دخترها در زمان بلوغ با تغییر ویژگی‌های بارز فیزیکی در قسمت‌های مختلف بدن روبه‌رو می‌شوند. علاوه بر این با انواع تغییرات روحی، روانی هم دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. ممکن است این تغییرات در دختران نوجوان منجر به انزوا، پرخاش یا وابستگی‌های افراطی به دوستان شود. بهترین کار در این مرحله این است که دختر شما دوستی داشته باشدکه او را درک کند و مسائل را به خوبی بداند و شیوه مقابله با آنها را بلد باشد. بدون شک بهترین دوست برای دختر شما که این دوران را می‌گذراند یا قرار است از آن عبور کند، کسی نیست جز خود شما. ما می‌خواهیم به والدین، مخصوصا مادران کمک کنیم تا مرجع مناسبی برای دختران خود در دوران بلوغ باشند.
دخترم آرام باش!
دختران نوجوان در هنگام بلوغ پرخاشگر می‌شوند و زود گریه می‌کنند. آنها برای اثبات استقلالشان دوست ندارند به حرف شما گوش دهند. به آنها حق بدهید تا بهتر بتوانید کمک‌شان کنید. آنها در مرحله‌ای گیر کرده‌اند که نه کودک هستند و نه بزرگ. دختران در این دوران دچار خودشیفتگی می‌شوند و هیچ نقصی را در خود نمی‌پذیرند. به‌خاطر همین است که حتی نمی‌توانند یک جوش کوچک را بر صورت خود تحمل کنند. گاهی غمگین هستند و ساعتی بعد شاد و این رفتار متضاد تا حدی است که ممکن است پدری دختر خود را گوشه‌گیر بداند درحالی‌که دوستانش او را شاد می‌بینند. درک کردن آنها تا اندازه‌ای جایز است که آنها را لوس نکند. قهر کردن، خشونت و داد و دعوا راه‌انداختن، بدترین کاری است که می‌توانید انجام بدهید. اصل روابط را بر سازش و مدارا، احترام و پذیرش و محبت قرار دهید. نگران نباشید بسیاری از این رفتار‌ها بعد از اتمام دوران بلوغ از بین می‌رود. البته یادآوری می‌کنیم که اگر با تمام این تلاش‌ها باز هم رفتار‌های نامتناسب دیدید بهتر است این موضوع را با مشاور در میان بگذارید.
یک دوست کامل
سختی کار ارتباط‌گیری با یک تازه بالغ آنجاست که او منطقی نیست و بسیار درگیر احساسات است، با این حال خود را بزرگ می‌داند و می‌خواهد با شما منطقی صحبت کند!
بهترین راه برای اینکه دخترتان را درک کنید این است که شرایط گذشته خودتان را به یاد بیاورید.
اطلاعات خود را درباره تغییرات دوران بلوغ از لحاظ روحی و جسمی بالا ببرید. علمی سخن گفتن درباره تغییرات فیزیکی بدن می‌تواند دخترتان را راضی کند که اتفاقی بسیار طبیعی برای او رخ داده است.
باید خجالت را کنار بگذارید و با دخترتان درباره مسائل بلوغ و تغییر عملکرد دستگاه‌های بدنش صحبت کنید. ابراز خجالت یا سکوت شما در برابر سؤالات او درباره بدنش می‌تواند به او این حس را منتقل کند که دختر بدی است و ماجرای خجالت‌آوری برایش افتاده است.
صحــبت‌هــای 2نفره‌تان را در یک محیط خصوصی و آرام انجام دهید. از کوره درنروید و صحبت‌هایش را قطع نکنید.
هیچ وقت هنگام صحبت با دخترتان درباره مسائل دوره بلوغ به حرف‌ها و ترس‌هایش نخندید!
