نجفعلی میرزایی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب در گفتوگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه «متاسفانه در گذشته بندهای مصوب اساسنامه خانه کتاب در راستای سرمایهگذاری و درآمدزایی متوقف بودهاست و علت این مسئله هم پولداری بود و در واقع پول وجود داشته و خانه کتاب را با آن میچرخاندهاند» ؛گفت: بودجه دولتی موسسه خانه کتاب براي پروژههای سفارش داده شده از طرف معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1392 حدوداً 70 درصد کم شد.
ميرزايي افزود: برای سال 93 هم وقتی ما مطالبه کردیم که براي انجام برنامههای خانه کتاب، با مشکل بودجه رو به رو هستیم، مسئولان وزارت ارشاد به وضوح و راحتی گفتند که امکانات ما در همین حد است و خانه کتاب هم باید خودش به فکر تامین منابع و سرمایهگذاریهای مطرح در اساسنامه خودش باشد. در واقع پارسال 70 درصد بودجه موسسه کم شد و امسال هم به احتمال بسیار قوی به همین میزان کم خواهد شد و لذا برای تامین بودجههای خانه کتاب، ما هیچ راهی بهجز درآمدزایی و سرمایهگذاری نداریم هر چند هر میزان هم سرمایهگذاری کنیم، قطعاً تنها 20 درصد درآمدهای ما تامین میشود.
مدیرعامل خانه کتاب گفت: در سال 92 بیش از 60 در صد بودجهها از ذخیرههای سابق هزینه شده و همین باعث شده که خانه کتاب ، سال 92 را بدون معضل جدی طی کرده اما امسال دیگر یک ریال هم ذخیره وجود ندارد و وضعیت بودجهای خانه کتاب الان در حالت هشدار یا خط قرمز قرار دارد و اگر معاونت فرهنگی پروژههایش را به خانه کتاب بدهد، همانطور که گفتم دیگر ذخیرهای هم نیست که خانه کتاب از آن استفاده کند. در واقع اگر ذخیرهای از قبل - که من هم بابت همان از دولت آقای احمدینژاد تشکر کردم و میکنم - برای خانه کتاب وجود نمیداشت، این موسسه الان در آستانه ورشکستگی قرار میگرفت و حتماً اغلب پروژههای آن تعطیل میشد. در هر حال ما امسال هم مجبوریم درآمدزایی کنیم برای خانه کتاب در غير اين صورت بخشی از فعالیتهای این موسسه متوقف خواهد شد.
او بار دیگر با تاکید بر اینکه اگر خانه کتاب درآمدزایی نکند، بدون شک ورشکسته خواهد شد، گفت: برای کاستن از این مشکلات، امسال چند سرفصل را در دستور کار قرار دادهایم؛ اول اینکه «شابک» از حالت رایگان درآمده و به فروش خواهد رسید و پولی خواهد شد و ناشران باید «شابک» را از خانه کتاب خریداری کنند.
میرزایی با بیان اینکه در حال تهیه دستورالعملی برای اجرای این طرح است، گفت: مبالغی که از ناشران بابت صدور شابک برای کتابهایشان دریافت خواهد شد، سیال و احتمالاً از 25 هزار تومان تا 50 هزار تومان خواهد بود. اختلاف این رقمها هم به خاطر نوع کار ناشران مختلف است.
او در پاسخ به این سوال که آیا قانون این اجازه را به شما میدهد که بابت صدور «شابک» از ناشران وجهی دریافت کنید؟ گفت: شابک یک کد بینالمللی است که برای شناسایی کتاب داده میشود و در تمام کشورهای دنیا هم از 4 دلار در ضعیفترین کشورها تا 120 دلار، به ناشران فروخته میشود. واقعیت این است که تاکنون برای صدور شابک در ایران، سوبسید به ناشران داده میشد ولی توسط یک موسسه خصوصی به نام خانه کتاب. خانه کتاب بهجز از شیوههایی مانند فروش شابک، چگونه میتواند کار اصلی خود را که اطلاعرسانی کتاب است، انجام دهد؟
به گفته مدیرعامل خانه کتاب با اجرای این طرح که از یک ماه دیگر وارد فاز عملیاتی خواهد شد، بابت حدود 55 هزار عنوان کتابی که به طور میانگین سالیانه در کشور منتشر میشوند، مبلغ مشخصی مابین 25 تا 50 هزار تومان از ناشران دریافت میشود و میرزایی برآورد کرد که در صورت استحصال این مبالغ، یک دهم بودجه سالیانه موسسه خانه کتاب از این طریق تامین خواهد شد.
نجفعلی میرزایی در پایان بار دیگر تاکید کرد: اصل این مسئله که شابک باید به عنوان مهمترین محل درآمدزایی خانه کتاب باشد، قطعی است.
به گزارش مهر و بر اساس اطلاعات مندرج در سایت خانه کتاب، «شابک» (ISBN) عنوان اختصاری «شماره استاندارد بینالمللی کتاب» است که از سال 1372 و با عضویت ایران در موسسه جهانی شابک، انجام این کار به موسسه خانه کتاب سپرده شد.
بر اساس آمار خانه كتاب بیش از 8 هزار ناشر عضو نظام شابک هستند. همچنین بر اساس همین آمار از كل كتابهای منتشرشده توسط ناشران تا پایان سال 1390، حدود 96 درصد دارای شابك بودهاند. در سال 1375 نیز بر اساس مصوبه هیات وزیران استفاده از «شابك» از سوی ناشران اجباری شد و ناشران موظف شدند كه از ضوابط شابك ایران پیروی كنند.