ولي اگر كمي به قيمت‌هاي تمام شده، ميزان تقاضاي بازار و رشد 25درصدي مصرف گوشت بوقلمون در ميان خانواده‌ها توجه كنيد، مي‌بينيد كه ظاهراً اين كار به سختي‌هايش مي‌ارزد. در واقع مصرف گوشت اين پرنده به‌دليل جايگزين شدنش به جاي گوشت قرمز و صرفه بالا نسبت به مرغ، در حال رشد است كه مي‌توان اين روند رشد را براي آينده هم متصور بود. پس بياييد با پرورش بوقلمون آشنا شويم و ببينيم كه خرج و دخل آن چگونه است. به اين نكته توجه داشته باشيد كه قيمت‌ها حدودي هستند و اين مراحل مي‌توانند در عمل داراي تفاوت‌هايي باشند. در اينجا تنها به تخميني مي‌رسيم كه سعي شده هرچه بيشتر به واقعيت نزديك باشد. ضمن آنكه اين شغل هم مانند هر شغل ديگري نيازمند دانش، علاقه و البته آشنايي با فوت و فن‌هاي خاصي است كه مي‌تواند در بازدهي كار تاثيرگذار باشد.
به دنبال گوشت
اول از همه بايد در نظر گرفت كه منظور از پرورش بوقلمون، پرورش بوقلمون تخم‌گذار است يا گوشتي. شرايط نگهداري و هزينه‌هاي اين دو مورد متفاوت هستند و مي‌توان گفت كه عموماً پرورش بوقلمون گوشتي آسان‌تر است و در يك كلام، براي تازه‌كار‌ها بهترين گزينه است اما اين كار مراحل متفاوتي دارد كه در ادامه با آنها آشنا خواهيد شد.
1- كسب مجوز
اين مهم است كه سوله شما داراي چه كاربري‌اي بوده باشد. اگر از ابتدا محلي با كاربري پرورش طيور را انتخاب كرده باشيد كارتان بسيار ساده‌تر خواهد بود. اما اگر كاربري زمين نياز به تغيير داشته باشد، بايد براساس ضوابط نظام دامپروري به سازمان‌هاي ذي‌ربط مراجعه كنيد و پس از انجام مراحل اداري و در صورت داشتن شروط محيطي و بهداشتي، 3مجوز زير را دريافت كنيد.
موافقت اصولي تاسيس كه پس از بازديد‌ها و در صورت مساعد بودن شرايط برايتان صادر مي‌شود.
پروانه تاسيس كه راه تاسيس و راه‌اندازي مركز پرورش را برايتان هموار مي‌كند.
پروانه بهره‌برداري كه اجازه كسب درآمد و كار كردن را به شما مي‌دهد.
البته توجه كنيد كه اين مجوز‌ها نياز به تمديد‌هاي سالانه، دوساله و 3 ساله دارند.
2- خريد زمين
هر بوقلمون گوشتي بالغ، به نيم مترمربع فضا در مزرعه نياز دارد. اگر تعداد معقول جوجه‌ها را براي يك تازه كار 500 درنظر بگيريم، به يك سوله حدود 260 متري با آب و گاز و برق و ديوار‌هاي سراميكي جهت شست‌وشو نياز دارد. قيمت رهن چنين سوله‌اي- كه داراي حياط هم هست- در حوالي شهر قم، 30ميليون تومان است. مسئله مهم در اينجا اين است كه جوجه‌ها فضاي كمتري را اشغال مي‌كنند. پس با توجه به اينكه جوجه‌ها بايد همواره نزديك به هم باشند، بايد در ابتداي جوجه‌ريزي، فضاي مزرعه را با وسايلي چون نرده كوچك كرد. در ادامه پرورش با رشد بوقلمون‌ها به اين فضا افزوده خواهد شد تا به متراژ كل مزرعه برسد.
