گردآوری و ترجمه احسان صفاپور: هرساله و با نزدیک‌شدن سال نوی میلادی کشورهای بسیاری از طریق رسانه‌ها و مطبوعات مطرح خود اقدام به انتشار فهرست بهترین تولیدات فرهنگی و هنری می‌کنند.

 در این میان انتشار فهرست پرفروش‌ترین‌ها یا برترین کتاب‌های چاپ‌شده در سال گذشته نیز همواره علاقه‌مندان و طرفداران خود را داشته، به‌نحوی که مطبوعات پرتیراژ از هفته‌ها قبل به خوانندگان خود نوید انتشار این فهرست را می‌دهند. در برخی موارد نویسندگان و منتقدان این رسانه‌ها به‌صورت جداگانه فهرست کتاب‌های مورد علاقه خود را تنظیم و منتشر می‌کنند و در پاره‌ای موارد فهرستی به‌عنوان برترین کتاب‌های سال از دیدگاه یک رسانه خاص منتشر می‌شود. با وجود اینکه در سال گذشته میلادی بحران اقتصادی گریبان بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی را گرفته بود اما بررسی رسانه‌ها و مطبوعات فرهنگی جهان نشان می‌دهد که میزان فروش کتاب در این کشورها تغییر چندانی نکرده و همچنان صنعت نشر به‌عنوان یک صنعت امیدبخش در اقتصاد محسوب می‌شود. این موضوع را تعداد شمارگان و فروش کتاب‌های برتر سال در فهرست‌های مختلف گواهی می‌کند. در این گزارش به دو فهرست مشهور کتاب سال2012 جهان نگاه کرده‌ایم که در پی می‌خوانید.

هفته‌نامه پابلیشرز

یکی از معروف‌ترین فهرست‌های کتاب سال در تمام جهان فهرستی است که از سوی هفته‌نامه تخصصی پابلیشرز منتشر می‌شود. این هفته‌نامه قدیمی که از سال 1872میلادی به این سو به‌طور مداوم منتشر شده است، مرجع خرید و فروش، معرفی، نقد و اخبار حوزه کتاب و صنعت چاپ و نشر است. امسال در فهرست این نشریه معتبر نام کتاب‌هایی همچون «داستان‌های ساختمان» نوشته کریس ویر، «دیترویت جایی است که باید باشد» نوشته مارک بینلی و «جسدها را بالا بکش» نوشته هیلاری مانتل دیده می‌شود.

داستان‌های ساختمان

آخرین کتاب کریس ویر (فرانکلین کریستین ویر) نویسنده و تصویرگر آمریکایی که توسط انتشارات پانتئون منتشر شده است تقریبا در تمام فهرست‌های مشهور کتاب سال به‌ویژه در رده کتاب‌های داستانی نشریات معتبر قرار دارد. این کتاب که از پرفروش‌های آمریکا و کانادا هم به‌حساب می‌آید در 14داستان مستقل، قصه انسان‌هایی را روایت می‌کند که در جعبه‌ای به نام آپارتمان گرفتار شده‌اند. در داستان‌های این کتاب، هر بار ماجرای تازه‌ای رخ می‌دهد اما در نهایت همه روایت‌ها به یک نقطه اشتراک می‌رسند.

جسدها را بالا بکش

کتاب درخشان و تحسین‌شده هیلاری مانتل که جایزه بوکر سال2012 را برای دومین بار نصیب نویسنده‌اش کرد، دیگر کتاب برتر فهرست پابلیشرز است. این کتاب توسط انتشارات هالت روانه بازار کتاب آمریکا و اروپا شده است. مانتل این کتاب را ادامه رمان معروف خود «تالار گرگ» خوانده و در آن، داستان قهرمان کتاب قبلی خود، توماس کرامول را که اکنون پیر اما قدرتمند شده است روایت می‌کند. جسدها را بالا بکش نیز در چند فهرست دیگر کتاب‌های برتر سال2012 دیده می‌شود.

خانه مدور

اثر تازه لوئیز اردیج، رمانی است که نام آن بین نامزدهای جایزه کتاب ملی آمریکا هم قرار داشت. این اثر که توسط انتشارات هارپر منتشر شده داستان پسری از قبایل بومی آمریکا را روایت می‌کند که در ایالت داکوتا تحت‌تأثیر اقدامات نژادپرستانه ناچار می‌شود برای حمایت از مادر خود به اعمال خشن متقابل دست بزند. این کتاب در فضایی تیره‌وتار به نقد خشونت‌های نژادپرستانه پرداخته است.

