فریدون میرزاملکم پسر میرزا ملکم خان ناظم الدوله در دوره قاجار، نخستین ورزشکار المپیکی ایران است که در رشته شمشیر بازی، رشته اپه شرکت کرد و پرچم ایران در میان پرچم 28 کشور شرکت کننده قرار گرفت.
اما سابقه حضور تیم اعزامی ایران برای شرکت در بازیهای المپیک به چهاردهمین دوره این مسابقات که در سال 1948 برگزار شد، باز میگردد.
ایران یک سال قبل از شرکت در المپیک 1948 که در لندن پایتخت کشور انگلستان برگزار شد، توسط علی کنی، ابوالفضل صدری و فتح الله امیر علایی به عضویت در کمیته بینالمللی المپیک درآمد.
در المپیک ۱۹۴۸ لندن تیم ایران با ۳۸ ورزشکار و ۱۳ همراه در رشتههای وزنهبرداری، بسکتبال، تیراندازی، کشتی و مشتزنی رقابت کرد و با برنز جعفر سلماسی در وزنه برداری، دسته پر وزن مقام سیوچهارم را در بین ۵۹ کشور کسب کرد.
امامعلی حبیبی و غلامرضا تختی اولین برندگان مدال طلای ایران در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در کشتی آزاد هستند.
پروندهها:
تاریخچه مشعل المپیک / تاریخچه دهکده المپیک / پرچم المپیک / نماد المپیک 2012 لندن / دهکده المپیک لندن / المپیک تابستانی 2012 لندن / منتخبین کاروان ایران در المپیک 2012 لندن / تاریخچه مدال المپیک مدرن /
پس از پیروزی انقلاب، ایران حضور در بازیهای ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لسآنجلس را تحریم کرد. اما از سال 1988 که مسابقات المپیک در سئول برگزار شد، حضور تیم ایران در این مسابقات از سر گرفته شد.
سابقه حضور ایران در المپیک و نتایج کسب شده:
- 1948 - لندن (انگلستان)
تعداد ورزشکاران ایران: 38 تن، تیراندازی (3) مشت زنی (9) وزنه برداری (5) کشتی آزاد (8) تیم ملی بسکتبال (12) ژیمناستیک (1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- بسکتبال: با 5 باخت و یک برد، در میان 23 کشور پانزدهم شد.
- کشتی آزاد: منصور رئیسی (چهارم)، عباس زندی (هفتم مشترک)، ابوالقاسم سخدری (پنجم مشترک). عنوان تیمی: نهم.
- وزنه برداری: جعفر سلماسی (مدال برنز)، محمود نامجو (پنجم- شکستن رکورد دو ضرب جهان).
- نتیجه: ایران با کسب یک مدال برنز در رده آخر کشورهای دریافت کننده مدال (سی و چهارم) قرار گرفت.
تعداد ورزشکاران ایران: 22 تن، کشتی آزاد (8) وزنه برداری (7) مشت زنی (6) دوومیدانی (1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: محمود ملاقاسمی (مدال برنز)، مهدی یعقوبی (هشتم مشترک)، ناصر گیوهچی (مدال نقره)، جهانبخت توفیق (مدال برنز)، عبدالله مجتبوی (مدال برنز)، غلامرضا تختی (مدال نقره)، عباس زندی (پنجم). عنوان تیمی: سوم.
- وزنه برداری: محمود نامجو (مدال نقره)، علی میرزایی (مدال برنز)، محسن عدل طباطبایی (هشتم)، حسن فردوس (پنجم)، جلال منصوری (هشتم)، محمدحسن رهنوردی (چهارم)، فیروز برهان (پنجم). عنوان تیمی: سوم.
- نتیجه: ایران با کسب 3 مدال نقره و 4 مدال برنز در رده سی ام جای گرفت.
- 1956 - ملبورن (استرالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: 17 تن، کشتی آزاد (8) وزنه برداری (7) دوومیدانی (2)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: محمدعلی خجستهپور (نقره)، مهدی یعقوبی (نقره)، ناصر گیوهچی (ششم مشترک)، امامعلی حبیبی (طلا)، نبی سروری (چهارم مشترک)، عباس زندی (هفتم مشترک)، غلامرضا تختی (طلا). عنوان تیمی: سوم.
