آنهايي كه پاي اين كار مي‌آيند مي‌گويند كه ريسه كشيدن و چراغاني‌كردن براي اين ميلاد مبارك، عالمي‌دارد. اگر شما هم دوست داريد كه اين حال و هواي خوب را پاي لامپ‌هاي رنگارنگ تجربه كنيد بايد زودتر آستين‌هايتان را براي ريسه‌كشي محله‌تان بالا بزنيد. اين گزارش كه به كمك مهدي جعفريان، كارشناس مهمان ما تهيه شده، به شما كمك مي‌كند تا با ريسه كشي، روش‌هاي بهتر چراغاني و وسايل مورد نياز آن بيشتر آشنا شويد.
سوال اول
ريسه خوب كدام ريسه است؟
اين روزها اگر سري به بازار زده باشيد با انواع ريسه‌هاي رنگ و وارنگ و جذاب كه آماده نصب هستند روبه‌رو مي‌شويد. هر كدام از اين ريسه‌ها بسته به نوع كارايي‌شان در بخشي از چراغاني‌ها به‌كار گرفته مي‌شوند. اما قديم‌ها كه اينقدر امكانات در اختيار نبود، مردم خودشان ريسه‌هاي چراغاني را مي‌ساختند. براي اين كار هم از سيم و سرپيچ مناسب و استاندارد استفاده مي‌كردند تا عمر مفيد ريسه به بالاي 10سال برسد. ريسه‌هاي آماده اگرچه زحمت ساختن آن را كم كرده‌اند اما كيفيت چندان بالايي ندارند. ريسه‌هاي جديد از سيم‌هاي نازك تهيه مي‌شوند و در مقابل باد و نور خورشيد عمر طولاني ندارند. به همين دليل توصيه مي‌كنيم تا خودتان دست به‌كار شويد و يك ريسه مناسب براي كوچه و خيابان‌تان بسازيد. هر چند اين يك كار فني محسوب مي‌شود اما با راهنمايي كساني كه تا حدودي از برقكاري سررشته دارند مي‌توانيد گليم‌تان را از آب بيرون بكشيد.
سوال دوم
چه نوع سيمي بخريم؟
اولين قدم براي تهيه ريسه مناسب، انتخاب سيم استاندارد براي اين كار است. سيم‌ها در كيفيت‌ها و قيمت‌هاي مختلف در بازار يافت مي‌شوند اما تنها برخي از سيم‌ها كه روكش مناسب و ضخامت سيمي‌كافي دارند براي تهيه ريسه به‌درد مي‌خورند. در حال حاضر برخي از سيم‌هاي توليدي با مارك خراسان و همينطور سيم ري‌افشان از كيفيت بالاتري برخوردارند. برخي از سيم‌ها هم روكش پارچه‌اي مانند دارند كه در برابر تابش آفتاب و فرسايش طبيعي مقاوم‌ترند و براي تهيه ريسه، مناسب‌تر به‌نظر مي‌رسند. هر چند قيمت اين سيم‌ها كمي بالاتر است، اما تا چند سال خيال شما را از بابت ريسه كشي راحت مي‌كند.
سوال سوم
چه نوع لامپي مناسب‌تر است؟
انتخاب لامپ‌هاي ريسه‌هاي چراغاني تا حد زيادي به سليقه شما بستگي دارد. بعضي‌ها لامپ‌هاي رنگي 25واتي قديمي را ترجيح مي‌دهند و برخي هم از لامپ‌هاي توپي پلاستيكي رنگ با چراغ‌هاي به‌اصطلاح يخچالي استقبال مي‌كنند. البته اين دو نوع لامپ به‌دليل اينكه رشته‌اي هستند، عمر كوتاه‌تري دارند و برق بيشتري مصرف مي‌كنند و چندان مورد تأييد نيستند. توصيه ما اين است كه سراغ لامپ‌هاي كم مصرف برويد. در حال حاضر نوعي از لامپ‌هاي كم‌مصرف ويژه ريسه‌كشي به بازار آمده كه تنها يك وات برق مصرف مي‌كند؛ يعني 100تا لامپ روشن از اين نوع كم‌مصرف برابر با يك لامپ معمولي رشته‌اي برق مصرف مي‌كند. نكته جالب‌تر درباره اين لامپ‌هاي يك‌واتي اين است كه آنها پس از روشن شدن تغيير رنگ مي‌دهند .