شادی، یک عمل شیمیایی در مغز است

نخستین مجموعه مستقل داستانی لوسیا پریلو که انتشارات نورتون آن را منتشر کرد، 14داستان را در بر می‌گیرد که نویسنده‌اش را برای بخش «داستان‌های اول» نامزد جایزه پولیتزر کرد. پریلو در این مجموعه داستان روایاتی از زنان، آسیب‌های اجتماعی و اشتباه در انتخاب‌های شخصی را با نثری شاعرانه و روان به خواننده ارائه می‌کند. به نوشته منتقدان پابلیشرز این مجموعه داستان بیان‌کننده احساسات شاعرانه نویسنده آن با وجود مشکلات متعدد و بحران‌های اقتصادی است.

شیطان در نقره

سومین رمان ویکتور لاواله روایتی روانشناختی با چاشنی شوخی و طنز است. این اثر از سوی انتشارات اشپیگل و گراو منتشر شد و در آن داستان یک شخصیت وهم‌آلود که در دالان‌های بدون هوا و نفسگیر یک کلینیک روان‌پزشکی در تردد است روایت می‌شود. در این رمان پلیس‌های فاسد، کادر درمانی بی‌حوصله کلینیک و مواد‌مخدر به‌عنوان سوژه‌های آشنا اما همه‌گیر در ابتلا به بیماری‌های روانی مطرح شده‌اند؛ عناصری که همه در کتاب معتقدند نسبت به آنها شناخت دارند اما در نهایت هیچ‌کس از دست آنها در امان نیست.

دیترویت جایی است که باید باشد

مارک بینلی در رمان جدید خود از زبان گزارشگر مجله «رولینگ استونز» مصیبت‌های زندگی در شهر دیترویت را روایت می‌کند. این خبرنگار که‌ زاده همین شهر است هیچ امیدی به زادگاه خود ندارد و با حس کمیک و طنز، اسطوره‌های اخلاقی در شهرش را نقد کرده و زیر سؤال می‌برد. این کتاب پرفروش را انتشارات متروپولیتن منتشر کرده است.

کتاب‌های غیرداستانی

در فهرست برترین کتاب‌های سال2012 هفته‌نامه پابلیشرز، نام چند کتاب غیرداستانی هم دیده می‌شود؛ «همه ما می‌دانیم: سه زندگی» نوشته لیزا کوهن از انتشارات فارر، «مردمی که تاریکی می‌خورند» تألیف ریچارد لویدپری از انتشارات فارر، «سال‌های باربادوس» نوشته برنارد بیلین از انتشارات ناپف و «پرده آهنی» نوشته آنه اپلباوم از انتشارات دابلدی.

روزنامه نیویورک‌تایمز

از دیگر فهرست‌های مشهور برترین کتاب‌های سال بدون شک فهرستی است که هرساله و در آستانه کریسمس از سوی روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر می‌شود. این فهرست که قدمتی حدود 80سال دارد توسط نویسندگان و روزنامه‌نگاران مشهور این روزنامه تنظیم می‌شود. از نکات جالب فهرست امسال این روزنامه، رده‌های اول و دوم فهرست است که مانند فهرست هفته‌نامه پابلیشرز به دو کتاب داستان‌های ساختمان و جسدها را بالا بکش اختصاص دارد؛ با این تفاوت که این بار کتاب هیلاری مانتل در رده نخست است.

هولوگرامی برای سلطان

این اثر داستانی نوشته دیو ایگرز نویسنده و فیلمنامه‌نویس مشهور است که داستان‌هایش به‌کرات در نشریات معتبری به چاپ رسیده است. «هولوگرامی برای سلطان» روایت یک تاجر میانسال آمریکایی است که در یکی از شهرهای متروکه عربستان سعودی زندگی کرده و هر روز در پی تغییر زندگی یکنواخت خود است. این کتاب که مورد تحسین منتقدان بسیاری در آمریکا قرار گرفته توسط انتشارات مک‌سوئینی منتشر شده است.

