آیدا ابوترابی: در هر 50 سال یک انفجار مهیب در کهکشان ما رخ می‏‌دهد. این انفجار در زمان مرگ و متلاشی شدن ستاره‏‌ها اتفاق می‏‌افتد. «نواختر» به معنی ستاره‏‌ی نو و جدید است، اما در واقع به حالت یک ستاره‏ با جرم زیاد (ده‏‌ها برابر خورشید) در زمان مرگش گفته می‏‌شود.

«اَبَر نواختر» یا Supernova ستاره‏‌های بسیار بزرگی هستند که دارند از بین می‌روند. متلاشی شدنشان، با تولید نور و بروز انفجار عظیمی در کهکشان راه شیری همراه است. پدیده‌ای اسرارآمیز، عجیب و زیبا در کیهان.

ابرنواخترها به جز نور، انرژی و صدای زیادی تولید می‏‌کنند. این انرژی بارها قوی‏‌تر از انفجار بمب‏‌های صوتی است. ضمن این پرتوهای زیادی هم از آ‏ن‏‌ها تابش می‏‌شود که قابل شناسایی هستند.

ابرنواخترها نوع‏‌های مختلفی دارند. چرا که بزرگی و کوچکی، جرم، عمر و مواد تشکیل‌دهنده‏‌ی ستارگان، سرنوشت‏‌های متفاوتی را برای آن‏‌ها رقم می‏‌زند. ابرنواخترهایی که بسیار درخشنده هستند، برای تخمین مسافت‏‌های بین کهکشان‏‌ها بررسی می‏‌شوند.  

انفجار ابرنواخترها با نور زیاد همراه است. انگار که میلیاردها ستاره مثل خورشید در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند. تصور این نور زیاد در مغز نمی‏‌گنجد، نه؟!

گفته می‏‌شود در سال  1054 میلادی، یک ابرنواختر در کهکشان ما منفجر شده‌ است. باقی‌مانده‏‌ی این پدیده، سحابی خرچنگ نامیده می‌شود که در صورت فلکی گاو قرار دارد.

بررسی این سحابی و ویژگی‏‌های آن اطلاعات بسیار خوبی به دانشمندان درباره‏‌ی تولد و مرگ ستاره‏‌ها و اسرار کیهان داده است، برای همین بسیار مورد توجه است! قطر داخلی این سحابی هزاربار بزرگ‏‌تر از قطر منظومه‏‌ی شمسی است!

انفجار این ابرنواختر یا سوپرنوا در سال 1572 میلادی اتفاق افتاد. نور ناشی از این انفجار آن قدر زیاد بود که در تمام روز دیده می‏‌شد. این پدیده توسط ستاره‏‌شناسی به نام «تیکوبراهه» اهل دانمارک رصد شد.

ابرنواخترها منبع عناصر مختلف هستند. کربن، نیتروژن، هیدروژن، سیلیسیوم و آهن از عناصر بسیار مهم برای زندگی و گیاهان هستند که در این جرم‏‌های آسمانی دیده می‏‌شوند. برای همین به سوپرنواها، غذارسانان کهکشان هم می‏‌گویند!

منبع: همشهری آنلاین