- وزنه برداری: محمود نامجو (برنز)، هنریک تمرز (پنجم)، ابراهیم پیروی (هفتم)، جلال منصوری (چهارم)، فیروز پژمان (چهارم). عنوان تیمی: سوم.
- دوومیدانی: نجمالدین فارابی (با 5103 امتیاز، چهاردهم).
- نتیجه: ایران با کسب 2 مدال طلا، 2 نقره و یک برنز در رده بندی نهایی، چهاردهم شد.
- 1960 - رم (ایتالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: 25 تن، مشت زنی (4) دوومیدانی (1) کشتی آزاد (8) کشتی فرنگی (4) وزنه برداری (7) تیراندازی (1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: محمدابراهیم سیف پور (برنز)، مهدی یعقوبی (هفتم)، مصطفی تاجیک (چهارم مشترک)، محمدخادم ازغدی (هشتم)، امامعلی حبیبی (چهارم مشترک)، غلامرضا تختی (نقره). عنوان تیمی: پنجم.
- کشتی فرنگی: محمد پذیرایی (برنز)، حسین ملاقاسمی (ششم مشترک).
- وزنه برداری: اسماعیل علم خواه (برنز)، محمد عامی تهرانی (ششم)، هنریک تمرز (چهاردهم)، امیری منگشتی (دهم).
- نتیجه: ایران با کسب یک مدال نقره و سه مدال برنز در رده بیست و هشتم جای گرفت.
- 1964 - توکیو (ژاپن)
تعداد ورزشکاران ایران: 58 تن، دوومیدانی (8) دوچرخه سواری (4) مشت زنی (1) شنا(1) شیرجه (1) ژیمناستیک (2) فوتبال (18) تیراندازی (4) کشتی آزاد (7) کشتی فرنگی (5) شمشیربازی (4)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: اکبر حیدری (برنز)، عبدالله خدابنده (هشتم)، عبدالله موحد (پنجم)، محمدعلی صنعتکاران (برنز)، منصور مهدی زاده (چهارم)، غلامرضا تختی (چهارم). عنوان تیمی: پنجم.
- کشتی فرنگی: رسول میرمالک (ششم)، اصغر ذوقیان (هفتم مشترک).
- وزنه برداری: رجبی اسلامی (دهم)، پرویز جلایر (هفتم).
- نتیجه: ایران با دریافت 2 مدال برنز در رده بندی نهایی، سی و پنجم شد.
- 1968 - مکزیکو (مکزیک)
تعداد ورزشکاران ایران: 14 تن، دوومیدانی (1) وزنه برداری (4) کشتی آزاد (8) کشتی فرنگی (1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: ابوطالب طالبی (برنز)، شمسالدین سیدعباسی (برنز)، عبدالله موحد (طلا)، علی محمد مومنی (چهارم). مقام تیمی: ششم.
- وزنه برداری: محمد نصیری (طلا)، پرویز جلایر (نقره)، نصرالله دهنوی (ششم). مقام تیمی: چهارم.
- نتیجه: ایران با کسب 2 مدال طلا، یک نقره و دو برنز در رده بندی نهایی، نوزدهم شد.
- 1972 - مونیخ (آلمان غربی)
تعداد ورزشکاران ایران: 51 تن، کشتی آزاد (10) مشت زنی (5) فوتبال (19) کشتی فرنگی (5) دوچرخه سواری (4) وزنه برداری (3) دوومیدانی (3) شمشیربازی (2)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- وزنه برداری: محمد نصیری (نقره)، نصرالله دهنوی (پنجم). عنوان تیمی: ششم.
- کشتی آزاد: ابراهیم جوادی (برنز)، رمضان خدر (هفتم)، منصور برزگر (پنجم مشترک). مقام تیمی: ششم.
- کشتی فرنگی: رحیم علی آبادی (نقره).
- نتیجه: ایران با دریافت 2 مدال نقره و یک برنز در رده بیست و هشتم جای گرفت.
- 1976 - مونترال (کانادا)
تعداد ورزشکاران ایران: 88 تن، فوتبال (19) تیراندازی (4) شمشیربازی (13) مشت زنی (6) دوچرخه سواری (7) وزنه برداری (7) واترپلو (11) دوومیدانی (4) کشتی آزاد (10) کشتی فرنگی (7)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: منصور برزگر (نقره)، محسن فره وشی (چهارم)، رمضان خدر (پنجم).
- وزنه برداری: محمد نصیری (برنز).