NW (ان. دابلیو)

رمان پرسروصدای زادی اسمیت که پس از هفت سال سکوت نویسنده منتشر شد و بحث‌های بسیاری را در داخل و خارج آمریکا برانگیخت از سوی انتشارات پنگوئن منتشر شده است. این کتاب به ماجراهای دو زن که با یکدیگر دوست هستند می‌پردازد و درباره شانس‌های زندگی آنها، رقابت‌هایشان و چالش‌های هویتی آنها داستان‌هایی نقل می‌کند.

پرندگان زرد

انتشارات لیتل و براون با انتشار اثر جدید کوین پاورز فروش خوبی را در سال گذشته میلادی تجربه کرد. این رمان که به روایت داستان یک سرباز قدیمی در جنگ عراق می‌پردازد با به‌تصویرکشیدن واقعیت‌های آمیخته با جهان داستانی خوانندگان بسیاری را به‌خود جلب کرد. راوی داستان در این کتاب، سرگذشت دوست خود را روایت می‌کند که در جنگ آمریکا علیه عراق شرکت داشته و درهمین جنگ کشته شده است.

بعد از زیبایی جاودان

در میان کتاب‌های غیرداستانی فهرست نیویورک‌تایمز کتاب پرفروش کاترین بوو به چشم می‌خورد که انتشارات رندوم‌هاوس آن را روانه بازارهای بین‌المللی کتاب کرده است. این کتاب که جایزه ملی منتقدان «مطالعه برای زندگی» را نیز از آن نویسنده‌اش کرده به بررسی زندگی در حومه بمبئی، شهر پیچیده و متضاد کشور هندوستان می‌پردازد. شخصیت‌هایی که در این کتاب به تصویر کشیده شده‌اند از دیدگاه نویسندگان نیویورک‌تایمز یادآور شخصیت‌های اصلی داستان‌های چارلز دیکنز همچون الیورتویست هستند.

دور از شجره‌نامه

کتاب دیگر فهرست برترین‌های روزنامه نیویورک‌تایمز نوشته اندریو سالومون است که خود از نویسندگان مطرح حوزه سیاسی، جامعه‌شناسی و سلامت این روزنامه به‌حساب می‌آید. این کتاب که توسط انتشارات اسکرایبنر منتشر شده در حوزه روابط والدین و فرزندان است و به چالش‌ها و هویت خانوادگی میان کودکان و والدین آنها می‌پردازد. او در این کتاب تربیت فرزندان را محصول عشق، فداکاری و موفقیت در زندگی خانوادگی می‌داند.

گذر از قدرت

این کتاب جلد چهارم از زندگینامه لیندی جانسون، معاون کندی، رئیس‌جمهور اسبق ایالات متحده آمریکا است که پژوهش و تالیف آن را رابرت. آ. کارو بر عهده داشته و تا‌کنون بیش از سه هزار صفحه چاپی از آن منتشر شده است. این مجموعه کتاب‌ها که با همکاری انتشارات ناپف منتشر می‌شود همچنان ادامه دارد و در این جلد بخش دیگری از زندگی خصوصی جانسون به رشته تحریر درآمده است.

پدرسالار

دیوید ناساو شش سال برای نوشتن کتاب تازه خود که در شمار پرفروش‌ترین کتاب‌های غیرداستانی آمریکای شمالی نیز قرار دارد زمان صرف کرده است. این کتاب شرح کاملی بر زندگی جو کندی، معروف‌ترین و پرقدرت‌ترین عضو خانواده نامدار کندی است. بنا به گفته نویسنده روزنامه نیویورک‌تایمز خواندن این کتاب، علاقه‌مندان را از مطالعه سایر آثار در مورد زندگی جو کندی بی‌نیاز خواهد کرد. انتشارات پنگوئن عهده‌دار نشر این کتاب بوده است.

چرا جهان وجود دارد؟

جیم هولت، نویسنده این کتاب مانند یک ماجراجو به شهرهای مختلف سفر می‌کند تا پاسخی برای پرسش‌های خود بیابد. این کتاب اگرچه یک اثر غیرداستانی کارآگاهی است اما با روایت‌های اگزیستانسیالیستی توانسته نظر خوانندگان آثار داستانی را نیز به‌خود جلب کند. انتشارات «لایو رایت» با همکاری مؤسسه انتشاراتی «دابلیو. دابلیو. نورتون» این کتاب را منتشر کرده است.