شاید انتشار خبرهایی مبنی همکاری خودروسازان معتبر جهانی و انتشار نام‌هایی چون جنرال موتورز، رنو، فیات و کرایسلر با خودروسازان ایرانی، سهامداران این صنعت را امیدوار کرده است یا شاید هم ادعای برخی فعالان بازار که می‌گویند رشد قیمت سهام این شرکت‌ها در بورس نتیجه پنهان‌سازی سود این شرکت‌هاست درست است. در هر صورت به‌نظر می‌رسد رشد قیمت سهام این شرکت‌ها در بورس خارج از 2حالت نباشد، یا سهامداران امیدوارند با ورود شرکت‌های خودروساز جدید ازجمله خودروساز‌های آمریکایی و همکاری با شرکت‌های ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو وضع این شرکت‌ها خوب شود یا اینکه مدیران این صنعت در تلاشند تکلیف‌شان را با دولت درباره قیمت‌گذاری خودرو یکسره کنند و از این ابزار به‌عنوان راهکاری برای حل مسئله استفاده کنند.
زیان سنگین اما رشد قیمت
سه‌شنبه هفته پیش شرکت ایران خودرو اطلاعات مالی جدیدی اعلام کرد. براساس گزارش‌های جدید مالی ایران خودرو این شرکت در پایان سال مالی جاری به ازای هر سهم 316ریال زیان خواهد کرد اما با وجود این زیان هنگفت، زمانی که نماد این شرکت هفته قبل در بورس باز شد، قیمت هر سهم آن 9درصد افزایش یافت. از ابتدای سال تاکنون قیمت هر سهم این شرکت 219درصد رشد کرده است. شرکت سایپا نیز پیش از شرکت ایران خودرو زیان پیش‌بینی کرده بود اما قیمت سهام این شرکت در حال صعود است. این موضوع فعالان بازار را متعجب کرده است.
به‌نظر می‌رسد سناریوی حضور خودروسازان خارجی یا تعیین تکلیف قیمت‌گذاری خودرو عواملی است که می‌تواند منجر به رشد قیمت سهام این شرکت‌ها شود. غیراز فرضیه حضور خارجیها خودروسازان مدام می‌گویند که نحوه قیمت‌گذاری خودرو منجر به زیان ده‌شدن این شرکت‌ها شده است. با این استدلال خودروساز‌ها در تلاشند از زیر یوغ دولت، شورای رقابت، وزارت صنایع و هر قیمت‌گذار دیگری بیرون بیایند و شرایطی را ایجاد کنند که قیمت‌گذاری خودرو براساس نظام عرضه و تقاضا و بر مبنای مکانیزم بازار تعیین شود.
آیا خودروسازان آمریکایی به تهران می‌آیند؟
در کشاکش اختلاف بر سر قیمت‌گذاری خودرو، انتشار خبر‌های جدید مبنی بر همکاری خودروسازان داخلی با سرمایه‌گذاران خارجی، سهام این شرکت‌ها در بازار سهام تحت تاثیر قرار گرفته است. کمتر از یک‌ماه پیش نشست ویژه‌ای در سازمان گسترش و نوسازی برگزار شد تا مشکلات مالی صنعت خودروسازی حل شود. گفته می‌شود در این نشست سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران که اتفاقا مطالبات زیادی هم از شرکت‌های خودرو ساز دارد پیشنهاد کرد برای رفع مشکلات این صنعت سرمایه آنها افزایش یابد اما از آنجا که سهامداران زیر مجموعه‌های ایران‌خودرو و سایپا خودشان هستند، افزایش سرمایه نمی‌تواند پول جدیدی را وارد صنعت خودروسازی کند. بر همین اساس کارشناسان مالی بر این باورند که خودروسازان باید راهکار‌های جدیدی را پیدا کنند.
این تحلیل‌ها موجب شد وزارت صنعت هم در آخرین نشستی که با مدیران ارشد صنعت خودروسازی برگزار کرد راه‌حل را در همکاری با کارخانه‌های معتبر جهانی بیابد. گفته می‌شود وزارت صنعت در تلاش است از همکاری خودروسازان کشور‌های دیگر بهره بگیرد.
شنیده‌ها حاکی است: محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت و معدن، پیشنهاد کرده خودروسازان ایرانی، برای ارتقای کیفیت و افزایش تولید و فروش، شرکت‌های خارجی را به همکاری دعوت کنند. حتی قرار شده شرکت‌های معتبر خودروسازی جهان برای حضور در یک نمایشگاه داخلی و فتح باب مذاکره، دعوتنامه ارسال کنند. در فهرست مذکور نام 3 غول خودروسازی آمریکا هم به چشم می‌خورد. اما گویا شرکت رنو فرانسه که بازار خود را در خطر می‌بیند تلاش می‌کند با خرید سهام قطب سوم صنعت خودروی ایران یعنی پارس‌خودرو در غیاب رقبا سهم خود را در بازار ایران حفظ کند.
