برای همین منظور با بررسی دقیق قوانین مربوط به شهدا، جانبازان و آزادگان از کار افتاده کلی به تشریح قوانین و مقررات مربوط به صدور حکم کارگزینی آنان خواهیم پرداخت.کلیه رزمندگان داوطلب بسیجی که در جبهه‌های دفاع مقدس شهید یا جانباز ازکارافتاده کلی شده‌اند بر اساس قوانین ذیل با آنان رفتار خواهد شد.
برابر ماده(6) قانون مقررات استخدامی سپاه، پرسنل سپاه شامل کادر ثابت، وظیفه، پیمانی و بسیجی می‌باشند. ماده(119) این قانون، پایان خدمت پرسنل را به یکی از طرق ده‌گانه می‌داند که در بند یک و دو آن، شهادت و جانباز شدن را ذکر کرده است.
پس کلیه ایثارگران بسیجی که شهید یا جانباز می‌شوند برابر قانون خدمت آنان در سپاه پایان یافته تلقی می‌شود. با عنایت به اینکه شدت عوارض جانبازی در پایان خدمت مؤثر می‌باشد، لذا در ماده(121) به تشریح میزان ازکارافتادگی جانبازان پرداخته و آنان را مشمول یکی از موارد سه‌گانه این ماده قرار داده است. برابر ماده(121) وضعیت کلیه پرسنل از این جهت بررسی می‌شود و تفاوتی بین کادر ثابت، وظیفه و بسیجی وجود ندارد.
پس بنابر این کلیه بسیجیانی که ازکارافتاده تشخیص داده شوند حسب مورد ازکارافتادگی آنان اگر کلی یا جزئی باشد مشمول دریافت حقوق وظیفه یا حقوق حالت اشتغال خواهند شد.تا قبل از تصویب قانون حالت اشتغال در مورخ72.6.30 کلیه شهدا و جانبازان اعم از، ازکارافتاده کلی و جزیی مشمول دریافت حقوق وظیفه می‌شدند که این موضوع تبعیضی ناروا در حق آنان بود. مقنن با توجه به این تبعیض، شهدا و جانبازان و آزادگان ازکارافتاده کلی را از موضوع حقوق وظیفه مستثنا و حقوق حالت اشتغال را درباره آنان برقرار کرد.
شرایط حقوق حالت اشتغال به گونه‌ای است که این افراد هم‌طراز مستخدمین شاغل با دو گروه یا درجه بالاتر تا 30 سال تکمیل سنوات خدمتی از کلیه حقوق و مزایا برخوردار می‌شوند. به این نکته مهم باید اشاره کرد که قانون حالت اشتغال اختصاص به احکام کارگزینی شهدا و جانبازان ازکارافتاده کلی دارد و در این خصوص اختلافی در قانون مشاهده نمی‌شود ولی سوءبرداشت مسئولین اجرایی باعث بروز اختلافاتی در صدور احکام کارگزینی آنان شده است.
در ماده (179) مقررات سپاه، بسیجیانی که قبل از خدمت از کارمندان دولت بوده‌اند در صورت شهادت یا جانبازی حقوق خود را از سازمان مربوط هم‌طراز کادر ثابت دریافت خواهند کرد. ضمنا برابر ماده(190) همین قانون پرداخت حقوق مستمری‌بگیران شهدا و جانبازان غیرشاغل بر عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران می‌باشد.
این مطلب به معنای آن است که حقوق حالت اشتغالی که بنیاد می‌پردازد، حسب این قانون باید پرداخت شود و پرداخت غیر هم‌طراز با کادر ثابت سپاه، مغایر با قانون است. برای اثبات این، به ادله دیگری اشاره می‌شود. در ماده(198) این قانون پرداخت حقوق بسیجیانی که شهید یا ازکارافتاده می‌شوند، برابر ماده(53) قانون خدمت وظیفه عمومی و تبصره‌های آن می‌باشد. این در حالی است که ماده (53) قانون خدمت وظیفه عمومی به صراحت دریافت حقوق شهدا و جانبازان ازکارافتاده را برابر پرسنل کادر ثابت نیروهای مسلح تعیین کرده است.
حال چگونه است که با وجود یک قانون درباره شهدا و جانبازان ازکارافتاده کلی، بنیاد با برداشت دوگانه از یک قانون، مرتکب چنین تخلفی می‌شود. ملاحظاتی را اشاره خواهیم کرد تا مبنای واحدی برابر قوانین در خصوص پرداخت حقوق حالت اشتغال ایثارگران به وجود آید.
1- جانبازان ازکارافتاده کلی غیرشاغل همانند شهدا، احکام کارگزینی آنان باید توسط سپاه صادر و توسط بنیاد برابر ماده (6) دستورالعمل نحوه اجرای قانون حالت اشتغال مصوب74.6.19 فرماندهی معظم کل قوا پرداخت شود.2- جانبازان ازکارافتاده کلی غیرشاغل چنانچه بعد از جانبازی در دستگاهی مشغول خدمت بشوند برابر قانون الحاق یک تبصره به قانون استخدام جانبازان، اسرا و افراد خانواده شهدا مصوب75.9.7 می‌توانند حقوق استخدامی در دستگاه را دریافت کنند و این حقوق مانعی برای دریافت حقوق حالت اشتغال از بنیاد نخواهد بود.
3- جانبازان ازکارافتاده کلی که در دستگاه‌های اجرایی مشغول خدمت هستند و حقوق حالت اشتغال خود را از دستگاه مربوط دریافت می‌کنند، چنانچه این حقوق کمتر از کادر ثابت نیروهای مسلح باشد باید مابه‌التفاوت آن توسط بنیاد پرداخت شود.
4- برای به کارگیری مجدد جانبازان مشمول بند سه در دستگاه‌های اجرایی منع قانونی وجود ندارد. جانبازان بسیجی از کارافتاده کلی با مبانی ذکر شده باید به دنبال احقاق حقوق قانونی خود باشند.