تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۳۸۵ - ۱۶:۰۶

همشهری آنلاین - دکتر علی‌ صباغیان‌: به‌ روایت‌ متواتر شیعه‌ و اهل‌ سنت‌، پیامبر بزرگ‌ اسلام (ص‌) ‌در حدیث‌ معروف‌ به‌ "حدیث‌ ثقلین"‌ خطاب به‌ امت‌ خویش‌ فرمود:

من‌ دو چیز گرانبها و ارزشمند در بین‌ شما باقی‌ می‌گذارم ‌که‌ اگر به‌ آنها تمسک‌ جویید گمراه‌ نخواهید شد. این‌ دو چیز ارزشمند کتاب الهی‌ قرآن‌ و اهل‌ بیت‌ است.

برای‌ تعیین‌مصداق‌ اهل‌ بیت‌ در این‌ سخن‌ (ص) پیامبر بحث های‌ زیادی‌ صورت‌گرفته‌ که‌ مهمترین‌ آن‌ را می‌توان‌ در بحث‌ مفسرین‌ در تفسیر آیه۳۳  سوره‌ احزاب مشاهده‌ کرد.

خداوند در آیه۳۳ سوره‌ احزاب فرمود" انما یرید الله‌لیذهب عنکم‌ الرجس‌ اهل‌البیت‌ و یطهرکم‌ تطهیرا". ازآنجاکه‌ در این‌ آیه‌ عبارت‌ "اهل‌ بیت"‌ به‌ کار رفته‌ بسیاری‌ ازدانشمندان‌ هنگام‌ تعیین‌ ماهیت‌ و مفهوم‌ اهل‌ بیت‌ درحدیث‌ثقلین‌ به‌ شرایط و شان‌ نزول‌ و احادیث‌ پیغمبر در خصوص‌ اهل‌بیت‌ در این‌ آیه‌ استناد کرده‌اند.

"حنفی‌ المحلاوی‌"نویسنده‌ مصری‌ در مقاله‌ای‌ تحت‌ عنوان‌ "اهل‌البیت‌ المدفونون‌ فی‌ مصر" نوشته‌ است‌ : بحث‌ درباره‌ توصیف‌ اهل‌ بیت‌و مشخص‌ کردن‌ ماهیت‌ آنها از زمان‌ نزول‌ آیه۳۳ سوره‌ احزاب آغاز شده‌ است‌ چرا که‌ مفسران‌ قرآن‌ به‌دنبال‌ مشخص‌ کردن‌مفهوم‌ اهل‌ بیت‌ در این‌ آیه‌ شریفه‌ بوده‌اند.

محلاوی‌ پس‌ از بیان‌ این‌ که‌ دو دیدگاه‌ مختلف‌ درباره‌ تعریف‌اهل‌ بیت‌ وجود   دارد، به‌ نقل‌ از دائره‌المعارف‌ عربی‌می‌گوید : "علویون‌" در تفسیر "اهل‌ بیت‌" معتقدند که‌ آنهاشامل‌ حضرت‌ علی‌ (ع)، حضرت‌ فاطمه‌ (س) و فرزندان‌ این‌ دو که‌پاک‌ و مطهر هستند می‌باشند.

او دلیل‌ این‌ که‌ بسیاری‌ از مفسرین، اهل‌بیت‌ را به‌ حضرت‌علی‌(ع) و حضرت‌ فاطمه(س) ‌ و فرزندان‌ آنها محدود کرده‌اندروایاتی‌ می‌داند که‌ در این‌ خصوص‌ از پیامبر(ص) نقل‌ شده‌است.

به‌ عنوان‌ مثال‌ علمای‌ اهل‌ سنت‌ از جمله‌ زمخشری‌ در کشاف، مسلم‌ در صحیح‌ و حاکم‌ در مستدرک‌ در ذیل‌ داستان‌مباهله‌ از عایشه‌ روایت‌ کرده‌اند که‌ در روز مباهله‌ رسول‌ خدا (ص) چهارتن‌ همراهان‌ خود، حضرت‌ علی، (ع)، فاطمه‌ (س) وامام‌ حسن‌ و امام‌ حسین‌ (ع)، را در زیر عبای‌ موئی‌ و مشکی‌رنگ‌ خود گرد آورد و آیه ۳۳  سوره‌ احزاب را تلاوت‌ نمود.

