پیشگفتار
بازی های رایانه ای که به عنوان محبوب ترین بازی کودکان و نوجوانان این دوره لقب گرفته است می تواند یک تهدید جدی برای سلامت روح و روان و جسم آنان نیز به شمار رود، البته نمی توان تأثیر این بازی ها بر خلاقیت و بالندگی ذهنی کودکان و نوجوانان را نادیده گرفت به شرطی که آنها در گروه های سنی متناسب خود عرضه شوند.
بازی های رایانه ای به گونه ای طراحی و ساخته می‌شوند که مخاطب را وادار سازد تا به هر نحو ممکن و به گمان خود به انتهای بازی و در نهایت برتری در آن دست یابد. این نقطه آغازین حمله به ذهن و روح یک کودک یا نوجوان است.
بازی های رایانه ای در عین اینکه می تواند برای کودکان مضر باشد، می تواند در سلامتی آنها نیز موثر واقع شود. چون در این بازی ها کودکان باید یا از دست دشمن فرار کنند یا گنج پنهانی را پیدا کنند و در واقع مجبور به تصمیم گیری سریع و قاطع هستند.
این بازی ها به کودک تجربه های جدید و زیادی می آموزد. بعضی از آنها خشونت های زیادی را به کودکان یاد می‌دهند، اما باید به خاطر داشت که در کنار تمام این خشونت ها آنها مجبور هستند برای برنده شدن همه راه‌های ممکن را امتحان کنند. در واقع هر چه بازی میزان خشونت بیشتری داشته باشد فکر کودکان را بیشتر به کار می اندازد و کمپانی‌های تولید بازی‌های رایانه‌ای، پول بیشتری از کمپانی‌های تولید فیلم به دست می‌آورند.
امروزه بر سر تأثیرات این بازی ها مباحث فراوانی مطرح است به ندرت از تاثیرات مثبت آنها حرفی به میان می آید. ساخت و عرضه بازی های ویدئویی با هدف بهبود سلامتی کودکان هنوز مراحل ابتدایی خودش را می گذراند، اما تعداد اندکی از این بازی ها نتایج مثبتی را نشان‌داده اند. هر ساله شرکت های تولید بازی های الکترونیکی 7 میلیون دلار صرف تولید این بازی‌ها می‌کنند اما متخصصان تصمیم گرفته‌اند بازی‌های جدیدی را برای کودکان بسازند که هم سرگرم کننده باشد و هم رفتارهای آنان را در جهت مثبتی تغییر دهد.
ارتباط درست میان پدران و مادران با فرزندان و اختصاص وقت بیشتری برای کودک و نوجوان می تواند زمینه های خلاقیت را در آنان رشد دهد. کودکی که در کنار والدین بازی می کند خشونت موجود در بازی را جدی نگرفته و برای ایجاد راه حل های جدید تلاش مثبتی می کند. همچنین بازی دسته جمعی کودکان با این ابزارهای تصویری کم تر مسئله ساز است، این اسباب زمانی مخرب خواهد بود که کودک به تنهایی برای ساعات طولانی، غرق بازی شود.
گزارش حاضر حاصل نظرسنجی تلفنــــی مرکز مطالعات و پژوهش های روزنامه همشهری برای بررسی میزان علاقمندان به بازی های رایانه ای یا الکترونیکی بوده که از میان 1200نفر از مردم تهران انجام شده است ، نکته قابل توجه در این نظر سنجی کتمان بیشتر پاسخگویان در مورد بازی با رایانه و " play station" بوده نتایج این نظر سنجی به شرح زیر است:
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به میزان علاقه پاسخگویان برای انجام بازی های رایانه ای یا الکترونیکی دست یافت.
این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1200نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
اهداف تحقیق
هدف کلی این تحقیق دستیابی به مجموعه اطلاعات و پاسخ هایی است که پاسخگویان در مورد میزان علاقه به انجام بازی های رایانه ای یا الکترونیکی بیان کرده اند .
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرعامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. عددهای داخل جدول گرد شده است.
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 1200 نفر از مردم تهران است لازم به ذکر است که از این تعداد64 درصد زن و36 درصد مرد هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 27 تا 30 خرداد ماه 1386 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری انجام شده است.
پرسشنامه نظرسنجی
1.جنس
2. سن
3. تحصیلات
4. در میان اعضای خانواده شما چه کسانی بازی های رایانه ای یا الکترونیکی انجام می دهند؟
5. با کدام وسیله بازی می کنند؟
6. کجا بازی می کنند ؟
7. شخص یا اشخاصی که بازی می کنند چند سال دارند؟
8. بازی های رایانه ای را از چه طریق تهیه می کنند؟
9.چند ساعت در روز بازی می کنند؟
10. شخص یا اشخاصی که بازی رایانه ای انجام می دهند به چه نوع بازی علاقه دارند ؟
11. آیا کسی هم نظارت مستقیم بر جریان بازی دارد ؟
12.آیا از بازی های تولید داخل کشور استفاده می کنند؟
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، به منظور دست یافتن به میزان علاقه پاسخگویان نسبت به بازی های رایانه ای یا الکترونیکی انجام گرفته است. مهمترین یافته های این طرح به قرار زیر است.
