آنها بر این نکته تاکید داشته اند که در روند تحولات جهانی پس از آنکه شرایط بین المللی، قرن نوزدهم را به عنوان قرن اروپا و قرن بیستم را به عنوان قرن آمریکا رقم زد قرن بیست و یکم به عنوان قرن آسیا رقم خواهد خورد.
اگرچه این پیش بینی ها بر مبنای امکانات بالقوه موجود در آسیا بوده، اما بدون تردید تحقق این امر در گرو زمینه سازی های لازم و بهره برداری مناسب از فرصت های ایجادشده توسط کشورهای این قاره کهن می باشد.یکی از عواملی که به صورت مستمر در جهت تحقق قرن آسیا عمل کرده، اتحادیه جنوب شرق آسیا (آ.سه.آن) است که هفته گذشته دوازدهمین نشست سران آن در فیلیپین برگزار شد.
آ.سه. آن که در سال ۱۹۶۷ در شرایط متاثر از فضای نظامی _ سیاسی جنگ جهانی دوم و تحت تاثیر رقابت های بین المللی عصر جنگ سرد با عضویت ۵ کشور اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور و تایلند آغاز به کارکرد به موازات نزدیک شدن به پایان قرن بیستم و همزمان با گسترش اعضای آن به ۱۰ کشور، رویکرد خود را از سیاست های امنیتی به سیاست های اقتصادی تبدیل کرد.
در آستانه هزاره سوم و ورود جهان به قرن بیست و یکم آ.سه .آن علاوه بر تقویت همکاری بین کشورهای عضو، مناسبات نزدیکی با سه کشور مهم قاره آسیا یعنی چین، ژاپن و کره جنوبی برقرار کرد که در نتیجه آن آ.سه.آن + ۳ شکل گرفت.
همچنین در این مسیر در سال ۱۹۹۴ آ.سه.آن با یک نگرش فرامنطقه ای مجمع منطقه ای آ.سه.آن موسوم به «آرف» را تاسیس کرد.تشکیل منطقه تجارت آزاد آ.سه.آن (افتا) و تدوین برنامه «آ.سه.آن ۲۰۲۰) ادامه روند گسترش این همکاریهای منطقه ای بوده است.
در ادامه این روند در حاشیه نشست دوازدهم سران آ.سه.آ ن ،سران ۱۰ کشور عضو این اتحادیه دومین نشست مشترک خود با سران هفت چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، روسیه، استرالیا و نیوزیلند را که در واقع دومین نشست سران شرق آسیا محسوب می شود را نیز برگزار کردند.
حضور رهبران کشورهای بزرگ آسیا در نشست آ.سه. آن و امضای موافقت نامه های دو و چندجانبه بین این کشورها این نوید را می دهد که اتحادیه آ.سه.آن بتواند در مسیر حرکت منطقی خود تعداد بیشتری از کشورهای این قاره را گردهم آورد و زمینه ساز تحقق ایده قرن آسیا از طریق همکاری اقتصادی و تجاری باشد.
روند تحولات جهانی و افزایش روز افزون قدرت کشورهای آسیایی همچون چین وهند در مناسبات بین المللی و معادلات قدرت جهان حاکی از آن است که اگر قرن نوزدهم در چارچوب رقابت های استعماری به نام قرن اروپا رقم خورد و اگر قرن بیستم از طریق جنگ ها و مداخلات نظامی قرن آمریکا لقب گرفت، قرن آسیا تحقق خود را در چارچوب همکاریهای اقتصادی جستجو خواهد کرد.
هر چند آ.سه.آن تا حدودی در حین سال های اولیه قرن راه درستی در این مسیر در پیش گرفته است اما تردیدی نیست که تحقق قرن آسیا نیازمند مشارکت تمامی کشورهای این قاره به ویژه کشورهای غرب آسیا که دارنده ذخایر عظیم نفت و گاز لازم برای رشد و پیشرفت اقتصادی مورد نیاز تحقق قرن آسیا می باشد.
اگر آ.سه. آن تاکنون به طور صحیح قدرت اقتصادی ژاپن، حجم عظیم و روبه رشد اقتصاد چین، و توان بالقوه هند و نقش بالفعل روسیه را در مسیر تحقق قرن آسیا مد نظر قرار داده باید برای تکمیل این روند به حجم عظیم ذخایر نفت و گاز کشورهای خاورمیانه به ویژه ایران هم توجه کند و در نشست های آینده زمینه حضور تعداد بیشتری از کشورهای قاره به ویژه کشورهای خاورمیانه را فراهم کند.