همچنین‌ در روایت‌ دیگری‌ گفته‌ شده‌ است‌که‌ هنگام‌ نزول‌ آیه‌۳۳ سوره‌  احزاب، پیامبر (ص) حضرت‌ فاطمه‌ و امام‌ حسن‌ و امام حسین‌ ‌(ع) را جمع‌ کرد و رو به‌ خداوند فرمود" آنها اهل‌ بیت‌من‌ هستند پس‌ پلیدی‌ را از آنها دور کن‌ و آنها را پاک‌گردان‌".

از مجموع‌ مباحث‌ مربوط به‌ تعیین‌ مصداق‌ اهل‌بیت‌ در سخن‌پیامبر در بین‌ علمای‌ شیعه‌ و سنی‌ این‌ امر به‌ عنوان‌ قدرمتیقن‌ حاصل‌ شده‌ که‌ حضرت‌ علی‌(ع)، حضرت‌ فاطمه‌ (س) و امام‌حسن‌ و امام‌ حسین‌ (ع) و فرزندان‌ آنها اهل‌بیت‌ هستند.

امااز نظر تاریخی‌ این‌ نکته‌ روشن‌ است‌ که‌ پس‌ از وفات‌(ص) پیامبر عده‌ای‌ از اهل‌بیت‌ او برای‌ مبارزه‌ با ظلم‌ وستم‌ و جنگ‌ با   فتنه‌ها، مدینه‌ را که‌ پس‌ از هجرت‌ ماوای‌آنها بود به‌ سوی‌ عراق‌ ترک‌ کردند و گروهی‌ نیز راه‌ مصر رادر پیش‌ گرفتند. البته‌ پس‌ از حادثه‌ کربلا به‌ دلیل‌ اوضاع‌ وشرایط خاص‌  عراق، حجاز و شام‌ نوادگان‌ پیامبر راه‌ مصر راکه‌ در آن‌ روز سرزمین‌ امنی‌ تلقی‌ می‌شد بیشتر در پیش‌گرفتند به‌طوری‌ که‌ امروزه‌ مدفن‌ تعداد زیادی‌ از آنهادراین‌ سرزمین‌ قرار دارد.

محلاوی‌ درمقاله‌ خود "اهل البیت‌ المدفونون‌ فی‌ مصر"مشهورترین‌ نوادگان‌ مستقیم‌ و غیرمستقیم‌ پیامبر اسلام (ص) ‌که‌ به‌ مصر آمده‌اند را چنین‌ برشمرده‌ است‌ : امام‌ حسین (ع) ‌که‌ اگرچه‌ بدن‌ شریف‌ آن‌ حضرت‌ در کربلا دفن‌ است‌ اما سر مطهرایشان‌ بعدا به‌ مصر برده‌ شده‌ و درجایی‌ که‌ امروز راس‌الحسین (ع) نامیده‌ می‌شود و مسجد و زیارتگاه‌ بزرگی‌است‌ دفن‌ می‌باشد.

علاوه‌ براین‌ گفته‌ می‌شود که‌ از نوادگان‌پسری‌ پیامبر(ص) بدن‌ حضرت‌ امام‌ زین‌العابدین‌(ع) و نیزسرزید فرزند امام محمدباقر (ع) و زیدالابلچ‌ فرزند امام‌حسن‌ مجتبی‌ (ع) و حسن‌ الانوار و ابراهیم‌ از نوادگان‌ آن‌حضرت‌ نیز اکنون‌ در مصر دفن‌ هستند.

همچنین اعتقاد بر این است که از نوادگان‌ دختری‌ پیامبر (ص) نیز حضرت‌ زینب (س) دختر اما م علی‌ (ع)، فاطمه‌ النبویه‌ و سکینه‌ از دختران‌ امام‌ حسین (ع)، ‌عائشه‌ دختر امام‌ صادق (ع)، رقیه‌ دختر امام‌ موسی کاظم‌ (ع) ونفیسه‌ از نوادگان‌ امام‌ حسن‌ مجتبی (ع) ‌ در مصر مدفون‌ هستند.