حضور جنرال موتورز، رنو و کرایسلر
2هفته دیگر، همایش صنعت خودرو همزمان با نمایشگاه بین‌المللی قطعات، برگزار می‌شود و احتمالا جمعی از شرکت‌های بزرگ خودروسازی و قطعه‌سازی دنیا نیز در آن حضور خواهند یافت و این بهترین فرصت برای شناساندن ظرفیت‌های صنعت و بازار خودروی ایران به آنهاست.
آنطور که خبر می‌رسد مسئولان همایش برای تمام خودروسازان و قطعه‌سازان بزرگ دنیا دعوتنامه ارسال کرده و خواستار حضور آنها در همایش نهم آذر‌ماه شده‌اند و اتفاقا هدف اصلی نیز این است که خارجیها با ظرفیت‌های پیدا و پنهان خودروسازی و البته بازار ایران، بیشتر آشنا شده و راغب به سرمایه‌گذاری در کشور شوند. گویا در این همایش، آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها (درصورت آمدن به ایران)، میهمانان ویژه به شمار می‌روند و قرار است از واحدهای نمونه قطعه‌سازی و خودروسازی کشور نیز دیداری داشته باشند.
گفته می‌شود که دیدارهایی خصوصی نیز میان خودروسازان ایرانی و میهمانان خارجی در این همایش 2 روزه انجام خواهد گرفت و بنابر شنیده‌ها، یکی از محورهای اصلی مذاکرات، فروش سهام است. گویا از قبل نیز مذاکراتی نصف و نیمه انجام شده و برخی شرکت‌های بزرگ تمایل اولیه خود را برای خرید سهام خودروسازان ایرانی اعلام کرده‌اند. در این بین، ظاهرا محتمل‌ترین گزینه، فروش سهام پارس خودرو به رنوی فرانسه است که از قبل نیز بحث آن وجود داشته و حالا در مراحل جدی‌تری قرار دارد. البته با توجه به اتفاقاتی که در مذاکرات هسته‌ای اخیر ایران و گروه 5+1 رخ داد و گفته شد که فرانسوی‌ها مانع توافق نهایی شده‌اند، شاید این موضوع (فروش سهام پارس خودرو به رنو) نیز تحت‌تأثیر قرار گرفته باشد اما به‌نظر می‌رسد رنویی‌ها در این ماجرا جدی‌اند و منتظر فرصت برای عملی کردن هدف خود هستند. به‌عبارت بهتر، مسئولان رنو منتظرند تا مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب به نتیجه رسیده و بخشی از تحریم‌ها به‌خصوص تحریم صنعت خودرو برداشته شود و آنگاه با خیال راحت، سهام سومین خودروساز بزرگ ایران را مال خود کنند. اما جدای از پارس خودرو، ظاهرا سر ایران‌خودرو و سایپا نیز بی‌کلاه نمانده و آنها هم مشتریان خارجی دارند؛ هرچند شاید داستان آنها به جدیت رنو و پارس خودرو نباشد.
به گفته یک منبع آگاه، ظاهرا ایران‌خودرویی‌ها یک مشتری نامدار و با اعتبار جهانی به نام جنرال موتورز دارند که برای خرید سهام بزرگ‌ترین خودروساز ایران ابراز علاقه کرده است. حتی آنطور که یکی از روزنامه‌های چاپ فرانسه در مقاله‌ماه پیش خود عنوان کرده بود، مذاکراتی نیز بین ایران خودرو و جنرال موتورز آمریکا انجام شده؛ با این حال هیچ منبع رسمی داخلی این خبر را تأیید نکرده است. ظاهرا طرفین منتظر مشخص شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب هستند، به‌نحوی که اگر توافقی در این مورد انجام شود، آمریکایی شدن ایران‌خودرو چندان دور از ذهن نیست. خودروسازان آمریکایی به‌خصوص جنرال موتورز، پیش از انقلاب نیز در خودروسازی ایران حضور داشته‌اند و شاید دوباره پس از 35سال، پای آنها به جاده مخصوص باز شود. اما گویا سایپایی‌ها نیز یک مشتری صاحب نام آمریکایی-ایتالیایی دارند به نام گروه فیات-کرایسلر.
شرکت ایتالیایی فیات در سال 2011بخش قابل توجهی از سهام خودروساز آمریکایی (کرایسلر) را خرید و این دوبه نوعی با یکدیگر ادغام شدند. حالا خبر می‌رسد این گروه خودروسازی برای خرید سهام سایپا ابراز تمایل کرده، هر چند این خبر نیز فعلا توسط منابع رسمی داخلی مورد تأیید قرار نگرفته است.
به‌نظر می‌رسد مذاکرات آتی ایران و گروه 5+1در اواخر آبان و همچنین همایش نهم آذر ماه، سرنوشت انتقال سهام خودروسازان ایرانی به خارجیها را مشخص کند، چه آنکه اگر مذاکرات به نتایج مثبتی برسد و همایش نیز با حضور بزرگان خودروسازی و قطعه‌سازی دنیا برگزار شود، هیچ بعید نیست تا چندی دیگر، آمریکایی‌ها، فرانسوی‌ها و ایتالیایی‌ها سهامدار غول‌های جاده مخصوص شوند.