با عرضه سهام شرکت‌های ملی صنایع مس ایران و فولاد مبارکه اصفهان در ماه‌های پایانی سال گذشته این 2شرکت تازه‌وارد به سرعت، بیشتر معاملات بورس تهران را به خود اختصاص دادند به طوری که در اغلب روزها نزدیک به 50 درصد معاملات بورس تهران به این 2 سهام تعلق گرفت.
این در حالی است که در حال حاضر سهام بیش از 400 شرکت در بورس تهران عرضه شده، بنابراین اختصاص بیشتر معاملات تنها به 2 شرکت جای سؤال دارد.کارشناسان معتقدند معطوف شدن بیشتر معاملات به سوی 2شرکت بیشتر از آنکه مربوط به سودآوری و ارزشمند بودن سهام مذکور باشد، ناشی از ناکارآمدی معاملات و ضعف صنایع دیگر بورسی است.
معاملات بورس رونق می‌گیرد
نصرالله برزنی مدیرعامل کارگزاری بانک اقتصاد نوین درباره تمایل بازار برای خرید سهام شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان و ملی صنایع مس ایران و یک‌طرفه شدن بازار گفت: واقعیت این است که این 2شرکت جزء واگذاری‌های اصل 44 هستند و عملکردشان در مقایسه با شرکت‌های دیگر بورس بهتر بوده است. طبیعی است که بازار به سمت سهامی حرکت می‌کند که عملکرد بهتری دارند.
وی افزود: افزایش قیمت جهانی فولاد و مس از عمده‌ترین دلایل توجه بازار به این 2 شرکت بوده، به طوری که حتی در برخی مقاطع بهای هر تن مس به طور نادری از مرز 8 هزار دلار نیز گذشت.
وی تصریح کرد: واگذاری‌های جدید سازمان خصوصی‌سازی بر مبنای سیاست‌های اصل 44 باعث توجه بازار به عرضه سهام جدید شده است.
برزنی در پاسخ به این پرسش که چرا معاملات و تعداد خریداران از حجم قابل قبولی برخوردار نیست، گفت: در حال حاضر سرمایهگذاری در بورس تهران متأثر از رکودی است که از نیمه دوم سال 83 تاکنون وجود داشته است.
وی خاطر نشان کرد: شاخص کل بورس تهران از نیمه دوم سال 83 در نتیجه این رکود بالغ بر 35 درصد کاهش یافته و از 13 هزار و 880 واحد به 9 هزار و 200 واحد رسیده است.
بنابراین طبیعی است که سرمایه‌گذاران با احتیاط بیشتری اقدام به سرمایهگذاری خواهند کرد. اما می‌توان امیدوار بود تا با اجرایی شدن سیاست‌های اصل44، بازار از رکود کنونی خارج شود.
برزنی در پاسخ به این پرسش که تا چه زمانی معاملات رونق خواهد گرفت، گفت: در حال حاضر میانگین قیمت‌های سهام به سود شرکت‌های بورس3 (پی به ای) است و میزان بازدهی که برای بورس ارزیابی می‌شود 3/33 درصد است بنابراین با توجه به کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی به 12 درصد، طبیعی است که بخشی از سرمایه‌های بانکی به سمت بازار سهام حرکت کند.
وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی منجر به رونق معاملات در بورس تهران خواهد شد، گفت: تنها موضوعی که این روند را به تأخیر انداخته، پاره‌ای مسائل سیاسی و بین‌المللی است که کشور را با خود درگیر کرده است.
وی افزود: شرایط کنونی نشان می‌دهد که این معادلات و رویدادهای سیاسی نیز در حال فروکش هستند بنابراین پیش‌بینی من این است که تا 8 ماه آینده سال جاری ما وارد دوره رونق معاملات بورس خواهیم شد و شرایط بورس از رکود خارج خواهد شد.
مدیرعامل کارگزاری اقتصاد نوین تصریح کرد: هم‌اکنون 3 سال است که بورس تهران در رکود نسبی به سر می‌برد و حتی در این مدت قیمت برخی سهام تا 50 درصد نیز کاهش پیدا کرده و به سهامداران زیادی در این مدت آسیب وارد شده، بنابراین طبیعی است که سهامداران با احتیاط وارد بازار می‌شوند و تنها روی سهام پر اطمینان سرمایهگذاری می‌کنند.
