این در حالی است که آمریکا لحن خود را برای درخواست استرداد ادوارد اسنودن از روسیه نرمتر کرده است، هر چند بهنظر میرسد وی به این زودیها فرودگاه مسکو را ترک نخواهد کرد. به گزارش خبرگزاریها، ولادیمیر پوتین سهشنبه شب اعلام کرد ادوارد اسنودن بهطور رسمی وارد خاک روسیه نشده است و تلویحاً گفت برنامهای برای ممانعت از سفر وی به کشور دیگری وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه پیمان استرداد مجرمان بین آمریکا و روسیه وجود ندارد، افزود که هر چه زودتر وی مقصد نهایی خود را انتخاب کند، برای ما و خودش بهتر است.
پوتین که در مصاحبه خبری در فنلاند درباره این موضوع صحبت میکرد، اتهامها درباره کمک روسیه به اسنودن را مزخرف توصیف کرد و گفت شخصاً ترجیح میدهد با این مسائل کاری نداشته باشد. ادوارد اسنودن یکشنبه شب از هنگ کنگ وارد فرودگاه شرمتیوو در مسکو شد تا روز دوشنبه راهی هاوانا شود، اما وی از سوار شدن به هواپیما خودداری کرد. آمریکا از روز جمعه که بهطور رسمی به اسنودن اتهام جاسوسی و انتقال اطلاعات را وارد کرد، خواستار استرداد وی از هنگکنگ و روسیه شده است؛ درخواستی که با پاسخ منفی پکن و مسکو روبهرو شد. روز سهشنبه جان کری وزیر خارجه آمریکا لحن ملایمتری در اینباره گرفت و گفت ما بهدنبال رویارویی نیستیم.
وی افزود: ما به کسی دستور نمیدهیم، فقط براساس رویهای کاملاً عادی خواستار انتقال فردی هستیم. بهنظر میرسد ملایم شدن لحن کری در واکنش به پاسخ سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه باشد که گفته بود روسیه وظیفهای برای استرداد اسنودن ندارد. پیشتر مقامات آمریکایی صریحاً به پکن و مسکو درباره پیامدهای خودداری از استرداد اسنودن به واشنگتن هشدار داده بودند، اما کری که روز سهشنبه در ریاض بود، کوشید لحن مسالمتجویانهای در اینباره بگیرد. این در حالی است که گروهی از مقامات آمریکایی به سرپرستی ریچارد برنز قائممقام وزارت خارجه در مسکو هستند و سعی میکنند همتایان روسی خود را به تغییر نظر تشویق کنند.
برخی منابع میگویند مأموران اطلاعاتی روسی در حال بازجویی از اسنودن هستند، هر چند مقامات روسی این امر را رد میکنند. در تحولی تازه، مقامات اکوادور که اسنودن از آن تقاضای پناهندگی کرده است، اکنون میگویند ممکن است بررسی درخواست وی ماهها طول بکشد. سایت ویکیلیکس اعلام کرد با باطل شدن گذرنامه این کارشناس کامپیوتر و تهدید کشورهای واسطه از سوی آمریکا، شاید وی ناچار شود در روسیه ماندگار شود.
گفته میشود یکی از کارمندان ویکیلیکس که به خروج اسنودن از هنگ کنگ کمک کرد، همراه اوست. جولیان آسانژ بنیانگذار سایت ویکیلیکس که خود یک سال است در سفارت اکوادور در لندن به سر میبرد، گفت پس از باطل شدن گذرنامه اسنودن، دولت اکوادور برای وی نوعی گذرنامه پناهندگی صادر کرده است. مقامات آمریکایی قصد دارند هر طور که شده، اسنودن را به اتهام جاسوسی، انتقال اسناد طبقهبندی شده و دزدی اموال دولتی در خاک این کشور محاکمه کنند.
کارشناسان حقوقی میگویند بخش ترانزیت فرودگاه از نظر رسمی جزو قلمرو کشور خاصی به شمار نمیرود. در سال 2009یک فعال حقوق بشر چینی 3ماه در بخش ترانزیت فرودگاه ناریتا در ژاپن زندگی کرد و در این مدت وبلاگی با موضوع انتقاد از وضعیت حقوق بشر در چین نوشت. سالن ترانزیت فرودگاه شرمتیوو قبلاً نیز میزبان افراد دیگری از این دست بوده است. زمانی عدهای از پناهندگان افغانی و سومالیایی در این سالن زندگی میکردند. بخش ترانزیت فرودگاهها مانند پناهگاه و در عین حال زندان افرادی است که در آن بهسرمیبرند. اسنودن اکنون چنین وضعیتی دارد؛ وی نه اخراج میشود و نه بازداشت.