سوال چهارم
چطور ريسه چراغاني بسازيم؟
براي ساختن ريسه بهتر است سراغ همسايه‌ها يا دوستاني برويد كه تا حدودي از كار برق‌كشي سر درمي‌آورند. ساخت ريسه حوصله و دقت زيادي مي‌خواهد و يك اشتباه كوچك مي‌تواند زحمات شما را بر باد بدهد اما محض اطلاعات كلي بايد بگوييم كه براي تهيه ريسه نياز به 2رشته سيم براي عبور جريان فاز و نول داريد. هر كدام از اينها به‌صورت جداگانه بر سر هر سرپيچي بسته مي‌شوند، البته اين سيم‌ها به هيچ وجه نبايد با هم تلاقي داشته باشند. فاصله سرپيچ‌ها با هم بايد به يك اندازه باشد تا زيبايي آن دو‌چندان شود. پس از آنكه ريسه به‌صورت كامل ساخته شد بهتر است آن را با برق ضعيف‌تر، مثل برق 110امتحان كنيد تا درصورت بروز مشكل، چراغ‌هايتان دچار آسيب نشود. حالا وقت آن است كه هر كدام از سرپيچ‌ها را آزمايش كنيد تا از ورود و خروج جريان برق مطمئن شويد. يادتان باشد همه سرپيچ‌ها پيش از آنكه ريسه روي هوا برود بايد روي زمين مورد آزمايش قرار بگيرند.
سوال چنجم
سرپيچ خوب كدام است؟
سرپيچ‌ها معمولا اندازه‌هاي استانداردي دارند تا هر نوع لامپي را جواب بدهند اما همان‌ها هم در كيفيت‌هاي مختلف به فروش مي‌رسند. سرپيچ‌هاي مناسب براي كار ريسه‌كشي ابعاد بزرگ‌تري دارند، از جنس بهتر و مواد مرغوب‌تري تهيه شده‌اند و پلاتين‌شان قوي‌تر است. پلاتين قوي باعث مي‌شود كه عمر فني يك سرپيچ بالاتر برود و باعث خرابي يا سوختن لامپ نشود. سرپيچ‌هاي استاندارد هنگام كار كردن هم بهتر باز و بسته مي‌شوند؛ يعني بخش لامپ خورشان راحت‌تر كار مي‌كند. اگر مي‌خواهيد تا چند سال از تعويض سرپيچ‌ها خيالتان راحت باشد، سراغ نوع مرغوب آن برويد.
سوال ششم
چطور ريسه‌ها را نصب كنيم؟
حالا با يك ريسه مرتب و آماده روبه‌رو هستيم و آزمايش سالم‌بودن سرپيچ‌ها و عبور جريان برق را هم انجام داده‌ايم. نكته خيلي مهم و فني اينكه قبل از نصب ريسه بايد يك طناب پلاستيكي به طول سيم ريسه اضافه كنيم. طناب پلاستيكي باعث مي‌شود تا ريسه شكل محكم‌تري به‌خود بگيرد، در برابر وزش باد يا برخوردهاي احتمالي مقاوم‌تر باشد و نصب و جمع‌آوري آن هم راحت‌تر صورت گيرد. طناب را مي‌توانيد با بست‌هاي مخصوص پلاستيكي يا نوار چسب به سيم‌هاي فاز و نول ببنديد. يادتان باشد لامپ‌ها تا زماني كه ريسه به درستي در جاي خودش نصب نشده، نبايد روي سرپيچ‌ها بسته شود. پس از نصب ريسه و اطمينان از ايمني آن، مي‌توانيد يك به يك لامپ‌ها را روي سرپيچ‌ها اضافه كنيد و بعد دوشاخه را به برق بزنيد تا كوچه را نوراني كنيد.
مرد شب‌هاي چراغاني
مهدي جعفريان بيش از 15سال است كه به‌صورت تخصصي حرفه الكتريكي را انتخاب كرده است. او كه ساكن محله تيردوقلو است در بسياري از چراغاني‌هاي معروف نيمه شعبان اين نقطه از شهر حضوري فعال داشته و براي برگزاري جشن ميلاد حضرت قائم(عج) زحمات زيادي كشيده است.
رعايت نكات ايمني
نخستين مسئله‌اي كه براي هر نوع ريسه‌كشي بايد بدانيد اين است كه به هر حال شما با جريان برق سر و كار داريد. پس بهتر است نهايت دقت را هنگام كار به خرج دهيد تا مشكلي براي خودتان يا ديگران به‌وجود نيايد. هنگام تهيه ريسه يا نصب آنها حتما از دستكش‌هاي روكش‌دار و كفش‌هاي ايمني استفاده كنيد. همچنين اگر از ابزارهايي مثل پيچ گوشتي، انبردست و يا سيم چين استفاده مي‌كنيد حتما دسته‌هاي آنها عايق پلاستيكي داشته باشند.
از كجا برق بگيريم؟
پس از تهيه يا خريد ريسه مي‌توانيد در سر راه آن كليد، دوشاخه برق يا پريز قرار دهيد و سپس آن را به برق متصل كنيد. بهترين راه تأمين انرژي چراغاني كوچه‌تان، استفاده از موتورهاي ديزل است. اين كار باعث مي‌شود كه به برق محلي فشار وارد نشود و مشكل قطعي برق پيش نيايد. علاوه بر آن مي‌توانيد برق ريسه‌هايي كه لامپ‌هاي كم مصرف دارند را از مصارف خانگي تأمين كنيد.