همشهری آنلاین: ماه‌های زمستان زمان شیوع آنفلوآنزا و سرماخوردگی است چرا که در کنار هم بودن بیشتر افراد در فضاهای دربسته به علت سرمای هوا انتشار ویروس‌های عامل این بیماری‌ها را ساده‌تر می‌کند؛ اما این بیماری‌ها تنها مشکلات بهداشتی این فصل نیستند.

در اینجا به شش گرفتاری شایعی این فصل را که باید مراقب‌شان باشید، می‌پردازیم:

مشکلات قلبی

شمار حمله‌های قلبی در طول فصل زمستان اوج می‌گیرد؛ افزایش فشار فعالیت‌های جسمی در زمستان- برای مثال پارو کردن برف- ممکن است فشار بیشتری بر قلب بیاورد به خصوص برای افرادی که به طور معمول از لحاظ جسمی فعال نبوده‌اند یا بیماری زمینه‌ای قلبی دارند. در واقع افراد دچار بیماری قلبی با کاهش درجه حرارت درد قفسه سینه (آنژین صدری) بیشتری تجربه می‌کنند.

افرادی که به طور معمول از لحاظ جسمی فعال نبوده‌اند، نمی‌دانند که پاک کردن یک مسیر از برف چه مقدار فشار جسمی بر آنها وارد می‌کند.

برای اینکه در این موارد خطری متوجه‌تان نشود، در فواصل پارو کردن برف به طور مکرر به خود استراحت دهید. پیش از پاروکردن برف غذای سنگین نخورید چرا که فشار اضافی بر قلب‌تان وارد می‌کند. همچنین از یک پاروی کوچک استفاده کنید تا توده‌های سنگین برف را بلند نکنید.

اختلال عاطفی فصلی (افسردگی زمستانی)

با کوتاه‌تر شدن طول روزها در زمستان، برخی از افراد دچار افسردگی زمستانی می‌شوند. این عارضه را که در اصطلاح علمی به آن "اختلال خلقی فصلی" (SAD) می‌گویند، شکلی از افسردگی است که ممکن است در طول هر وقتی در سال رخ دهد، اما شایع‌تر نوع آن از اواخر پاییز و اوائل زمستان شروع می‌شود و تا تابستان به طول می‎انجامد. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است.

همه افراد دچار این بیماری علائم مشابهی ندارند، اما علائم شاخص آن شامل احساس اندوه، اضطراب، ناامیدی، احساس گناه و بی‌ارزشی؛ افکار خودکشی؛ فرسودگی و تحریک‌پذیری است.

علت SAD نامعلوم است.برخی از کارشناسان معتقدند این عارضه ممکن است به عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز مربوط باشد که خواب، انرژی و خلق و خو را تنظیم می‌کنند. این عدم تعادل هنگامی رخ می‌دهد که میزان ملاتونین، یکی از مواد شیمیایی مغزی، افزایش می‌یابد، اما میزان سروتونین یک ناقل شیمیایی دیگر مغزی، کاهش پیدا می‌کند.

قرار گرفتن در معرض میزان بیشتر نور آفتاب می‌تواند علائم SAD را تخفیف دهد. کارشناسان همچنین روان درمانی و مصرف داروهای ضدافسردگی را هم برای درمان توصیه می‌کنند.

برای افراد مبتلا به SAD شدید، درمان به جعبه نورانی (light box therapy) ممکن است توصیه شود. این درمان شمامل نشستن در مقابل یک لامپ مخصوص که نور محیط بیرون را شبیه‌سازی می‌کند، بدون نگاه کردن مستقیم به آن برای حدود 30 دقیق در روز است. این نور برای تنظیم چرخه خواب روزانه (ریتم شبانه‌روزی) به کار می‌رود که ممکن است نقشی در تنظیم خلق و خو داشته باشد. گرچه نوردمانی علائم افسردگی در این بیماری را تخفیف می‌دهد، اما SAD را علاج نمی‌کند.

مسومیت با گاز مونوکسید کربن

مسمومیت با مونوکسیدکربن شمار زیادی از افراد را به اورژانس بیمارستان‌ها می‌فرستد یا باعث مرگ آنها می‌شود.

مونوکسید کربن (CO) گاز بی‌رنگ و بی‌بویی است که در نتیجه احتراق سوخت تولید می‌شود. وسائل سوزاننده سوخت در خانه مانند شومینه، اجاق گاز و دستگاه‌های گرم‌کننده مبنع تولید CO هستند.

روشن بودن موتور ماشین یا ژنراتور برق در یک گاراژ دربسته خانه نیز ممکن است به مسمومیت با CO منجر شود.

علائم شایع مسمومیت با CO شامل سردرد، خستگی، تهوع، سرگیجه و آشفتگی ذهنی است. اما تشخیص مسمومیت با CO ممکن است مشکل باشد، زیرا این علائم شبیه علائم بسیاری از بیماری‌های دیگر است. اگر طول مدت کوتاهی بیش از یک نفر در محیط این علائم را بروز داد، باید به مسمومیت با این گاز مشکوک شد.