دخترم، زیبا هستی
انواع تغییرات و دگرگونی‌های فیزیکی بیشتر وقت‌ها باعث خجالت دخترها می‌شود. در بعضی از موارد، حجم و وزن بدن‌شان تغییر محسوسی دارد. به‌طوری که دچار اضافه وزن می‌شوند. این ماجرا می‌تواند دختران را مضطرب کند؛ چرا که به‌نظرشان نامتناسب و زشت شده‌اند. شما باید حواس‌تان باشد که همیشه از ظاهر دخترتان تعریف کنید. او را به‌خاطر اضافه وزن سرزنش نکنید و برای اینکه لاغر‌تر شود به او استرس ندهید. درست است که زیبا بودن ارزش نیست اما نگرانی دختر از زشت شدن ممکن است او را منزوی کند یا به مسیرهای نادرست بکشاند. به‌صورت نامحسوس در کیفیت تغذیه او دقت کنید تا دچار بیماری چاقی نشود. علاوه بر این کمکش کنید تا با همراهی شما ورزش کند. مهم‌ترین مسئله‌ای که نباید یادتان برود این است که همواره به او گوشزد کنید که زیباست.
در انتخاب لباس مناسب به او کمک کنید تا بتواند از نگرانی داشتن نقص‌های جسمی رها شود و از طرفی پوشش مناسبی هم برای او باشد. با انجام این کارها تا حدودی می‌توانید از آرایش کردن و بدحجابی او پیشگیری کنید. چون انگیزه اولیه او برای انجام این اعمال جلوه‌گری و خودنمایی است.
من هم مثل تو بودم
یک زن تنها بعد از ازدواج است که می‌فهمد فقط عادت ماهانه منظم، خیال او را بابت مادر شدن راحت می‌کند اما در نوجوانی این اتفاق برای یک دختر ناخوشایند است؛ چرا که منجر به ورود او به دنیای بزرگسالی با محدودیت‌هایی می‌شود که آن دختر بازیگوش می‌خواهد از ورود به آن فرار کند. بهتر است دختر خود را با این اتفاق آشنا کنید. یک روز با دخترتان از خانه بیرون بروید و از او بپرسید می‌خواهد در آینده چکاره شود، وقتی از آینده‌اش حرف زد می‌توانید از ملزوماتش بگویید؛ از اینکه او قرار است در آینده مادر شود. بنابراین باید بزرگ شود و این بزرگ شدن نیاز به بدنی جدید و فعالیت‌های هورمونی جدید دارد. برایش توضیح بدهید که این اتفاق اصلا چیز بدی نیست.
خاطرات شما از دوران بلوغ خودتان هم می‌تواند به دخترتان کمک کند.غسل را به‌صورت نمایشی به او بیاموزید. البته بهتر است آموزش و نحوه درست غسل کردن را قبل از رسیدن به دوران بلوغ شروع کنید. غسل جمعه، بهانه خوبی برای این آموزش است. با این کار او می‌فهمد غسل کردن عمل پیچیده‌ای نیست و حتی عبادت مستحبی نیز به‌شمار می‌آید. به خوبی دختر خود را با مسائل بهداشتی این دوره آشنا کنید. بگویید لباس‌های خود را همیشه تمیز نگاه دارد و در نظافت بدن خود تعلل نکند.
کنجکاوی برای شناختن پسرها
بیداری غریزه جنسی در این دوران بیش از هر تغییری، نوجوان را درگیر می‌کند. پسران و تمام رفتار‌های آنان در این دوران برای دختر نوجوان جذاب می‌شود. به‌نظر می‌رسد این دوران بهترین زمان ممکن است که برایش از ازدواج حرف بزنید. خوب است دختر شما بداند که باید آینده‌اش را با کسی تصور کند که قرار است همه عمرش را با او بگذراند نه فقط چند دقیقه. به او بگویید که آدم‌های زودگذر در مسیر زندگی‌اش زیاد هستند و بزرگ‌ترین اشتباه ، ارتباط با این افراد و دل‌بستن به آنهاست. برایش بگویید که زن و مرد با ازدواج درست، کامل می‌شوند، نیمه دیگر خود را پیدا می‌کنند و به آرامشی می‌رسند که به‌دنبالش هستند. از طرح این مسائل نترسید و از آنها دوری نکنید. با توجه به وجود انواع رسانه‌ها، فیلم‌ها و داستان‌های واقعی و غیرواقعی در مدرسه و اطراف آنها و در دنیای مجازی که موضوع عشق و خیانت را مدام مطرح می‌کنند، خیالتان راحت باشد که پیش آوردن این حرف‌ها زود نیست. مراقب باشید که همیشه گوش شنوایی برای دخترتان باشید. بگذارید از شنیده‌هایش در مدرسه و از دیگران و درباره ارتباط با جنس مخالف برایتان بگوید و تصمیم بگیرید از آن اتفاقات به‌عنوان موضوع تربیتی استفاده کنید.
