به گفته دكتر شهرام علمداري، معاون پژوهشكده غدد درون‌ريز كشور از هر 4 نفر بالاي 60سال، يك نفر به پوكي استخوان در كشور مبتلاست، بر همين اساس كارشناسان بر ضرورت انجام غربالگري ملي پوكي استخوان تأكيد دارند.به گزارش همشهري، پوكي استخوان يا استئوپروز به معني كاهش توده استخوان در واحد حجم است. در شرايط عادي استخوان‌ها به‌صورت مداوم در حال ساخت و تخريب هستند. زماني كه ميزان تخريب از ميزان ساخت پيشي مي‌گيرد، اين پديده رخ مي‌دهد. در چنين شرايطي استخوان‌ها شكنندگي بيشتري پيدا كرده و با صدمات جزئي و در شرايط شديدتر حتي تحت‌تأثير وزن خود فرد، دچار شكستگي مي‌شوند.
به گفته دكتر علمداري، معاون پژوهشكده غدد درون‌ريز كشور، علائم پوكي استخوان دير بروز مي‌كند و فقط هنگام شكستگي كمر يا گردن يا مناطق ديگري از بدن اين بيماري خودش را نشان مي‌دهد و چون بي‌علامت و خاموش است، بنابراين، مردم فقط هنگامي كه به عارضه اصلي اين بيماري يعني شكستگي دچار شوند، پي به بيماري خود مي‌برند. اين فوق‌تخصص غدد اعتقاد دارد كه شكستگي‌هاي ناشي از پوكي استخوان به حدي زياد است كه تا مدت‌ها منطقه شكسته شده در گچ خواهد ماند و به همين سبب بي‌حركتي يكي از عوارض خطرناكي است كه پوكي استخوان با خود به همراه مي‌آورد.
بي‌حركتي و كم‌تحركي عوارض بيماري را هم تشديد مي‌كند و هم سبب ايجاد لخته‌هاي شديد در بدن مي‌شود كه ممكن است حتي مرگ را به‌دنبال داشته باشد. اين لخته‌ها گاه در مغز ايجاد مي‌شود كه مي‌تواند به سكته مغزي بينجامد و گاه در ريه‌ها ايجاد مي‌شود كه سبب مشكلات تنفسي مي‌شود. براي مبتلا نشدن به پوكي استخوان بايد پيشگيري كرد و اين پيشگيري را بايد خانواده‌ها از سنين شيرخوارگي، كودكي و نوجواني براي فرزندان خود آغاز كنند.
به گفته دكتر علمداري، در دوران شيرخوارگي نوزاد و كودك بايد تا حد امكان از شير مادر تغذيه شوند. كودكان و نوجوانان بايد لبنيات و پروتئين‌ها را به ميزان كافي استفاده كنند. در دوران كودكي و نوجواني بايد از نور آفتاب به‌طور مستقيم بهره گرفته شود چرا كه ويتامينD تنها از طريق نور مستقيم خورشيد است كه تأمين مي‌شود. بنابراين توصيه مي‌شود در اين سنين حتما 20دقيقه از نور خورشيد بهره‌گرفته شود. مصرف لبنيات به‌ويژه شير و انواع پروتئين به پيشگيري از ابتلا به پوكي استخوان‌كمك مي‌كند. تحرك براي پيشگيري از پوكي استخوان، ضروري است. كودكان و نوجوانان بايد تحرك كافي داشته باشند تا در آينده مبتلا به اين بيماري نشوند.
سيگار و قليان استخوان را دود مي‌كند
مواد دخاني و سيگار به‌عنوان يك سم مهلك براي استخوان‌هاي بدن است كه به سرعت تخريب استخوان‌ها را افزايش مي‌دهد. معاون پژوهشكده غدد درون‌ريز كشور معتقد است كه پوكي‌استخوان هم در مردان و هم در زنان وجود دارد اما شيوع آن به دلايل مختلف در زنان بيشتر است و سن ابتلا به اين بيماري هم در زنان زودتر است چون زنان زودتر از مردان به سن يائسگي مي‌رسند و چون در دوران يائسگي هورمون‌هاي زنانه خود را از دست مي‌دهند، احتمال ابتلا به پوكي استخوان در زنان بيشتر است اما مردان نيز در سنين حدود 70سال درصورت عدم‌پيشگيري و مراقبت‌هاي لازم مبتلا به پوكي استخوان مي‌شوند، به همين دليل نبايد از پوكي استخوان در مردان هم غفلت كرد. اين فوق تخصص غدد و متابوليك، تأكيد كرد كه با توجه به شيوع كمبود ويتامين D در كشور، بايد بحث غربالگري ملي پوكي استخوان در دستور كار برنامه‌ريزان قرار گيرد.
به گفته او قبلا غربالگري‌هايي با نمونه‌هاي كوچك انجام شده اما با توجه به شيوع كمبود ويتامين D و پوكي استخوان، بايد غربالگري ملي در سطح وسيع‌تري انجام شود چراكه هميشه پيشگيري بهتر از درمان و هزينه‌هايي است كه هم به مردم و هم به نظام سلامت كشور تحميل مي‌شود. متخصصان تغذيه هم از رعايت الگوي صحيح تغذيه براي پيشگيري از پوكي استخوان مي‌گويند.
دكترمحمد هاشمي متخصص تغذيه به همشهري گفت: دريافت كافي كليسم و پروتئين از طريق مواد غذايي، قرار گرفتن به ميزان كافي در معرض نور آفتاب، انجام فعاليت بدني مناسب، كنترل وزن و پرهيز از مصرف دخانيات و الكل اصلي‌ترين و عمده‌ترين راهكارهاي پيشگيري از بروز و جلوگيري از پيشرفت اين بيماري است كه براي تمام سنين توصيه مي‌شود. به گفته او، كمبود طولاني‌مدت كلسيم و پروتئين يكي از اصلي‌ترين عوامل بروز اين بيماري است و از آنجايي كه استخوان‌هاي افراد در 30سالگي به سخت‌ترين حالت خود در طول عمر مي‌رسند، پس از آن به‌تدريج علائم كاهش توده استخواني به ازاي هر 10سال
افزايش مي‌يابد.