به گزارش هنرآنلاین ساسان فاطمی محقق و و استاد موسیقی دانشگاه تهران گفت: برداشتی که پشت این آلبوم وجود دارد برای من خیلی مهم است. میتوانم بگویم در سالهای اخیر تغییری در نحوه نگرش ما به موسیقی خودمان و جایگاه آن در دنیا به وجود آمده که آلبوم "ری تا روم" در کنار یکی دو مجموعه دیگر، نشاندهنده این تغییر نگاه است.
او با بیان این مطلب که تصور ما از موسیقی خودمان و جایگاهش در موسیقی جهان، همیشه خودمحورانه بوده گفت: همواره ما موسیقی خودمان را در نقطه مقابل موسیقی سایر نقاط دنیا - به خصوص غرب - میدیدیم و نسبت به افزایش آگاهی خود نسبت به موسیقی جهان تمایل کمتری داشتیم.
فاطمی افزود: اگر تا چند سال پیش از موسیقی عربی و ترکی صحبتی میشد، بلافاصله نسبت به آن موضع میگرفتیم. تصور میکنم نگاه ما باید از حالت دوقطبی دربیاید. خوشبختانه امروزه آلبومهایی در کشورمان منتشر شده که گویای از بین رفتن همین دیدگاه اشتباه است.
این استاد موسیقی با اشاره به مشقتهای تولید آلبوم "ری تا روم" گفت: یکی از مشخصات این آلبوم این است که باید با آهنگسازان و خوانندگان عرب و ترک و اسپانیولی ارتباط برقرار میکرد و با همکاری آنها پیش میرفت و این موضوع اصلا کار سادهای نبوده است. این را هم بگویم که در جریان این کار، ملاقات با شخصی مثل مصطفی کریم - خواننده عرب - برای ما یک کشف به حساب میآمد.
او از سعید نایب محمدی آهنگساز اثر به عنوان هنرمندی با دید باز و فکر آزاد یاد کرد و گفت: دید باز او باعث شده تا از تعصباتی که گاه نسبت به موسیقی عربی و ترکی وجود دارد دور شود، از کیفیتهای هنری اساتید عرب و عثمانی تاثیر بگیرد و این تاثیر را در هنر خودش دخالت دهد و به اجرا دربیاورد، بیآنکه از اصالت ایرانی کارش بکاهد.
ساسان فاطمی همچنین با تمجید از غزلخوانی عباس قربانی، به بیان خاطرهای از تولید قطعه "ری" پرداخت و گفت: ما ضبط آواز عباس قربانی را در یک مجلس غزلخوانی در شهرری انجام دادیم. میدانیم که تعداد انگشتشماری از غزلخوانان باقی ماندهاند؛ بنابراین کار نایب محمدی در حفظ میراث گذشته بسیار ارزشمند است.
در ادامه این نشست، سعید نایب محمدی آهنگساز "ری تا روم" گفت: من در کارم خیلی کم به سراغ الهام میروم و معمولا سعی میکنم به موضوعم نزدیک شوم. اما باید بگویم که قطعه "تهران" در این مجموعه با برداشتی شخصی و فضایی الهامی شکل گرفت. جدا از این قطعه که با توجه به مشخصات تهران ساخته شد، در بقیه قطعهها خودم را به محتوا نزدیک کردم؛ مثل مقدمهسازی قطعه "دمشق" که وقتی مصطفی کریم آن را شنید گفت، برایم غیرقابل تصور بود که یک غیرعرب خودش را اینقدر به فضای موسیقی عربی نزدیک کند. باید بگویم چیزی در موسیقی عربی نبود که مصطفی کریم آن را نداند. او به معنی واقعی کلمه، استاد است و در حوزه آواز کلاسیک عربی، حافظه عجیبی دارد. اولین قطعهای که از این آلبوم ضبط شد، همین قطعه دمشق بود که حدود 12 دقیقه است و تنها در مدت یک ساعت ضبط شد.
این نوازنده و آهنگساز ادامه داد: تنها کلمهای که میتوانم در این لحظه بگویم این است که خیلی خستهام. تولید این اثر جزئیات و زحمت زیادی داشت. از گرفتن مجوز برای شعرها بگیرید که چیزهای نامعقولی از من میخواستند تا بقیه موارد.
او با تمجید از موسسه آوای باربد به خاطر انتشار باکیفیت آلبوم "ری تا روم"، این اقدام را نوعی احترام گذاشتن به مخاطب دانست.
او در پایان صحبتهایش درباره قطعه تهران گفت: در میان کارهای من این قطعه خیلی آوانگارد است. چه از لحاظ محتوا و چه از لحاظ سازبندی به هیچیک از قطعههای این آلبوم نیز نزدیک نیست. در این قطعه، برخوردم با نت کاملا آزاد بوده و تحت تاثیر موسیقی دستگاهی ایرانی نبودم. خوشبختانه علیرضا قربانی اجرا در این قطعه را با اشتیاق پذیرفت و مهمتر آنکه پذیرفت در کنار خوانندگان دیگر این آلبوم قرار بگیرد.