تاج طلا
راهنمای بلوغ دختران
«بلوغ هم مثل بهار از راه می‌رسد و قبل از رسیدنش نشانه‌هایی را می‌فرستد. بدن ما نسبت به این نشانه‌ها واکنش مثبت دارد و مثل زمین که بهار را می‌پذیرد تا به استقبال میوه دادن و محصول درختان برود، جسم ما نیز به جریان بلوغ واکنش مثبت نشان می‌دهد تا زندگی را به ما هدیه دهد. نشانه‌های بلوغ در بدن ما از10 و نیم سالگی آغاز می‌شود و مغر دائما در حال فرمان دادن به غدد درون‌ریز است تا دختر کوچک و ساده و لطیف دیروز را به زنی بالغ و کامل برای فردا تبدیل کند.» سمیه سادات لوح موسوی، پس از تحقیق، تدریس، مشاوره و همایش‌های مختلفی که برای دختران نوجوان برگزار کرده است، کتاب «تاج طلا» را خطاب به آنها نوشته است تا بتوانند گامی کوچک جهت شناخت صحیح بردارند و به سؤال‌هایی که به‌طور طبیعی در ذهن همه آنها غوغا به پا می‌کند، جواب بدهند. موسوی دوران نوجوانی را «مرحله پل متحرک» می‌داند که یک طرف آن به کودکی و دنیای مدادرنگی‌ها و طرف دیگرش به بزرگسالی و دنیای سیاه و سفید وصل است و نوجوانی که روی این پل ایستاده است 2 چیز در دست دارد؛ یکی خط‌کشی که با آن خوبی و بدی را اندازه می‌گیرد و دیگر، قیچی‌ای که با آن اضافه شخصیتش را می‌برد. او با دختران نوجوان از «نقش جنسی»، «هویت جنسی»، «صفت‌های اولیه و ثانویه جنسی»، «رشد جهشی»، «عزت نفس»، «هویت» و «اختلال عاطفی» سخن می‌گوید. نویسنده کتاب در هر فصل ابتدا مفهوم مورد بحث خود را توضیح می‌دهد و تغییرات نوجوان در مرحله بلوغ را که متناسب با این مفهوم است بررسی و پس از آن علت آن را برای مخاطب موشکافی می‌کند. این کتاب کوچک که در 90صفحه نوشته شده است، همراه مناسبی برای دختران نوجوان برای گذر از پل متحرک دوران بلوغ است. ما خواندن این کتاب را به تمام مادرانی که دغدغه به سلامت‌رسیدن دختران به مرحله بزرگسالی را دارند و همچنین دختران نوجوانشان توصیه می‌کنیم. این کتاب را نشر شهر منتشر کرده است.
نقش پدر‌ها در این دوران چیست؟
پدر، نخستین قهرمان و تکیه‌گاه هر دختری است. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که دخترانی که ارتباط صمیمانه‌ای با پدرانشان دارند، مسئولیت‌پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهند. همچنین اعتماد به نفس، استقلال عمل و نظم و انضباط بیشتری در زندگی خود دارند. پدران باید خود را در فعالیت‌های گوناگون دخترشان درگیر کنند و به آنها این اعتماد را بدهند که در هر سنی که باشند می‌توانند مشکلات خود را با پدرشان مطرح کنند. دختران اگر چه از مادر الگو می‌گیرند اما نیاز دارند برخی کلمات محبت‌آمیز را از پدر بشنوند؛ جملاتی مانند اینکه «چه دختر زیبایی هستی یا چه لباس قشنگی پوشیده‌ای».
دختران در دوران نوجوانی نیاز به شناخت جنس مخالف دارند و تشنه محبت هستند، پدران می‌توانند به‌خوبی این خلأ را پر کنند به‌طوری که صحبت با جنس مخالف برای دخترها دست‌نیافتنی نباشد. پدر باید دختر را در آغوش بگیرد و به او محبت کند. مادران باید یادشان باشد هیچ وقت رابط بین پدر و دختر نباشند و سعی کنند رابطه مستقیمی بین آن دو شکل بگیرد به‌طوری که دوطرف نیاز‌ها و صحبت‌های خود را بی‌پرده به یکدیگر منتقل کنند.