نصب کردن یک شناساگر مونوکسیدکربن در خانه که هنگام وجود میزان‌های بالای مونوکسیدکربن آژیر می‌کشد، ضروری است. برای پیشگیری از تجمع CO بهتر از استفاده از بخاری گازی‌های بدون لوله تهویه در خانه پرهیز کرد. هیچگاه موتور ماشین را در گاراژ دربسته روشن نکیند و هیچگاه ژنراتور برق یا هر موتور گازسوز دیگری را در فضای محصور در خانه روشن نکنید.

سرمازدگی

سرمازدگی هنگامی رخ می‌دهد که پوست و بافت‌های زیر آن یخ بزنند. این عارضه اغلب نواحی در معرض بدن را که در مقابل سرما هستند مانند بینی، گوش‌ها، گونه‌ها، چانه، انگشتان دست یا پا و مناطقی که گردش خون کمتری دارند، را مبتلا می‌کند.

سرمازدگی می‌تواند باعث آسیب دائمی پوست و بافت زیرین آن شود و در موارد شدید ممکن است به قطع عضو بینجامد.

علائم سرمازدگی ممکن است با درد و ظاهر سفید و رنگ‌پریده پوست آغاز شود. هنگامی آن ناحیه بی‌حس شود و درد از بین برود، سرمازدگی شدید است.

در صورتی که فکر می‌کنید بخشی از بدن‌‌تان سرما زده شده است، خود را از محیط سرد دور کنید، هنگامی به داخل خانه رسیدید، محل سرمازدگی را مالش ندهید، زیرا این کار آسیب بیشتری ایجاد می‌کند.

در عوض ناحیه مبتلا را در آبی ب دمای مشابه درجه حرارت اتاق است، غوطه‌ور کنید. این کار ممکن است دردناک باشد، اما باید درد تحمل کنید و آن ناحیه در آب نگهدارید تا گرم شود. در صورتی که ناحیه سرمازده شروع به تاول زدن کرد یا رنگش سیاه شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.

بهترین راه برای پیشگیری از سرمازدگی این است که از قبل خودتان را آماده کرده باشید. در چند لایه لباس‌های مناسب بپوشید. چند لایه پوشیدن این مزیت را دارد که می‌توان آنها را تن خود خارج و جایگزین کنید.

هیپوترمی

هیپوترمی که ممکن است بر توانایی فکر کردن یا حرکت کردن فرد اثر بگذارد، هنگامی رخ می‌دهد که درجه حرارت بدن به پایین 35 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این عارضه هنگامی رخ می‌دهد که شخصی برای مدت طولانی در معرض درجه حرارت‌های پایین قرار می‌گیرد. اما هیپوترمی ممکن است در درجه حرارت‌های بالاتر هم رخ دهد. 

در طول مراحل اولیه هیپوترمی، شخص احساس خستگی، گیجی و سردرگمی می‌کند و دچار لرزی غیرقابل مهار می‌شود. نهایت لرز فرد متوقف می‌شود، دیگر اصلا احساس سرما نمی‌کند، پوستش کبود و مردمک‌هایش گشاد می‌شود و هوشیاری‌اش را از دست می‌دهد.

کارشناسان توصیه می‌کنند افراد در همان مراحل اولیه هیپوترمی به دنبال کمک پزشکی بروند، و گرنه در مراحل انتهایی از عهده این کار بر نخواهند امد. بهترین روش برای درمان افراد دچار هیپوترمی گرم کردن دوباره آنهاست. اگر هیپوترمی خفیف باشد،

کافی است روی فرد پتو بیندازیم و بگذاریم خود فرد به تدریج دوباره گرم شود. در موارد شدید هیپوترمی، فرد با ید بید با چراغ‌های گرم کننده، پتوهای برقی و تزریق داخل وریدی مایعات گرم درمان شود.

آسیب‌های ناشی از پارو کردن برف

برخی از افراد از پارو کردن برف هراس دارند و این نگرانی بی‌پایه هم نیست. بر اساس بررسی که در سال 2011 در "جورنال پزشکی اورژانس آمریکا" منتشر شد، هر سال به طور میانگین 11000 بزرگسال و کودک به علت جراحت‌های ناشی از پارو کردن برف بستری می‌شوند. شایع‌ترین آسیب‌ها شامل مشکلات قلبی، آسیب به سر، کشیدگی عضلات، بریدگی‌ها و شکستگی‌ها و به خصوص آسیب‌های کمر است.

کارشناسان برای جلوگیری از افتادن روی برف یا یخ حین پاک کردن برف پوشیدن به کفش یا چکمه‌های عاج‌دار را توصیه می‌کنند.

برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی کمر به جای بلند کردن برف، آن را به جلو فشار دهید. اگر لازم است برف را بلند کنید، مقدار کمی از برف را بردارید، چمباتمبه بزنید، یعنی در حالیکه پاهای‌تان از هم فاصله دارد، زانوهای‌تان را خم کنید و پشت‌تان را راست نگهدارید.

بعد به آهستگی توده برف را بلند کنید، اما از خم کردن دست در محل مچ پرهیز کنید. همچنین نباید برف از بالای سر به عقب یا به طرفین پرتاب کنید، زیرا حرکت پیچشی که برای انجام این کارها لازم است، به پشت‌تان فشار می‌آورد.

منبع: همشهری آنلاین