اين درحالي است كه 5 هفته تا آغاز سال تحصيلي 94-93 باقي مانده است و افزايش آلودگي هوا به‌زودي به تهران و كلانشهرهاي كشوربازمي‌گردد.حكايت تشديد آلودگي هوا به‌دليل اجراي قانون معافيت 5ساله خودروها در سال‌هاي اخير براي همه نهادهاي دست اندركار كلانشهرهاي كشور حكايتي تكراري است. اسفند 89 مجلس هفتم در اقدامي عليه محيط‌زيست، مهلت معاينه فني خودروهاي نو را از 2سال به 5سال افزايش داد تا تير خلاصي بر روند كاهش آلودگي هواي تهران زده شود.
براساس مطالعات صورت گرفته از 1.8ميليون تن آلاينده‌هاي هواي تهران 1.6ميليون تن يعني 80درصد آلودگي هوا ناشي از تردد وسايل نقليه است كه معاينه فني نقش بسزايي در كاهش آن دارد. اما با معافيت 5ساله خودروها، بهانه قانوني براي افرادي پديد آمد كه از اين قانون سرباز مي‌زدند. بدين‌ترتيب اهميت دريافت برگه معاينه فني هر روز كمرنگ‌تر شد تا جايي كه در سال‌جاري از 2ميليون‌و700هزار خودرو مشمول، تنها 12درصد براي انجام معاينه فني به مراكز معاينه فني مراجعه و 2ميليون‌و350هزار خودرو فاقد معاينه فني هستند.
علاوه بر موضوع كاهش مسئوليت‌پذيري شهروندان، امنيت خودروها و سفرهاي جاده‌اي نيز با معاينه فني نسبت مستقيم دارد. براساس آخرين آمار، ميزان تلفات ناشي از تصادفات در سال 92بيش از 17هزار نفر بوده است كه نقص فني از عوامل اصلي سوانح و حوادث عنوان شده است. پليس راهنمايي و رانندگي اعلام كرده كه عامل 40درصد تصادفات كشور نقص فني خودرو است و اين موضوع با معاينه فني خودروها مي‌تواند برطرف شود.
از سويي كشور ما به‌دليل بالا بودن ميزان آلودگي هوا در كلانشهرها، جزو كشورهايي است كه در رده‌هاي بالاي ابتلا به سرطان قرار دارد. سن ابتلا به سرطان در ايران نسبت به كشورهاي ديگر 10سال كمتر است و بايد براي حل معضل آلودگي هوا اقدامات اساسي و جدي صورت گيرد كه معاينه فني بموقع خودروها يكي از اين اقدامات در اين زمينه است.
- اميدواري به جبران اشتباه
رحمت‌الله حافظي رئيس كميسيون سلامت و محيط‌زيست شوراي شهر در اين‌باره معتقد است كه معافيت 5ساله خودروها از دريافت معاينه فني اشتباه مجلس بود. اميدواريم هرچه سريع‌تر اين اشتباه اصلاح شود. حافظي گفت: برخي نمايندگان مجلس دليل معافيت 5ساله خودروها از دريافت معاينه فني را نحوه معاينه فني و استاندارد نبودن آن، كم بودن اين مراكز و شلوغي آنها و همچنين وجود برگه‌هاي معاينه فني تقلبي اعلام كردند.
اين در حالي است كه اگر استاندارد را قبول ندارند بايد استانداردهاي ملي كشور تغيير كند، اگر تعداد مراكز كم است بايد افزايش اين مراكز به شهرداري‌ها ابلاغ شود و هيچ‌يك از اين دلايل، ادله قابل‌قبولي براي معافيت خودروها از دريافت معاينه فني نيست. آنگونه كه حافظي گفته، معافيت 5ساله خودروها از دريافت معاينه فني پاك كردن صورت مسئله است و مجلس بايد هرچه سريع‌تر نسبت به اصلاح اين قانون اقدام كند. بدين‌ترتيب اعضاي شوراي شهر بر تغيير قانون معافيت 5ساله خودروها از دريافت معاينه فني اهتمام دارند و اميد است هرچه سريع‌تر اين مهم محقق شود.
- قانوني براي افزايش آلودگي كلانشهرها
در 5سال اخير پس از تصويب طرح جنجالي در مجلس و افزايش مدت معاينه فني از 2 به 5 سال، مراجعه‌ها به مراكز معاينه فني به‌صورت واضح كاهش يافته است. اين درحالي است كه معاينه فني سهم بسزايي در كاهش آلودگي هوا و افزايش امنيت خودروها دارد. با تصميم مجلس در سال89، روند رو به افزاش مراجعه‌ها براي دريافت معاينه فني، به ناگاه متوقف شد. در همان زمان اعتراض‌ها به طرح غيركارشناسي آغاز شد اما چندي بعد تصميم براي اجرا ابلاغ شد تا 2.3ميليون خودروي تهراني فرسوده و غيرفرسوده هر روز بر آلودگي شهر بيفزايند.