- کشتی فرنگی: مرادعلی شیرانی (ششم).
- نتیجه: ایران با کسب یک مدال نقره و یک برنز در رده بندی نهایی، سی و سوم شد.
- 1988 - سئول (کرهجنوبی)
تعداد ورزشکاران ایران: 27 تن، کشتی آزاد(8)، کشتی فرنگی (7)، دوچرخهسواری(7)، دو ماراتن(1) تکواندو (غیررسمی - 4)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: عسکری محمدیان (نقره)، اکبر فلاح (چهارم)، آیت واگذاری (ششم)، عنوان تیمی: نهم.
- نتیجه: کاروان ایران با کسب یک مدال نقره همراه با کشورهای کاستاریکا، شیلی، سنگال، جزایر ویرجین، جزایر آنتیل، پرو و اندونزی در رده سیوششم قرار گرفت.
- 1992 - بارسلونا (اسپانیا)
تعداد ورزشکاران ایران: 40 تن، کشتی آزاد (10)، کشتی فرنگی (6)، دوچرخهسواری (7)، مشت زنی (6)، وزنهبرداری (5)، دوومیدانی (2)، تنیسروی میز (1)، تکواندو (3)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: عسکری محمدیان (نقره)، امیررضا خادم (برنز)، رسول خادم(برنز)، علی اکبرنژاد (چهارم)، ایوب بنینصرت(پنجم). عنوان تیمی: سوم
- کشتی فرنگی: رضا سیمخواه (ششم)، عبدالله چمنگلی (ششم)، حسن بایک (پنجم). عنوان تیمی: دوازدهم.
- نتیجه: ایران با یک مدال نقره و دو برنز به همراه بلژیک و کرواسی در رده چهل و چهارم قرار گرفت.
- 1996 - آتلانتا (ایالات متحده)
تعداد ورزشکاران ایران: 19 تن، کشتی آزاد(9)، کشتی فرنگی(1)، مشتزنی(4)، تیراندازی زنان(1)، شنا(1)، دوومیدانی(1)، وزنهبرداری(1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- کشتی آزاد: غلامرضا محمدی (پنجم)، محمد طلایی (ششم)، امیررضا خادم (برنز)، رسول خادم (طلا)، عباس جدیدی (نقره).
- کشتی فرنگی: احد پازاج (دوازدهم).
- نتیجه: تیم ایران با کسب یک مدال طلا، یک نقره و یک برنز در مکان چهلوسوم جای گرفت.
- 2000 - سیدنی (استرالیا)
تعداد ورزشکاران ایران: 35 تن، جودو(3)، مشت زنی(5)، دوچرخهسواری(2) ، تیراندازی(1)، وزنهبرداری(6)، تکواندو(2)، دوومیدانی(1)، شنا(1)، تنیس روی میز(1)، کشتی فرنگی(3)، کشتی آزاد(8)، سوارکاری(1)، قایقرانی(1)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- وزنهبرداری: حسین رضازاده (مدال طلا)، حسین توکلی (طلا)، کوروش باقری (چهارم).
- کشتی آزاد: علیرضا دبیر (طلا)، امیررضا خادم (چهارم)، عباس جدیدی (چهارم)، علیرضا حیدری (ششم)، محمد طلایی (چهارم).
- تکواندو: هادی ساعی (برنز).
- جودو: آرش میراسماعیلی (پنجم).
- نتیجه: ایران با کسب 3 مدال طلا و یک برنز به مقام بیست و ششم دست یافت.
- 2004 - آتن (یونان)
تعداد ورزشکاران ایران: 38 تن، جودو(7)، مشت زنی(1)، دوچرخهسواری(4)، تیراندازی(1)، وزنهبرداری(5)، تکواندو(2)، دوومیدانی(2)، شنا(1)، تنیس روی میز(1) ، کشتی فرنگی(6)، کشتی آزاد(7)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- وزنهبرداری: حسین رضازاده (طلا)، شاهین نصیرینیا (چهارم).
- تکواندو: هادی ساعی (طلا)، یوسف کرمی (برنز).
- کشتی فرنگی: سجاد برزی (چهارم).
- کشتی آزاد: مسعود مصطفی جوکار (نقره)، مجید خدایی (پنجم)، علیرضا حیدری (برنز)، علیرضا رضایی (نقره).
