از سوی دیگر واردکنندگان کالا از دپوی کالاهای وارداتی در بنادر کشور و افزایش هزینه تمام‌شده واردات کالاهای اساسی گلایه دارند. با محمدحسین برخوردار، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و رئیس مجمع عالی واردات در زمینه کم و کیف تخصیص ارز مرجع واردات کالاهای اساسی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- آیا ارز مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی به موقع تأمین می‌شود؟
پس از دستور چند هفته پیش معاون اول رئیس‌جمهور برای تأمین ارز مرجع واردات کالاهای اساسی، اکنون ارز مورد نیاز کالاهای اساسی برای ذخیره‌سازی به نرخ ارز مرجع تأمین و به دستگاه‌های دولتی وارد‌کننده این کالاها پرداخت می‌شود اما تجار و بازرگانان بخش خصوصی این کالاها را با ارز مبادلاتی وارد می‌کنند. بنابراین هیچ ارز مرجعی برای واردات کالاهای مختلف اساسی به واردکنندگان غیردولتی پرداخت نشده و کالاهای وارداتی توسط بخش خصوصی با ارز مبادله‌ای وارد می‌شود.
- ریشه اصلی مناقشه کنونی وزارت صنعت و بانک مرکزی در زمینه ارز چیست؟
با توجه به ممنوعیت‌های وارداتی و تنگناهای نقل و انتقال پول به‌دلیل اعمال تحریم‌ها، اکنون عملا یورو مبنای واردات کالاهای اساسی قرار گرفته است. همچنین کشورهای طرف مبادلات تجاری ایران به کره، ترکیه، هند، ژاپن، برزیل و آرژانتین و چند کشور دیگر محدودشده و بیشتر کالاهای اساسی از طریق آرژانتین و با پرداخت یورو وارد می‌شود. در این شرایط باید مسئولان بانک مرکزی در شورای پول و اعتبار یا شورای امنیت مشخص کند به‌طور دقیق چه میزان از انواع ارز برای واردات این کالاها تخصیص خواهد یافت. از سوی دیگر وظیفه وزیر صنعت تنظیم بازار است و درصورتی که فاکتورهای خریدی که برای گشایش ال‌سی به بانک مرکزی می‌رود با پاسخ مناسب این بانک مواجه نشود بازار با مشکل مواجه خواهد شد.
- آیا رویکرد دولت به تخصیص ارز تغییر کرده است؟
بله، در ابتدا مقرر شده بود تا همه کالاهای اساسی وارداتی از ارز مرجع برخوردار شوند اما از مقطعی به بعد خصوصا پس از ارائه لایحه بودجه به مجلس بانک مرکزی تغییر رویه‌ای را در تخصیص ارز مرجع برای واردات کالاهای اساسی اعمال کرد.
- آیا تک‌نرخی‌شدن ارز بر مبنای ارز مبادله‌ای به‌معنای افزایش قیمت‌ها خواهد بود؟
درصورتی که ارز تک نرخی بر مبنای نرخ مبادله‌ای مبنای تخصیص ارز برای واردات کالاهای اساسی قرار گیرد قطعا قیمت تمام‌شده واردات این کالاها افزایش خواهد یافت مگر اینکه در قانون بودجه سبد حمایتی با دیدن هزینه مربوطه به واردات پیش‌بینی شود؛ در غیراین صورت افزایش قیمت حداقل حدود دوبرابری ناشی از بالا‌رفتن نرخ ارز واردات را در کالاهای اساسی شاهد خواهیم بود.
- بانک مرکزی از سوءاستفاده برخی واردکنندگان در واردات کالا با ارز مرجع و عرضه آن با ارز آزاد خبر می‌دهد. این موضوع تا چه حد در افزایش قیمت‌ها مؤثر بوده است؟
این دیدگاه بانک مرکزی ناشی از بی‌اطلاعی مسئولان این بانک یا تلاش برای ارجاع دادن ریشه اصلی مسائل و مشکلات واردات کالا به دستگاه‌های دیگر است چرا که هرگونه کالای اساسی وارداتی با ارز مرجع توسط سازمان حمایت، شرکت بازرگانی دولتی و پشتیبانی امور دام و معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت هر لحظه رصد می‌شود، بنابر این امکان تخلف واردکنندگان وجود نداشته و درصورتی که چنین تخلفاتی صورت گیرد به راحتی قابل پیگیری است.