این بیماری از راه گزش نوعی پشه خاکی که در مکان‌های گرم و مرطوب مثل زیر زمین‌خانه‌ها، فضاهای متروک، پشت لوازم و اشیای ثابت منزل و ...زندگی می‌کنند، به انسان منتقل می‌شود. یکی دیگر از راه‌های انتقال این بیماری، تماس زخم‌های عادی با ترشحات زخم سالک است.
عامل بیماری سالک انگلی به نام لیشمانیا است که در زخم‌های سالک وجود دارد که با خونخواری پشه از محل زخم سالک، وارد بدن پشه می‌شود و چرخه انتقال آن طی می‌شود.
زخم سالک به دو نوع خشک و مرطوب تقسیم می‌شود. در سالک خشک تعداد زخم‌ها کم و بدون درد است و زخم‌ها از نظر ظاهری هم خشک هستند اما سالک مرطوب دردناک است یا گستره وسیع‌تری از زخم‌ها که این نوع سالک بیشتردر دست و پا دیده می‌شود.
سالک خشک به نوعی بیماری مشترک انسان و سگ به شمار می‌رود به طوری که سگ‌ها منبع این بیماری به شمار می‌روند.
مهم‌ترین منبع بیماری سالک مرطوب جوندگانی مثل موش‌های صحرایی هستند.
علایم
ایجاد برجستگی قرمز رنگ روی پوست که عموما درد نداشته اما مختصری خارش دارد که با گذشت چند هفته اطراف آن ملتهب و قرمز شده تا اینکه روی برجستگی فرو رفتگی یک میلیمتری ایجاد می‌شود و ترشحات زخم از آنجا خارج شده تا به صورت دلمه درمی‌آید. کم کم این دلمه تغییر رنگ داده، قهوه‌ای می‌شود و تبدیل به زخم سرباز می‌شود.
اگر زخم سالک فاقد آلودگی قارچی یا باکتریایی باشد کم کم بهبود یافته و جای آن به صورت محل سوختگی روی پوست می‌ماند.
جای زخم سالک، پس از بهبودی روی پوست باقی می‌ماند.
پیشگیری
موثرترین راه پیشگیری، جلوگیری از گزیده شدن توسط پشه خاکی و از بین بردن فضاهای مناسب زندگی این نوع پشه است که فهرست وار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- نصب توری برای در و پنجره‌ها و استفاده از پشه بند
- رعایت بهداشت محیط، دفع صحیح زباله و فاضلاب و جلوگیری از تجمع زباله‌ها در محیط زندگی
- جداسازی آغل حیوانات اهلی از محیط زندگی
- استفاده از حشره کش‌ها جهت مبارزه با پشه خاکی
- مبارزه با سگ‌های ولگرد و جوندگانی مانند موش
- پوشاندن زخم سالک با گاز استریل تا از انتقال آلودگی به دیگران جلوگیری شود.
درمان
زخم سالک به خودی خود بهبود می‌یابد ولی شستشوی روزانه آن با محلول آب نمک به التیام و بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند.
aafp