او در دومین و سومین دوسالانه نقاشی بهعنوان هنرمند برگزیده شناخته شده است. با طاهری درباره وضعیت فضاهای فرهنگی به گفتوگو نشستیم.
- فکر میکنید گسترش فضاهای هنری و نمایشگاهی تا چه حد میتواند به ارتقای رشد استعدادهای هنری کمک کند؟
من احساس میکنم وجود فضاهای فرهنگی در رشد و توسعه هنر در کشور بسیار مؤثر و وجود این فضاها ضروری است. در تمام دنیا ایجاد فضاهای فرهنگی جزو اولویتهای فرهنگی هنری است چرا که با وجود همین فضاهاست که استعدادها و خلاقیتهای هنری رشد میکند. بنابراین در اولویت اول بایستی بودجههای فضاهای فرهنگی را از جهت بودجه عمرانی چه وزارت ارشاد و یا حوزه هنری و یا شهرداری و سایر متولیان تأمین بکنند تا بشود این فضاها را افزایش داد. متأسفانه در سالهای اخیر برای ساخت فضاهای فرهنگی و بهخصوص نمایشگاهی با استانداردهای مناسب و جهانی هیچ برنامهای نداشتهایم. بنابراین با توجه به اینکه تعداد محدودی فضاهای نمایشگاهی در کشور داریم، برگزاری بسیاری از برنامههای فراگیر فرهنگی را در کشور تقریبا محدود کردهایم. مثلا در جشنوارههای ملی و بیینالهای بینالمللی که قرار است برگزار شود، بهدلیل کمبود فضای استاندارد فرهنگی همواره دچار مشکل هستیم. یکی دو جایی هم که هست آنها هم با محدودیتهای زمانی مواجه هستند و در نتیجه اکثر برنامههای فرهنگی با هم تداخل میکنند. از طرفی با توجه به افزایش آمار دانشجویان در بخشهای هنری و هنرمندان در سطح کشور، ضرورت ایجاد فضاهای فرهنگی بیش از پیش احساس میشود. مثلا ما شاید نسبت به 20سال قبل آمار هنرمندانمان بیش از شش برابر شده است ولی به این نسبت ما فضاهای هنری و نمایشگاهی نداریم تا بتوانیم آثار این هنرمندان را برای علاقهمندان به نمایش بگذاریم. البته بخش خصوصی با تاسیس نگارخانهها و گالریها، همچنین شهرداریها با احداث فرهنگسراها توانستهاند تا حدودی بخش عمدهای از نیازهای فضاهای فرهنگی را تأمین کنند ولی همچنان از این بابت با مشکل جدی روبهرو هستیم. مثلا مهمترین تالارها و فضاهای فرهنگی که در اختیار داریم و همچنان جایگاه خودشان را حفظ کردهاند میتوان به موزه هنرهای معاصر، تالار وحدت، تئاتر شهر و خانه هنرمندان اشاره کرد که این فضاها هم همگی قبل از انقلاب ساخته شدهاند.
- چرا در طول دوران پس از انقلاب اسلامی مسئولان خیلی به این سمت نرفتهاند که فضاهای فرهنگی را گسترش بدهند؟
البته ابتدای انقلاب نگرشی وجود داشت که ما خیلی به دنبال تجملات نرویم و خیلی به سمت احداث مکانهای فرهنگی و هنری که به لحاظ هزینه و تزیینات که با اهداف انقلاب سازگار نیست نرویم. بنابراین فکر میکنم هم دولت و هم مجلس و همچنین شورایعالی انقلاب فرهنگی، بایستی به این مسئله بیش از پیش توجه کنند چرا که شأن فرهنگ کشور ما ایجاب میکند که به این موضوع مقطعی نگاه نشود.
- فکر میکنید دولت بهعنوان متولی اجرایی چرا از پتانسیل بخش خصوصی درخصوص ساخت فضاهای هنری استفاده نمیکند؟
واقعیت این است که در حال حاضر بیشترین فعالیتهای نمایشگاهی را همین نگارخانهها و گالریها که عمدتا خصوصی هم هستند در سطح کشور انجام میدهند. بنابراین اگر دولت میخواهد متولی باشد و نظارت و هدایت بکند بهنوعی جریانات هنری را با توجه به سیاستهای نظام، میبایستی که بودجه برای این موضوع اختصاص بدهد. اینکه با استفاده از توانایی بخش خصوصی در این زمینه ورود پیدا بکند را بیاشکال میدانم. خیلی هم خوب است. بهنظر میرسد ما باید این بخش را تقویت کنیم چراکه کشور ما ظرفیت و پتانسیل این را دارد که در منطقه اکسپوهایی را برگزار کنیم، آثار هنرمندان جهان در آنجا ارائه شده و به فروش برسد، چون پیشینهاش را داریم. ما به لحاظ نیروی انسانی و توان هنری چنین ظرفیتی را داریم اما تا به حال اقدام جدی صورت نگرفته که بتوانیم اکسپوی بزرگی در ایران برگزار کنیم. همین موضوع ضربه بزرگی به ما زده است. چرا که آثار بسیاری از هنرمندان کشور ما در ساتبی و کریستی به فروش میرسد. دولت و مجلس باید با تصویب بودجه برای ساخت و ساماندهی فضاهای هنری اقدام کنند، اگرنه بایستی اجازه بدهند که بخش خصوصی با اختیارات بیشتری وارد میدان شود.
- برخی از کارشناسان معتقدند ساخت فضاهای نمایشگاهی استاندارد، نیازمند بودجه زیادی است که باید اختصاص پیدا کند؟
ببینید آنطور که من اطلاع دارم، بودجه وزارت ارشاد سالانه بیش از پانصد میلیارد تومان است. خوب فکر میکنید ساخت یک سالن نمایشگاهی استاندارد با تمام امکانات و تجهیزات چه مقدار بودجه نیاز دارد. اگر هرسال مسئولان فرهنگی بخشی از این بودجه را به این موضوع اختصاص میدادند تاکنون ما چندین ساختمان نمایشگاهی در کشور داشتیم. حتی اگر بخشی از بودجههایی که برای جشنوارههای موازی هزینه میشود را برای این امر اختصاص میدادند ما الان این وضعیت را نداشتیم. متأسفانه مسئولان فرهنگی در اینباره غفلت کردهاند. با اینکه خیلی دیر شده است ولی باز هم اگر به فکر این مسئله باشیم، غنیمت است. در حال حاضر هنرمندان جوان نیاز به حمایت جدی برای برگزاری نمایشگاه دارند و باتوجه به اینکه جایی برای ارائه آثارشان نیست مایوس هستند. در جشنوارههای بینالمللی مثل تجسمی فجر این همه آثاری که از طرف هنرمندان به جشنوارهها میرسد به دلیل کمبود مکان نمایشگاهی خیلی از آثار کنار گذاشته میشوند. مسئولین فقط ادعا میکنند که هنردوست هستند و عملا موضوعات هنری جزو اولویتهای آنها نیست. شما هر وقت به منزل یک نماینده و یا وزیری رفتید و دیدید که یک تابلوی نقاشی در منزلشان هست (البته اگر هدیه نباشد) و او یک اثر هنری را خودش انتخاب کرده و خریده است شاید بتوان امیدوار بود که به بخش هنر نیز توجهی شود!