تخمدان‌ها قسمتی از دستگاه تناسلی زنان است. در بدن هر زن یک جفت تخمدان وجود دارد که وظیفه آنها علاوه بر ترشح هورمون‌های زنانه و ایجاد صفات زنانه مانند رشد پستان‌ها و عادت ماهیانه، تخمک گذاری و فراهم آوردن موجبات باروری است.
سرطان تخمدان چند نوع متفاوت دارد که عبارتند از: سرطان سلول‌های پوششی تخمدان که شایع‌ترین نوع این سرطان است و بین 80 تا 90 درصد سرطان‌های تخمدان را شامل می‌شود.
سرطان بوردرلاین یا سرطان سلول‌های بنیادی که کم خطرتر هستند و راحت‌تر درمان می‌شوند.
سرطان سلول‌های زاینده تخمدان که در سلول‌هایی که به تخمک تبدیل می‌شوند، ایجاد شده و شیوع حدودا 10 درصدی دارند.
علل
علاوه بر عامل وراثت، سرطان تخمدان بیماری است که با افزایش سن احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد، به طوری که آن را بیماری سنین بالای سن 50 سال می‌شناسند.
ریسک ابتلا به این بیماری با بارداری کاهش می‌یابد یعنی خانم‌هایی که ازدواج نمی‌کنند یا بعد از ازدواج صاحب فرزند نمی‌شوند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
مبتلایان به بیماری اندومتریوز بیشتر مورد تهدید سرطان تخمدان قرار دارند.
استفاده طولانی مدت از داروهای هورمونی، ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد.
چاقی نیز از عوامل مستعد کننده فرد برای ابتلا به این بیماری است.
در درمان نازایی، بعضا داروهای تحریک کننده تخمدان تجویز می‌شود، که تحقیقات نشان داده این داروها از عوامل ایجاد سرطان تخمدان هستند.
علایم
- بی نظمی در عادت ماهیانه
- خون ریزی یا لکه بینی پس از یائسگی
- بزرگ شدن ناگهانی شکم
- کم اشتهایی، افزایش گاز معده، تهوع و استفراغ
- خستگی دایمی
- احساس درد در ناحه پشت، شکم و زیر شکم و هنگام نزدیکی
- تکرر ادرار و بی طاقتی در مورد آن
پیشگیری
علاوه بر کاهش وزن، همه زنان چه در سنین باروری، چه در دوران یائسگی، هر شش ماه باید تحت معاینات لگنی قرار بگیرند.
مصرف قرص‌های ضدبارداری در پیشگیری از سرطان تخمدان موثرند و هر چه این قرص‌ها در زمان طولانی‌تری مصرف شوند، ریسک ابتلا را کمتر می‌کنند.
شیردهی و بستن لوله‌های رحمی نیز از شانس ابتلا به این نوع سرطان می‌کاهد.
درمان
هر چه این بیماری زودتر تشخیص داده شود درمان آن آسان‌تر و قطعی‌تر است.
برای درمان سرطان تخمدان، مانند دیگر سرطان‌ها، عمل جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی ویا ترکیبی از این شیوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد که بستگی به وضعیت بیمار و میزان گسترش سلول‌های سرطانی دارد.
nhs.uk