- نتیجه: تیم ایران با کسب 2 مدال طلا، دو نقره و دو برنز در رده بیست و نهم جای گرفت.
2008 - پکن (چین)
تعداد ورزشکاران ایران: 54 تن، تکواندو(3)، بسکتبال(12)، کشتی آزاد(7)، کشتی فرنگی(5)، جودو(6)،بوکس(3)، وزنه برداری(3)، شنا(1)، بدمینتون(1)، تنیس روی میز(1)،قایقرانی(2)، تیروکمان(2)، دوچرخه سواری(3)، دوومیدانی (5)
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- تکواندو: هادی ساعی (طلا)
- بسکتبال: (یازدهم)
- کشتی آزاد: عباس دباغی(دهم)، سید مراد محمدی(برنز)، مهدی تقوی(دهم)، میثم مصطفی جوکار(نوزدهم)، رضا یزدانی(یازدهم)، سعید ابراهیمی(دهم)، فردین معصومی(پنجم)
- کشتی فرنگی: حمید سوریان(پنجم)، علی محمدی(یازدهم)، سامان طهماسبی(یازدهم)، مسعود هاشم زاده(پانزدهم)
- جودو: علی معلومات(پنجم)، محمد رضا رودکی(پنجم)
- بوکس: مرتضی سپهوند(پنجم)
- وزنه برداری: اصغر ابراهیمی(هفتم)،محسن بیرانوند(یازدهم)، رشید شریفی(ششم)
- قایقرانی: محسن شادی در مجموع(بیست و ششم)، هما حسینی در مجموع(بیست وهشتم)
- دوچرخه سواری
- مسیر جاده: حسین عسگری(پنجاه ودوم)، قادر میزبانی(هفتاد و نهم)
- تایم تریل انفرادی: حسین عسگری(سی و پنجم)
- دوومیدانی: پرتاب دیسک: احسان حدادی در مجموع(هفدهم)، عباس صمیمی در مجموع(بیست وششم) / دوی 800 متر: سجاد مرادی(نهم) / ده گانه: هادی سپهرزاد(بیست ودوم)
- نتیجه:تیم ایران با کسب یک مدال طلا و یک مدال برنز در رده پنجاه و یکم جای گرفت.
2012 - لندن (انگلستان)
در این دوره کمیته ملی المپیک 54 ورزشکار شامل 8 زن و 46 مرد و همچنین 2 نفر همراه خانم و 46 همراه مرد را با مسابقات اعزام کرد.
همچنین 8 پزشک اعزامی شامل یک زن و 7 مرد و 13 خبرنگار و عکاس ورزشی نیز شامل یک زن و 12 مرد و مقامات و سرپرستان نیز 31 نفر شامل 3 زن و 28 مرد بودند.
نتایج کاروان ورزشی ایران:
- مدال طلا / قاسم رضایی / کشتی فرنگی ۹۶ کیلوگرم مردان
- مدال طلا / حمید سوریان / کشتی فرنگی ۵۵ کیلوگرم مردان
- مدال طلا / امید نوروزی / کشتی فرنگی ۶۰ کیلوگرم مردان
- مدال طلا / بهداد سلیمی / وزنهبرداری +۱۰۵ کیلوگرم مردان
- مدال نقره / سجاد انوشیروانی / وزنهبرداری +۱۰۵ کیلوگرم مردان
- مدال نقره / نواب نصیرشلال / وزنهبرداری ۱۰۵ کیلوگرم مردان
- مدال نقره / احسان حدادی / دو و میدانی پرتاب دیسک مردان
- مدال نقره/ محمد باقری معتمد / تکواندو ۶۸ کیلوگرم مردان
- مدال نقره / صادق گودرزی/ کشتی فرنگی ۷۴ کیلوگرم مردان
- مدال برنز / کیانوش رستمی / وزنهبرداری ۸۵ کیلوگرم مردان
- مدال برنز / احسان لشگری/ کشتی آزاد ۸۴ کیلوگرم مردان
- مدال برنز / کمیل قاسمی / کشتی آزاد ۱۲۰ کیلوگرم مردان
ایران در این دوره چهار مدال طلا، پنج نقره و سه برنز و مجموعا 12 مدال کسب کرد و در رتبه هفدهم قرار گرفت. تیم کشتی فرنگی ایران در این دوره با مربیگری محمد بناء به مقام قهرمانی رسید.