1. 64 درصد از پاسخگویان را زنان و36 درصد را مردان تشکیل می دهند.
2. 18 درصد پاسخگویان در گروه سنی 26 - 30 سال قرار دارند .
3. 41 درصد از پاسخگویان دارای تحصیلات دیپلم هستند.
4. خانواده 67 درصد از پاسخگویان اصلا بازی های رایانه ای یا الکترونیکی انجام نمی دهند.
5. 68 درصد از پاسخگویان به بازی با رایانه می پردازند.
6. 94 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند در منزل خودشان بازی می کنند.
7. 35 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند در گروه سنی 10تا 15 سال قرار دارند.
8. 9 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند بیشتر از 5 ساعت بازی می کنند.
9. 38 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند به بازی های جنگی علاقه مند هستند.
10. 44 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند بدون کنترل و نظارت کسی به انجام این کار مبادرت می ورزند.
11. 68 درصد کسانی که بازی های رایانه ای و الکترونیکی انجام می دهند از بازی های خارجی استفاده می کنند.
جنس پاسخگویان
بر اساس جدول شماره 1، از میان 1200 نفر پاسخگو 64 درصد زن و36 درصد مرد هستند.
سن پاسخگویان
بر اساس جدول شماره 2، از میان 1200نفر پاسخگو18درصد بین 30-26سال و5 درصد بین 50-46سال هستند.
تحصیلات پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3، از میان 1200 نفر پاسخگو 41 درصد دارای مدرک تحصیلی دیپلم و 15 در صد دارای تحصیلات لیسانس به بالا هستند.
انجام بازی های رایانه ای در میان اعضای خانواده پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره4، از میان 1200 نفر پاسخگو، 67درصد ، هیچ یک از افراد خانواده شان، اصلا به بازی های رایانه ای یا الکترونیکی نمی پردازند.
وسیله بازی های الکترونیکی پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 68 درصد با "رایانه" و32 درصد با " play station" بازی می کنند.
مکان انجام بازی های الکترونیکی پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6 ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 94 درصد در منزل خودشان بازی می کنند.
سن افرادی که بازی های الکترونیکی انجام می دهند
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7، ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 35 درصد در گروه سنی 10تا 15 سال و 2درصد در گروه سنی زیر5 سال قرار دارند.
پاسخگویان از چه طریق بازی‌های الکترونیکی را تهیه می کنند
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8 ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 47 درصد این بازی ها را خریداری می کنند. 2 درصد پاسخگویان از طرز تهیه بازی های الکترونیکی فرزندان خود بی اطلاع هستند.
مدت زمان بازی های الکترونیکی در روز
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9 ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، کمتر از یک ساعت بازی می کنند.
بازی های الکترونیکی مورد علاقه پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 38 درصد به بازی جنگی (action) علاقه دارند.
8 درصد پاسخگویان از بازی مورد علاقه فرزند یا اعضای خانواده بی اطلاع هستند.
نتایج جدول تقاطعی بین سن گیم بازها و بازی مورد علاقه ایشان ، نشان می دهد: در گروه سنی 15-20 سال بیشترین میزان علاقه(40درصد) به انجام بازی های ورزشی و در گروه سنی10 - 15 سال (39درصد) به انجام بازی های علمی و آموزشی است همچنین(35درصد) کسانی که به انجام بازی های جنگی علاقه بیشتری دارند در گروه سنی 15-20 سال قرار دارند.
نظارت بر جریان بازی های الکترونیکی
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، بر جریان بازی 44 درصدشان کسی نظارت ندارد و35 درصد از پاسخگویان مادر خانواده را به عنوان ناظر مستقیم بازی ها بیان کرده اند.
بازی های الکترونیکی پاسخگویان تولید داخلی است یا خارجی؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره ، از میان 395 نفر پاسخگویی که خودشان یا حداقل یکی از اعضای خانواده شان بازی های الکترونیکی انجام می دهند، 68 درصد از بازی های تولید خارج کشور و 27 درصد از بازی های تولید ایران استفاده می کنند.
پاسخگویان ارزانی و قابل دسترس بودن بازی های خارجی نسبت به بازی های تولید داخل کشور را از عمده دلایل انتخاب خود مطرح کرده اند. همچنین بیشتر کسانی که از بازی های ایرانی استفاده می کنند والدینی هستند که دارای فرزند کمتر از 7 سال بوده و جنبه های موثر و مفید آموزشی این بازی ها را از عمده دلایل انتخاب خود بیان کرده اند.
مدیر طرح: شبنم چهره
همکاران : فریده حیدرنژاد، فریده درفشی، سیامک کفایی، سمیه گایگانی، سرورالسادات هاشمی