اگرچه‌ در برخی‌ از موارد یاد شده‌ برخی‌ اختلافات‌ تاریخی‌وجود دارد اما بدون‌ تردید مردم‌ مصر امروزه‌ با عشق‌ وعلاقه‌ خاصی‌ به‌ اهل‌بیت‌ و پیغمبر (ص) و فرزندان‌ امام‌ علی (ع) ‌و فاطمه‌الزهرا (س) می‌نگرند. این‌ عشق‌ و  علاقه‌ را از ازدحام‌ مساجد و زیارتگاههای‌ آنها از جمله‌ مسجد امام حسین‌(ع) و زیارتگاه‌ راس‌الحسین‌ (ع)، مسجد و زیارتگاه‌ حضرت‌(س) زینب و مسجد و زیارتگاه‌ سیده‌ نفیسه‌ به‌ خوبی‌ می‌توان‌ دریافت.

"احمد ابوکف‌" نویسنده‌ مسلمان‌ مصری‌ که‌ اهتمام‌ خاصی‌ به‌سیره‌ اهل‌بیت‌ درمصر  دارد، در مقاله‌ای‌ با عنوان‌ "دوحه‌النبی‌  (ص) المبارکه، لماذا الکثیر من‌ اغضانها فی‌ مصر "نوشته‌ است، بوستان‌ مبارک پیامبر ‌ (ص) با شاخ‌ و برگهای‌ خودسرزمین‌ مصر را پوشانده‌ است‌ و صدفهایی‌از گنج‌های‌ آل‌بیت‌رسول‌الله‌(ص) چهره ‌این‌ سرزمین‌ رامزین‌ کرده‌ و انوار روشن‌ برآن‌ تابانده‌ و آن‌ را عطرآگین‌ نموده‌ است.

این‌ شاخ‌ وبرگها بیشتر از نسل‌ علی‌ابن‌ابی‌طالب پسر عموی‌ رسول‌الله‌(ص) و فاطمه‌ زهرا (س) دخترپیامبر(ص) و بعضی‌ ازنسل‌ حسن‌بن‌ علی (ع) ‌ و عده‌ای‌ از نسل‌ امام‌ حسین (ع) ‌ هستند.

ابوکف‌ درادامه‌ مقاله‌ خود نوشته‌ است‌ : سرزمین‌ و مردم‌ مصرکه‌ عاشق‌ اهل‌ بیت‌ هستند به‌ آن‌ چند ضریح‌ و زیارتگاه‌ حقیقی‌فرزندان‌ پیامبر درمصر اکتفا نکرده‌ بلکه‌ دهها و حتی‌ صدهاضریح‌ و زیارتگاه‌ نمادین‌ از آنها در جای‌ جای‌ مصرساخته‌اند تا عامل‌ به‌ این‌ گفته‌ (ص) پیامبر باشند که‌ فرمود"اهل‌ بیت‌ من‌ همچون‌ کشتی‌ نوح‌ هستند که‌ هرکس‌ داخل‌ آن‌ شودنجات‌ می‌یابد و هرکس‌ از آن‌  کناره گیرد غرق‌ می‌شود".

همچنین‌ مردم‌ مصر با دوستداری‌ اهل‌بیت‌ عمل‌ خویش‌ را به‌ این‌سخن‌ پیامبر (ص) که‌ فرمود : "هرکس‌  بر دوستی‌ آل‌محمد  (ص) بمیرد شهید و مومن‌ کامل‌ است‌ و هرکس‌ بر بغض‌ آل‌محمد (ص) بمیرد کافر مرده‌ و بوی‌ بهشت‌ به‌ او نمی‌رسد" نشان‌ داده‌اند. به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ که‌ در طول‌ تاریخ‌ آنها دوستی‌اهل‌بیت‌ را در قلوب و عقول‌ و دلهای‌ خویش‌ حفظ کرده‌اند.

برچسب‌ها