3- خريد جوجه
اصولا 2 نژاد اصلي بوقلمون در دنيا وجود دارند. برنز آمريكايي و سفيد هلندي. نژاد برنز آمريكايي به‌دليل درصد بالاي گوشت نسبت به وزن- 60درصد- كه حاصل اصلاح نژاد است، در بازارهاي دنيا طرفدار بيشتري دارد. درنظر داشته باشيد كه در اين مقطع جوجه‌ها بايد نر باشند چرا كه بوقلمون‌هاي ماده را بايد در طول چندسال پرورش داد و از آنها تخم استحصال كرد و بعد از گوشتشان استفاده كرد كه نياز به دانش تخصصي و تجربه بالا دارد. شايد بتوانيد پس از گذشت چند سال روي به پرورش بوقلمون ماده بياوريد اما درحال حاضر هم پرورش نرها برايتان ساده‌تر خواهد بود و هم فروش آنها چرا كه گوشت بوقلمون‌هاي نر به‌صورت عمده توسط كارخانه‌هاي توليد مواد پروتئيني خريداري مي‌شوند. در مورد جوجه‌ها هم اينكه مي‌توانيد آنها را با ارائه مجوز‌هاي لازم، از اتحاديه بوقلمون داران شهرستان مورد نظر خريداري كنيد. قيمت يك جوجه يك روزه از نژاد برنز 950 تومان است.
4 - تجهيزات سالن
بوقلمون‌ها پرندگان حساس و كم‌هوشي هستند. آنها براي تشخيص محيط اطراف و ديدن ظرف‌دان‌خوري‌شان به نور نياز دارند و حساسيت آنها ايجاب مي‌كند كه تجهيزات گرمايي و سرمايي به فراخور فصل در پرورشگاه وجود داشته باشند. از آنجايي كه بسته به اقليم پرورشگاه انتخاب‌ها مي‌توانند بسيار متفاوت باشند، ماهم نمي‌توانيم قيمت مشخصي را براي اين مورد درنظر بگيريم. اما اگر همان سوله 250 متري در قم را حساب كنيم، احتمالا به يك يا 2 بخاري صنعتي براي استفاده‌اي كوتاه در زمستان، و تعدادي هواكش و كولر آبي در تابستان نياز خواهيم داشت. چراغ‌ها بايد تعمير شوند و به نور استاندارد خود برسند و تجهيزاتي مانند آب‌خوري و دان‌خوري هم نياز هستند. با اين وضعيت بايد حدود 10ميليون تومان را براي تجهيز محل پرورش كنار گذاشت.
5- هزينه خوراك، واكسيناسيون و خرج‌هاي متفرقه
به‌طور كلي در طول دوره چهارماهه نگهداري و پرورش بوقلمون‌هاي گوشتي، قيمت تمام‌شده بالغ شدن يك جوجه با احتساب تمام خرج‌هايي كه برايش شده- از خرج خريد جوجه تا غذا و واكسن و هزينه آب و برق مزرعه- حدود 70هزار تومان است. اين مبلغ توسط كارشناسان امر و به‌صورت حدودي، از تقسيم كردن خرج يك مزرعه پرورش بوقلمون به تعداد قطعه‌هاي پرورش يافته و در يك جامعه آماري بالا به‌دست آمده است.
فيل مرغ‌ها!