پس از پخش قطعه تهران، نوبت علیرضا قربانی بود که در میان تشویق حاضران در فروشگاه مرکزی شهرکتاب، از کار تازهاش بگوید. او ابتدا درباره حضور پررنگ ساز عود در آلبوم "ری تا روم" گفت: عود مشترکترین ساز بین موسیقی ترکی، عثمانی، عربی و ایرانی است و به این جهت شاید نقش عود در این آلبوم خیلی پررنگ است.
او گفت: سعی میکنم نه تواضع و شکستهنفسی به خرج دهم و نه جوگیر شوم؛ اما واقعا در جایی که ساسان فاطمی سخن میگوید خیلی منصفانه نیست که من هم صحبت کنم. هدف اصلی این کار برای من خیلی مهم بود که همه آن برمیگردد به خواسته ذهنی سعید نایب محمدی. انجام کاری شبیه این، از جهات مختلف بسیار مشکل است؛ هم از جهت هزینه، انرژی و ارتباطی که باید بین افراد ایجاد کرد و هم از جهت جمع کردن آدمهایی از فرهنگهای مختلف کنار همدیگر و انجام کاری تیمی که دردسری مضاعف ایجاد میکند. چنین کاری حتما کسی را لازم دارد که به آن اعتقاد داشته باشد و این انگیزه در سعید نایب محمدی وجود داشت.
قربانی درباره نحوه اجرایش در قطعه تهران گفت: این قطعه را نایب محمدی آهنگسازی کرده بود و من باید شعر را روی آن میخواندم. او در جاهایی خیلی سختگیری میکرد تا کار همانی که میخواست بشود و ما هم کارگردانی او را میپذیرفتیم. در واقع من مجری این کار بودم و بخش اعظم نتها نوشته شده و آهنگسازی انجام شده بود.
خواننده "حریق خزان" افزود: نکته دیگر، حضور یک ناشر خوب پشت اثر بود؛ اثری که آن را بیشتر کاری پژوهشی میدانم و شاید نسبت به کارهای دیگر از اقبال عمومی برخوردار نباشد ولی ناشر پای آن ایستاد و نشان داد که دغدغه فرهنگی دارد. نکته دیگری که به ذهنم میرسد این است که با حضور عباس قربانی غزلخوان، بخش اعظم این آلبوم را ما قربانیها مصادره کردیم. درمجموع این کار را دوست داشتم و احساس کردم میتواند تاثیرگذار باشد و یک برگ مهم فرهنگی رو کند. خوشحالم که در کنار سعید نایب محمدی کار کردم و امیدوارم توانسته باشم نمره قبولی بگیرم.
سپس سیدعلیرضا میرعلینقی از منتقدان و پژوهشگران موسیقی، درباره ویژگیهای "ری تا روم" گفت: وقتی این آلبوم را شنیدم، دیدم حرف تازهای برای گفتن ندارم؛ چون کمتر در فضای این نوع موسیقی قرار داشتهام. این کار چند سال جلوتر از فهم و اقتضای زمانی ماست و شاید به شرایطی نیاز دارد که خودآگاهی، سنجیدگی و تامل فرهنگی ما بیشتر باشد. آن وقت است که جایگاه آن از لحاظ آوازی و آهنگسازی مشخصتر خواهد شد.
او افزود : به نظرم نایب محمدی هم در مقام کارگردان، هم سناریست، هم بازیگر و هم تدوینگر نقش پررنگی در آلبوم دارد و ایفای نقش گستردهای داشته است، در حالی که در ایران این میزان نقش در یک اثر، نادر است؛ به خصوص اثری که فراتر از مرزهای ایران را مدنظر داشته است.
میرعلینقی در پایان گفت: خواهش من این است که دوستان هر از گاه سیدی را گوش کنند و خارج از عادت تنبلیمان، به یکی دوبار شنیدنش بسنده نکنند؛ چون پشت این کار فکرها و نکتههایی هست که در حین شنیدن به ذهن متبادر میشود.
پس از پایان صحبتهای مهمانان، علیرضا قربانی و سعید نایب محمدی به امضای آلبوم و گرفتن عکس یادگاری با مخاطبانشان پرداختند.
در این نشست، تعداد زیادی از اهالی موسیقی حضور داشتند که از جمله آنها میتوان پیروز ارجمند مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد، فردین خلعتبری، پیام جهانبانی، زکریا یوسفی و شروین مهاجر (آهنگساز) و حمید اسفندیاری مدیر موسسه فرهنگی و هنری آوای باربد اشاره کرد.