گروه سرزمین: رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور که سه‌شنبه گذشته و در آستانه هفته منابع طبیعی با هشدار نسبت به مدیریت نادرست منابع طبیعی گفته بود یک میلیون هکتار از عرصه‌های کشور به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و خالی شدن آبخوان‌ها دچار فرونشست شده است، روز گذشته هم در همایشی که به مناسبت هفته منابع طبیعی با همکاری تشکل‌های مردمی در سالن اجتماعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور برگزار شده بود آمارهای نگران‌کننده دیگری درباره فرسایش خاک به‌دست داد.


خداکرم جلالی از فرسایش آبی و خاکی به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی منابع طبیعی کشور یاد کرد و گفت: بررسی‌ها نشان از آن دارد که میزان فرسایش آبی در کشور 16/7تن و میزان فرسایش بادی به 50تن در هکتار می‌رسد. رئیس سازمان جنگل‌ها یادآور شد که فرسایش آبی باعث شسته‌شدن خاک‌های حاصلخیز کشور می‌شود. در واقع آنچه جلالی نسبت به آن هشدار می‌دهد تهدید امنیت غذایی است که براثر از دست رفتن خاک حاصلخیز آرام‌آرام در حال وقوع است. البته جلالی به اقدامات کارسازی اشاره کرد که اجرای آنها باعث تأمین امنیت 78شهر کشور شده است. ایجاد 7میلیون هکتار تاغزار، ‌گزنه‌زار و دیگر گونه‌های گیاهی ازجمله این اقدامات است که مانع از توسعه بیابان و مهار بیابانزایی شده است. با وجود این هنوز 5/6میلیون هکتار کانون بحران بیابانزایی در کشور وجود دارد.

نقش جنگل و مرتع در کاهش آلودگی هوا

رئیس سازمان جنگل‌ها ومراتع با تأکید براینکه بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع طبیعی، زندگی بشر را دچار چالش‌های بسیاری ازجمله تغییر اقلیم، کمبود آب شیرین، بیابانزایی، کاهش تنوع زیستی و خشکسالی کرده است، تصریح کرد: در کشور ما نیز به‌دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع با معضلاتی مانند خشک شدن دریاچه ارومیه، تالاب‌ها، بیلان منفی دشت‌های کشور و آلودگی هوا مواجه هستیم.

آنطور که جلالی می‌گوید برای سوزاندن یک گرم بنزین 15گرم اکسیژن سوزانده می‌شود و 2/2گرم ترکیبات کربنی و سمی وارد هوا می‌شود و مقابله با این آلودگی در گرو توقف منابع آلاینده است در غیراین صورت می‌توان با ایجاد و توسعه فضای سبز به‌ویژه حفاظت، احیا و توسعه جنگل‌ها و مراتع کشور با آن مقابله کرد. او در توضیح این مطلب یادآور شد که برای جبران اکسیژنی که به‌خاطر مصرف 30لیتر بنزین از دست می‌رود باید 4هکتار فضای سبز، باغ و جنگل وجود داشته باشد این درحالی است که ما تمام باغ‌ها را در کلانشهرها تبدیل به ساختمان کرده‌ایم.

ضرورت مشارکت مردم

رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر ایجاد نهضت فراگیر منابع طبیعی تأکید کرد: اشتیاق و توجه مردم نسبت به موضوع فضای سبز، منابع طبیعی و محیط‌زیست بسیار امید بخش است که می‌توان از این ظرفیت برای حفظ و توسعه منابع طبیعی کشور استفاده کرد. او با یادآوری شعار امسال هفته منابع طبیعی با عنوان «منابع طبیعی، با مردم برای مردم» گفت که اگر این شعار تحقق پیدا نکند حفاظت از منابع طبیعی و بهره‌برداری پایدار غیرممکن می‌شود.جلالی هشدار داد که اگر چاره‌ای برای حفظ منابع طبیعی نشود و روند کنونی ادامه پیدا کند با شور و قلیایی شدن آب چاه‌ها و خشک شدن آنها چالشی جدی در زمینه امنیت غذایی خواهیم داشت.

چرای دام بیش از ظرفیت مجاز

جلالی حضور دام بیش از حد مجاز در جنگل‌ها و مراتع را دومین چالش بزرگ محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور دانست و گفت که 2برابر ظرفیت منابع طبیعی کشور دام وجود دارد. چرای این تعداد دام مانع از رویش نهال‌های جدید می‌شود و به همین دلیل در رویشگاه‌های زاگرسی شاهد تک درخت‌هایی با سن بالا هستیم. درحالی‌که جنگل متعادل، ‌مناسب و پویا باید درختانی با انواع رده‌های سنی را در خود داشته‌باشد.

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به فراگیری پدیده آفت زغالی بلوط و نابودی جنگل‌های زاگرسی کشور اظهار کرد: آفات و بیماری‌هایی که در عرصه‌های جنگلی کشور رخ می‌دهد عوامل ثانویه نابودی جنگل‌های زاگرس هستند که ناشی از فشاربیش از حد بر عرصه‌های منابع طبیعی است و اکنون مشاهده می‌کنیم که یک میلیون هکتار از مساحت 6میلیون هکتاری جنگل‌های زاگرس به این آفت مبتلا شده و 15درصد از این رویشگاه‌ها نیز به کلی خشکیده است.

آبخیزداری؛ جایگزینی برای سد‌سازی‌

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور آبخیزداری را درمان همه دردهای منابع طبیعی کشور و جایگزینی مناسب برای سدها عنوان کرد و گفت که با وجود اینکه سال‌هاست در کشور ما این فناوری شناخته شده اما چندان مورد توجه قرار نگرفته این در حالی است که در سراسر دنیا اهمیت این موضوع اثبات شده و بسیاری از کشورها در حال جمع کردن سدهای خود هستند.وی با اشاره به طرح اقتصاد مقاومتی یادآور شد که با توجه به محدودیت منابع آب کشور زیربنایی‌ترین، اثرگذارترین و زودبازده‌ترین اقدام آبخیزداری است که می‌توان با آن از بحران کمبود آب گره گشایی کرد. به گفته جلالی، در حال حاضر سالانه ظرفیت اجرای 3میلیون هکتار عملیات آبخیزداری وجود دارد اما طی سال‌های اخیر کمتر از 10درصد این ظرفیت اجرایی شده است.