پیشرفت علم تغذیه و رژیم درمانی از یک طرف و آگاهی بیشتر و علاقه بیشتر مردم به علم تغذیه باعث شده رژیم درمانی و کاهش وزن هم طرفدارهای بیشتری پیدا کند. حتماً دقت کردهاید در هر جایی که حرف از چاقی و لاغری میشود همه سعی میکنند تجربههای خوب خود در کاهش وزن را مطرح کرده و آنها را به سایرین پیشنهاد کنند؛ اما حقیقتاً چند درصد از این صحبتها و باورها درست است؟
متأسفانه داشتن اطلاعات غلط از اصول رژیم درمانی و کاهش وزن و البته باورهای غلط در این زمینه باعث هرچه سختتر شدن رژیم غذایی و کاهش وزن میشود. ما در اینجا میخواهیم برخی از این باورهای غلط را با شما بازگو کنیم که دیگر برنامه کاهش وزن را برای خود سختتر از آنچه که هست و مسیر زندگی را به کام خود تلخ نکنید:
باور غلط 1
نمایه توده بدنی یا همان BMI دقیقترین شاخص برای میزان چاقی و اضافهوزن است.
حقیقت
BMI را میتوان یکی از متداولترین شاخصهای چاقی و اضافهوزن دانست اما نه دقیقترین شاخص. BMI هر فرد از تقسیم وزن او به کیلوگرم بر قد به متر به توان 2 به دست میآید پس عددی تأثیرپذیر از قد و وزن فرد است؛ مثلاً وقتی فردی دارای 80 کیلو وزن باشد و 170 سانتی متر وزن BMI او 27.6 است. پس این فرد دارای اضافهوزن است؛ اما حالا فکرش را بکنید یک فرد ورزشکار بیاید با وزن 80 و قد 170. قطعاً BMI او هم 27.6 خواهد بود؛ اما آیا این فرد ورزشکار چاق است و چربی اضافه دارد؟؟؟ پس BMI نمیتواند به ما بگوید این چاقی ناشی از عضله است یا چربی. از طرف توزیع چربی در بدن و نحوه چاقی را هم نشان نمیدهد؛ مثلاً اینکه چاقی شکمی است یا چاقی رانها و باسن.
باور غلط 2
افراد چاق و دارای اضافهوزن در خطر بیشتری برای مرگ قرار دارند.
حقیقت
مطالعات انجامشده در خصوص بررسی ارتباط BMI افراد میزان مرگومیر نشان داد افراد دارای BMI بالا در بیشترین خطر برای مرگومیر قرار دارند. در واقع همان طور که میدانید چاقی و اضافهوزن خطر بیماریهای مزمن مثل دیابت، فشارخون، چربی خون و بیماریهای قلبی و خلاصه خیلی از بیماریهای دیگر را افزایش میدهد، اما اگر بخواهیم میزان مرگومیر واقعی آنها را نگاه کنیم، تنها BMI بالای 40 است که به طور معنیدار و قابلتوجهی با افزایش مرگومیر در ارتباط است.
حذف یک وعده غذایی در روز به کاهش وزن کمک میکند.
حقیقت
خیر این درست نیست. خوردن 3 وعده غذایی در روز است که شما را در یک برنامه غذایی موفق میکند. مطالعات نشان دادهاند که حذف یک وعده غذایی نه تنها شما را لاغر نمیکند بلکه با کاهش متابولیسم و سوخت و ساز تجمع انرژی در بدن را نیز بیشتر خواهد کرد.
باور غلط 4
چاق بودن برای سلامتی خیلی بدتر از لاغر بودن است.
حقیقت
جالب است که بدانید خطر مرگومیر از BMI پایین و لاغری جدا بالاتر از مرگومیر ناشی از BMI بالا و چاقی است. بهتر است اینطور بگوییم: افراد لاغر بیشتر به دلیل کم وزنی خود جان خود را از دست میدهند تا افراد چاق به دلیل چاقی!
باور غلط 5
چربی بدترین چیز برای بدن است.
حقیقت
بدون وجود چربی در بدن، اندامهای بدن قادر به عملکرد صحیح نیستند. استخوانها راحتتر میشکنند و عملکرد مغزی و شناختی هم دچار اختلال میشوند. افزایش بیماریهای قلبی یکی دیگر از تهدیدها در این شرایط است؛ اما با این حال مقدار چربی تجمع یافته در بدن هر فرد، نحوه تجمع آن در بدن و نوع چربی تجمع یافته از فردی به فرد دیگر متفاوت است و تأثیر آن بر سلامتی هم متفاوت. برای مثال تجمع چربی در رانها و باسن با کاهش خطر بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 همراه است. در حالی چاقی شکمی خطر بیماریهای قلبی، دیابت و چربی خون را افزایش میدهد.
باور غلط
چاقی از خوردن بدون کنترل و یا بیماری خوردن ناشی میشود.
حقیقت
مطالعات نشان دادهاند که این ادعا درست نیست. میتوان گفت حدود یک سوم از چاقیها هیچ ربطی به خوردن ندارد. البته امروزه همه ما میدانیم که فاکتورهای زیادی با چاقی در ارتباط هستند و پُرخوری تنها یکی از آنها است نه مهمترین علت آن. به طور کلی بیشتر مبتلایان به چاقی بیش از حد معمول غذا نمیخورند بلکه کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی متهم ردیف اول است. البته نقش ژنتیک، هورمونها، سبک زندگی و درمانهای دارویی و بیماریهای همراه فرد را هم نباید نادیده گرفت.
باور غلط 7
کاهش آرام و تدریجی در کالری دریافتی بهتر از رژیم گرفتن و داشتن برنامه جدی است.
حقیقت
با کاهش تدریجی مواد غذایی مصرفی، بدن هم سوخت و ساز خود را با غذای دریافتی تطبیق خواهد. در این صورت هیچ فشاری بر بدن تحمیل نمیشود تا بخواهد چربی بسوزاند و وزن کم کند. از طرفی وقتی پای یک برنامه جدی وسط نباشد فرد بسته به سلیقه خود و بدون هیچ دقتی هر چه میخواهد میخورد و با خود فکر میکند به تدریج غذای دریافتی خود را کاهش داده و این چیزی جز درجا زدن و درجا زدن نیست.
منبع: تبیان