برزنی خاطرنشان کرد: چنین دوره‌ای از سال 1375 تا سال 1378 نیز در بورس تهران به وقوع پیوست و بازار را در یک رکود 4 ساله شدید فرو برد، اما پس از آن بورس تهران با رونق بسیار زیادی روبه‌رو شد و شاخص‌ها به 13 هزار و 880 واحد رسید. برزنی افزود: علائمی که هم‌اکنون از بازار دریافت می‌شود نشان می‌دهد که شرایط رکود در حال اتمام است.
پدیده تکراری
خسرو پورمعمار مدیر عامل شرکت کارگزاری پارس نمودگر معتقد است این موضوع قبلاً نیز در بورس تهران به وقوع پیوسته و پدیده جدیدی نیست به طور مثال پیش از این سهام گروه‌هایی مانند سیمان، پتروشیمی و روی با اقبال عمومی بازار مواجه شده بودند.
وی افزود: این رفتار بازار حاکی از یک برآیند منطقی و طبیعی است و برای هر یک از رفتار بازار دلایل خاصی وجود دارد. در واقع گرایش‌های بازار بر اساس یک ریسک کمتر و سود بیشتر شکل می‌گیرد و طبیعتاً به سمت سهامی می‌رود که این ویژگی‌ها را داشته باشند.
پور معمار خاطرنشان کرد: این موضوع نشان می‌دهد که صنایع دیگر بورسی از کارایی مناسبی برخوردار نیستند و یا اینکه تحت‌تأثیر عواملی این شرایط را از دست داده‌اند.
پورمعمار تصریح کرد: به طور مثال زمانی شرکت‌های سیمانی بازار را در اختیار داشتند اما چه اتفاقی رخ داد که در نهایت سهام این شرکت‌ها با رکود مواجه شد؟
مدیرعامل شرکت کارگزاری پارس نمودگر ادامه داد: تصمیم دولت برای تعیین نرخ سیمان و ایجاد سبد حمایتی از دلایلی بود که منجر شد سهام شرکت‌های سیمانی با افت مواجه شوند و یا در گروه روی، ماجرایی که برای معدن انگوران رخ داد، منجر به نزول ارزش سهام این گروه شد.
وی با بیان اینکه برای همه این موارد دلایل بسیار منطقی وجود دارد، گفت: وقتی شرکتی از سود و حاشیه سود خوبی برخوردار باشد طبیعی است که معاملاتش افزایش می‌یابد. در مورد شرکت مس نیز محصولات این شرکت تحت تأثیر افزایش تقاضای جهانی با رشد ناگهانی و غیر منتظره‌ای روبه‌رو شد و باعث شد که فروش و درآمدهای این شرکت افزایش پیدا کند.
پورمعمار با طرح این پرسش که چرا بازار به سراغ سهام خودرویی نمی‌رود، گفت: دلیل این موضوع مشخص است به دلیل اینکه اغلب شرکت‌های تولیدکننده خودرو حاشیه سود ضعیفی دارند و حاشیه سود آنها تنها 7 درصد است.
وی افزود: زمانی که به شرکت ایران خودرو نگاه می‌کنید این شرکت سود خود را در سال 85 به یکباره به نصف کاهش داد و منجر شد اقبال بازار را از دست بدهد و یا در مورد صنایعی مثل نساجی و لوازم خانگی اتفاقات دیگری رخ داد و اینها موضوعاتی هستند که کمتر به شرایط تحریم و موضوعات سیاسی دیگر ارتباط دارند.
پورمعمار درباره توجه بازار به 2 شرکت فولاد مبارکه اصفهان و ملی صنایع مس ایران گفت: این 2شرکت بزرگترین شرکت‌های بورس تهران هستند و از طرف دیگر قیمت محصولات آنها به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
بنابراین طبیعی است که این روند در میزان سودآوری این شرکت‌ها مؤثر بوده و منجر به توجه بازار به سهام این 2 شرکت شده است.