به گزارش روابط عمومی فرهنگسرای نیاوران، مراسم بزرگداشت محمد زهرايي مدیر انتشارات کارنامه در نخستين سالگرد درگذشت وي دوشنبه شب ، 27 مرداد 1393 در فرهنگسرای نياوران برگزار شد.
شفیعی کدکنی، هوشنگ ابتهاج، پيروز سيار، حجت الاسلام سيد مهدي ابطحي، خانواده زهرايي، كامبيز درم بخش، ميرعلي نقي و حجت‌الاسلام سيد هادی خامنه‌ای و ... از جمله افراد حاضر در این مراسم بودند.
این مراسم با پخش مستندهایی درباره محمد زهرایی همراه بود که در این فیلم‌ها محمد علی موحد و عبدالرحیم جعفری درباره زندگي كاری محمد زهرايی صحبت می‌کردند.
اجرای این برنامه را محمدتقی عرفان‌پور مدیر نشر علوم دانشگاهی برعهده داشت.
- دنیای زهرایی به نشر کارنامه محدود نمیشد
نخستین سخنران این مراسم مهدی فیروزان مدیرعامل شهر کتاب بود. فیروزان گفت: زهرایی ابعاد گوناگونی داشت چه در حوزه کاری و چه اخلاقی و رفاقت. دغدغه‌ی من زهرایی این بود که توسعه امری اجتناب ناپذیر است. توسعه چیزی است که در نهایت انسان را دربرمی‌گیرد.
فیروزان اظهار داشت: ما باید بدانیم که چگونه می‌توانیم انسان‌های بزرگی مثل دریابندری و زهرایی را توسعه دهیم که در آینده از دستشان ندهیم؟ ما باید بیاموزیم که چه بیاموزیم.
وی درباره دنیایی که محمد زهرایی داشت، گفت: جهان زهرایی محدود به نشر کارنامه نمیشد. این را در تنوع فعالیت‌هایش می‌توان دید. این تنوع در حوزه کاری زهرایی باعث می‌شد که هرگز جا نماند. اداره کردن یک نشر موفق در این سال‌ها کاری دشوار است. از حیث امکانات بازار، رقبا، پر شدن اوقات فراغت با چیزهایی غیر از کتاب. همه و همه کار را مشکل‌تر می‌کند. اما او هرگز بازنماند. در برابر مشکلات نمی‌ایستاد و راه‌حلشان را پیدا می‌کرد.
در ادامه این مراسم فیلم کوتاهی از صحبت‌های عبدالرحیم جعفری بنیانگذار و مدیر سابق انتشارات امیر کبیر پخش شد.
- دو صفت زهرایی؛ ارتقای سطح کتابفروشی و ارتقای فیزیک کتاب
حسن کیاییان مدیر نشر چشمه و رئیس سابق اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز در سخنانی به بیان دیدگاه هایش درباره زنده یاد زهرایی پرداخت.
کیاییان گفت: زهرایی صفت‌های زیادی داشت . اول ارتقای سطح کتابفروشی و دوم ارتقای فیزیک کتاب تا جایگاه یک اثر هنری. زهرایی با وسواسش در افزایش سطح توقع اهل قلم تأثیر مثبتی داشت که این می‌تواند یادگار بزرگی از سوی او باشد. فرهنگیان هرگز این دو یادگار که از او بجا مانده را فراموش نخواهند کرد.
- دستور چاپ پینوکیو را صادر نکرد و رفت
منوچهر انور نویسنده و کارگردان سینما یکی دیگر از اهالی هنر بود که درباره زهرایی سخن گفت.
انور اظهار کرد: آخرین کتابی که برای نشر به زهرایی سپرده بودم، ترجمه قصه‌های پینوکیو بود که برای نخستین بار از زبان ایتالیایی به فارسی برگردانده شده است. زهرایی پیش از آنکه دستور چاپ آن را صادر کند، از میان ما رفت.
این نویسنده با اشاره به نقش زهرایی در موفقیت برخی کتاب ها گفت: کتابی مانند کتاب آشپزی اگر زیر نظر زهرایی چاپ نمیشد، کتابی بود مانند دیگر کتاب ها و هرگز به این شکل در نمی آمد. از نمونه های دیگر؛ کتاب حافظ سایه که اگر زهرایی نبود، سایه نمیشد. ای کاش سایه نیز در مقدمه کتاب اشاره‌ای به این موضوع می‌کرد.
در ادامه این مراسم علی میرزایی روزنامه‌نگار، از حضار در خواست کرد به احترام زهرایی بایستند و سکوت کنند و حمد و سوره بخوانند.
- ما زخم‌های زیادی داریم
یکی دیگر از سخنرانان این مراسم شاهرخ تندروصالح نویسنده و منتقد بود که گفت: نقش زهرایی در نشر مدرن ایران بود. با از دست دادن زهرایی جامعه نشر ایران به عنوان یکی از خانواده‌های دلسوز و نگران دچار درد و اندوه شد. صحبت‌ها و همیاری‌های زهرایی با دوستان سکوت و صبر و مهربان بودنش همه را تحت تاثیر قرار می‌داد. ما زخم‌های زیادی داریم. امیدوارم ناشران خوب مثل زهرایی مرهم این زخم‌ها باشند.
- خیابان وصال دیگر لطف و صفایی ندارد
ساعد مشکی طراح و گرافیست به عنوان آخرین سخنران این مراسم گفت: یک روز که حساسیت‌های بیش از حد او را دیدم گفتم چطور است یک فونت طراحی کنیم. از این پیشنهاد استقبال کرد. کاری که قرار بود شش ماهه تمام شود با حساسیت‌های زهرایی و زمانی نزدیک به 2سال کشید. بعد از آن هم تغییرات زیادی صورت گرفت و در نهایت یک فونت کامل تقدیم زهرایی شد.
مشکی ادامه داد: وقتی راجع به نشر حرف می‌زدیم مثل یک کودک هیجان زده می‌شد. این فونتها برای نخستین بار در ایران روی 10 پایه طراحی شد. من به عنوان یک گرافیک از خانواده زهرایی سپاسگزارم که این تاپ فیس را به ایرانیان و جهانیان معرفی و تقدیم کردند. امروز وقتی از خیابان وصال رد می‌شوم دیگر آن لطف و صفای سابق را ندارد چراکه دیگر زهرایی در بین ما نیست.
محمد زهرايي با 50 سال سابقه فرهنگي در حوزه نشر کتاب، سال گذشته 27 مرداد 1392 در 66 سالگي درگذشت.