بورس کالای ایران نیزدر گفت‌وگو با همشهری گفت: تمام تلاش ما این است که نفت‌خام در بورس کالا عرضه شود؛ فارغ از اینکه مجموعه شرکت ملی نفت محصول خود را عرضه کند یا مجموعه کشورهای دیگر. وی با بیان اینکه اولویت اصلی ما عرضه نفت خام داخلی و محصولات داخلی است، تاکید کرد: تلاش مسئولان ارشد دولت و همچنین اهتمام مسئولان بورس کالا بر این است که بورس نفت ایران دریک برنامه میان مدت به یک جایگاه منطقه‌ای دست پیدا کند؛ از همین منظر محدودیتی برای عرضه نفت سایر کشور‌ها وجود ندارد اما این عرضه باید مطابق با استاندارد‌ها و قواعد بورس کالا انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اگر یک عرضه کننده خارجی قصد عرضه نفت سایر کشور‌ها را داشته باشد می‌تواند محصول خود را در بورس کالا عرضه کند؟ گفت: بله اما این عرضه‌کننده باید تعهدات عرضه ما را نیز بپذیرد که یکی از آنها استمرار عرضه است؛ یعنی اینطور نیست که عرضه کننده‌ای فقط یک‌بار محصولی را در بورس عرضه کند و پس از آن دیگر عرضه‌ای نداشته باشد. اگر این قواعد را رعایت کند، محدودیتی برای عرضه وجود ندارد.
ارسال نامه به شرکت نفت
پورابراهیمی در ادامه درباره محتوای بسته پیشنهادی بورس کالا به شرکت ملی نفت گفت: ما پیشنهاد‌هایی را در قالب نامه‌ای به شرکت ملی نفت ارسال کرده‌ایم تا عرضه نفت خام در بورس کالا هرچه سریع‌تر آغاز شود؛ چرا که اولویت اصلی ما عرضه محصولات نفتی داخل است. وی تصریح کرد:پیشنهاد اول ما این بود که شرکت ملی نفت نوع مشخصی از نفت را برای عرضه در بورس کالا درنظر بگیرد و آرام‌آرام شروع به عرضه آن کند؛ ضمن اینکه ما به شرکت نفت پیشنهاد کردیم معاملاتی را که بیرون از بورس کالا انجام می‌دهد برای شفاف‌سازی بیشتر در بورس ثبت کند.
رئیس هیأت‌مدیره بورس کالا تصریح کرد: پیشنهاد دیگر ما به مجموعه شرکت نفت و وزارت نفت این است که بخشی از کل عرضه‌های شرکت نفت در بورس انجام شود وسپس در مراحل بعدی این میزان افزایش یابد؛ به‌طور مثال شرکت‌های فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان نیز همه محصولاتشان را در بورس عرضه نمی‌کنند بلکه بخشی از محصولاتشان عرضه می‌شود که این موضوع منجر به کشف قیمت مابقی محصولاتشان نیز می‌شود.وی تاکید کرد:بهتر است شرکت ملی نفت نیز ابتدا 5 تا 10 درصد از محصولاتش را در بورس کالا عرضه کند و پس از آن این میزان افزایش یابد.
فروش نفت روسیه در بورس کالای ایران
مدیر کالایی کارگزاری بانک رفاه از توافق با کشور روسیه برای انتقال نفت خام به ایران خبر داد و گفت: این نفت قرار است پس از انتقال به پالایشگاه خصوصی داخلی، هم به‌صورت خام و هم به‌صورت فراورده‌های نفتی در بورس کالا عرضه شود. به گزارش فارس، فرزان سهرابی گفت: پس از 4 ماه مذاکره با یک شرکت روسیه‌ای قرار شد نفت این کشور در بورس کالا عرضه شود. این نفت از روسیه به یک پالایشگاه خصوصی داخلی منتقل و هم به‌صورت خام و هم فراورده‌های نفتی در بورس عرضه می‌شود. وی افزود:در فاز نخست نفت خام، نفت کوره و بنزین عرضه خواهد شد، همچنین این کالاها صادراتی بوده و بازار هدف آن کشورهای افغانستان، ترکیه و پاکستان است.
مدیر کالایی کارگزاری بانک رفاه درخصوص پذیرش این شرکت گفت: شرکت عرضه‌کننده یک پالایشگاه خصوصی داخلی است که پذیرش شده و نفتی که قرار است از روسیه وارد ایران شود نیز به‌عنوان کالای مشابه مدارک آن به بورس کالا ارائه شده و در حال پذیرش است. سهرابی خاطرنشان کرد: این نفت از روسیه به وسیله کشتی وارد ایران و پس از «فروش صادراتی»، از طریق زمینی به کشورهای هدف منتقل می‌شود. همچنین در روزهایی که محصولات و فراورده‌های نفتی در بورس عرضه می‌شود این کالاها نیز به فروش می‌رسد و برای نفت خام و نفت کوره در هر روز حداکثر 2 هزار تن و برای فراورده‌های نفتی در هر روز 100تن روی میز فروش قرار می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه براساس این توافق نفت روسیه به پالایشگاه خصوصی داخلی منتقل می‌شود، اعلام کرد: درخصوص قیمت نیز کارگزاری بانک رفاه با طرف روسی توافق کرده و قیمت مقطوع است و پیش‌بینی می‌شود به‌خوبی فروش برود؛ همچنین تسویه این کالا براساس دلار قیمت آزاد ایران محاسبه می‌شود. مدیر کالایی کارگزاری بانک رفاه در پایان گفت: در فاز دوم پس از موفقیت در فروش نفت خام، نفت کوره و بنزین قرار است گازوئیل، نفت سفید و نفتا به فروش برسد.