هميشه كارشناساني بوده‌اند كه ما را از گوشت قرمز برحذر داشته‌اند و توصيه كرده‌اند به مصرف گوشت‌هاي ديگر مانند بوقلمون. اما گوشت اين پرنده به غيراز مزيت‌هايي كه نسبت به گوشت قرمز دارد، داراي خاصيت‌هاي جالبي هم هست كه ممكن است از آنها خبر نداشته باشيد مثلا اينكه درصد چربي‌هاي اشباع در گوشت بوقلمون از همه گوشت‌ها كمتر است و در واقع اين گوشت پس از پخت كمترين كاهش حجم را دربرابر گوشت ديگر پرندگان و نيز گوشت قرمز خواهد داشت (تنها 15درصد)؛ يا اينكه گوشت سينه‌بوقلمون كه 60درصد از كل گوشت بوقلمون را تشكيل مي‌دهد از لحاظ ظاهر و بافتي گوشت سفيد محسوب مي‌شود، درحالي‌كه گوشت ران با سهم 40درصدي، به‌عنوان گوشت قرمز شناخته و مصرف مي‌شود و طعمي همانند گوشت گوسفند دارد. دركنار همه اينها نيم نگاهي هم به 4برابر بودن فسفر گوشت بوقلمون نسبت به ميگو، عدم‌وجود اوره و اسيد اوريك و غني بودن بوقلمون از امگا3 داشته باشيد البته توجه كنيد كه با وجود تمام اين خواص، گوشت بوقلمون به‌علت دارا بودن اگزالات براي بيماران داراي سنگ كليه مضر بوده و اثراتش بر بيماري نقرس، همانند گوشت قرمز است. پس اگر خداي ناكرده از اين بيماري‌ها رنج مي‌بريد، در استفاده از گوشت بوقلمون احتياط كنيد.
حساب و كتاب
بازگشت يكساله جوجه‌ها
مي‌خواهيم ببينيم كه دخل و خرجمان چقدر بوده و آيا در اين مقياس سود كرده‌ايم يا خير. براساس اطلاعات بيان شده، شما در همان ابتداي امر 30ميليون تومان خرج رهن سوله در منطقه‌اي مانند قم مي‌كنيد. در ادامه حدود 10ميليون تومان خرج تجهيز گرمايي و سرمايي سوله خود مي‌كنيد و 500 جوجه را به‌اصطلاح «مي‌ريزيد». هركدام از اين جوجه‌ها براي تبديل شدن به يك بوقلمون گوشتي بالغ به 4ماه‌و نيم زمان و 70هزار تومان پول احتياج خواهند داشت. همه اينها به حداقل 3 كارگر نيز نياز خواهند داشت كه ماهي 2 ميليون تومان حقوق‌شان است. در واقع شما حداقل 40ميليون تومان خرج ثابت خواهيد داشت كه فقط در سري اول پرورش احتساب مي‌شود و خرجي متغير 44ميليون توماني كه حدود 35ميليون تومان آن براي خرج‌هاي دام و 9ميليون تومان ديگر آن براي حقوق كارگران صرف مي‌شود. پس به اين ترتيب در سري اول جوجه‌ريزي، 84ميليون تومان خرج راه‌اندازي پرورشگاه بوقلمون شما شده است.
اما آنچه به‌دست مي‌آوريم از اين قرار است: هركيلو لاشه كامل بوقلمون نر در حدود 6هزار تومان قيمت دارد و هر بوقلمون بالغ نر گوشتي هم به‌طور متوسط 16كيلوگرم است. پس هر بوقلمون به‌طور متوسط 96هزار تومان فروخته مي‌شود و پانصد بوقلمون ما سرجمع 48ميليون تومان به ما سود خواهند رساند.
با اين حساب، اگر در يك سال به‌صورت مفيد 2 نوبت جوجه ريزي داشته باشيم -9 ماه يا 2 دوره 4ماه و نيمه- در كل سال يك هزينه ثابت 40ميليون توماني و 2 هزينه متغير 44ميليون توماني خواهيم داشت كه روي هم رفته حدود 130ميليون تومان خواهد شد. دخل ما نيز 96ميليون تومان- به ازاي فروختن هزار بوقلمون در 2 سري- خواهد بود. به اين ترتيب در سال اول با احتساب همه خرج‌ها، 96ميليون تومان از هزينه اوليه 130ميليون توماني يكساله به مابازمي‌گردد كه اين رقم براي سال اول اصلاً بد نيست. اين را هم درنظر داشته باشيد كه پول رهن ملك در واقع متعلق به‌خودتان است و تنها در ازاي تمليك موقت به مالك پرداخت شده است.