تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۳۹۲ - ۱۶:۱۴

شیوا حریری: اولش می‌خواستم درباره‌ی گل‌های معروف به نیلوفر در تخت‌جمشید بنویسم و خیلی زود به درخت‌های سروی رسیدم که با ظرافت عجیبی بر دیوارهای تخت جمشید نقش شده است.

کمی بعد درخت زندگی را در طاق‌بستان پیدا کردم و بعد هم انواع حجاری‌ها، گچ‌کاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها و نقاشی‌هایی که از روزگار باستان تا امروز بر دیوار و سقف و ستون و محراب‌ بناهای تاریخی ایران روییده و دیدم که این‌ها انگار همان «باغ ایرانی» است که اولینش در دوره‌ی هخامنشی در پاسارگاد بنا شد؛ باغ‌هایی چون چهلستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ شاهزاده‌ی ماهان، باغ ارم شیراز،‌ باغ سعدآباد تهران و...

 

این باغ کوچکِ پر از گل و پرنده، کاشی‌های هفت‌رنگ کاخ گلستان در تهران است. این بنا محل زندگی شاهان قاجار بود./ عکس: حمید نادرى

 

باغی 2500 ساله

اگر به تخت‌جمشید سفر کرده باشید، یا عکس‌ها یا نقش‌هایی از آن دیده باشید، حتماً این گل‌‌ها را می‌شناسید. می‌گویند 12 گلبرگشان نشانه‌ی دوازه ماه سال است.  بعضی می‌گویندهم  این گل‌های 12 پَر و هم گل‌هایی با ساقه‌های بلند،  نیلوفر آبی‌اند، با الهه‌ی آناهیتا نسبت دارند و به دلیل احترام ایرانیان به آب مقدس بوده‌اند و بعضی هم معتقدند که این‌ها گل انار است و ایرانیان باستان به انار احترام بسیار می‌گذاشتند.

درخت سرو، بلند است و همیشه سبز است و یکی از زیستگاه‌هایش ایران است. سرو همیشه در میان ایرانی‌ها عزیز بوده و از نقش‌های تخت‌جمشید درمی‌یابیم که این دوستی بسیار قدیمی است؛ از روزگار هخامنشیان.

 

عکس: امیرهمایون یگانه

 

تابلویی مثل مینیاتور

شبیه تابلوی مینیاتور است، نه؟ اما دیواری است کاشی‌کاری،‌ در مسجد وکیل شیراز. مسجد وکیل از یادگارهای دوره‌ی زندیه است و در کنار حمام و بازار به دستور کریم‌خان زند ساخته شده است.

 

عکس: سایت تندیسان

 

محرابی مثل باغچه

این‌چنین رنگارنگ و شاد،‌ انگار باغچه‌ای است پر از گل، محراب مسجد رنگونی‌ها در آبادان.  این مسجد هنگام ساخت پالایشگاه آبادان، در حدود سال‌های 1300 و برای کارگران خارجی که بیش‌ترشان مسلمان و از اهالی رنگون، پایتخت کشور برمه و هند و پاکستان بودند، ساخته شد. شاید برای همین ظاهرش با مسجد‌های ایرانی تفاوت دارد و نقش‌های هندی و پاکستانی را می‌شود در آن دید.

 

عکس: آرشیو دوچرخه

 

درخت زندگی این‌جاست

درختی با شاخه‌های پیچیده و برگ‌هایی مثل گیاه کنگر که گل‌هایی عجیب دارد. این نقش به درخت زندگی معروف است. درختی اسطوره‌ای است که در فلسفه و هنر بسیار از آن یاد شده است. طاق‌بستان (کرمانشاه) مجموعه‌ی بزرگی از سنگ‌نگاره‌هایی است به جا مانده از دوره‌ی ساسانی.

 

عکس: ویکى‌پدیا

منبع: همشهری آنلاین