تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۳۹۰ - ۰۵:۴۲

نیلوفر قدیری: در جهان امروز، تحولات پرشتاب است. وقایعی که در گذشته هر نیم‌قرن یک بار ممکن بود روی دهد حالا در یک دهه بلکه در یک سال اتفاق می‌افتد.


در یک سال 4دیکتاتور سرنگون می‌شوند، اقتصاد جهان طی 3سال زیر و رو می‌شود و جای رده‌های قدرت‌های اقتصادی جهان طی چند ماه چند پله جا به جا می‌شود. در مسیر این تحولات پرشتاب، دیگر شیوه جنگ هم مانند گذشته نیست. لشکرکشی‌هایی همچون آنچه یک‌دهه پیش در عراق و افغانستان شاهدش بودیم شاید دیگر تکرار نشود. در همین یک دهه، شیوه جنگ هم تغییر کرده‌است. به نشانه این تغییر بود که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا هفته گذشته در سخنانی در پنتاگون تغییر استراتژی نظامی آمریکا را اعلام کرد. با این تغییر استراتژی، هزاران نفر، از شمار نظامیان آمریکایی حذف می‌شوند و بودجه نظامی آمریکا هم بیش از 450میلیارددلار کاهش می‌یابد. اعلام این تغییرات با خروج نظامیان آمریکایی از عراق و تدارک خروج آنها از افغانستان همزمان شد؛ دو جنگی که در یک‌دهه گذشته در مجموع نزدیک به 3تریلیون دلار، یعنی نزدیک به یک‌پنجم کسری بودجه 14تریلیون دلاری آمریکا برای این کشور هزینه داشته‌است. طی 9سال اشغال عراق، 4500 نظامی آمریکایی در این کشور کشته‌شدند.

در افغانستان هم 10 سال جنگ بیش از 1500کشته از نظامیان آمریکایی به جا گذاشته‌است. این آمار این روزها بسیار بیشتر از قبل مورد توجه افکار عمومی آمریکا قرار می‌گیرد. اما دلیل تغییر استراتژی نظامی آمریکا فقط نارضایتی مردمی یا بحران اقتصادی نیست. جنگ لیبی مهر تاییدی بود بر پایان جنگ به شیوه لشکرکشی. هزینه 6ماه جنگ لیبی برای آمریکا فقط یک‌میلیارد دلار بود، بدون حتی یک کشته. هزینه 6ماه جنگ لیبی برای آمریکا با هزینه یک‌هفته جنگ در عراق و افغانستان برابری می‌کند. هزینه‌های 2جنگ عراق و افغانستان تا سال 2020 هم گریبان آمریکا را رها نمی‌کند. نظامیان آمریکایی بعد از خروج از عراق مجبور شدند بعضی از تجهیزات نظامی سنگین خود را در این کشور باقی بگذارند.

در افغانستان هم به گفته پنتاگون، خروج سربازان، آسان‌ترین بخش از روند پایان عملیات نظامی آمریکا در این کشور است. معضل اصلی چگونگی خارج‌کردن 30میلیارد دلار تجهیزات نظامی سنگین از کشوری است که میان کوه‌ها محصور شده است. تغییر استراتژی نظامی آمریکا به معنای پایان طمع این کشور برای مداخله در امور جهان به شیوه‌های نظامی و غیرنظامی نیست بلکه قرار است شکل این نظامی‌گری تغییر کند. در استراتژی جدید نظامی آمریکا، استفاده از تکنولوژی‌هایی چون هواپیماهای بدون سرنشین و جنگ سایبری برجسته‌شده‌است. جنگ به معنای لشکرکشی و حضور چندده‌هزار نفری نظامیان در خاک کشوری دیگر دست‌کم برای آمریکا پایان یافته‌است. جنگ بدون لشکرکشی، پدیده جدید جهان تغییریافته امروز است.