اين نمايشگاه در حالي روز گذشته افتتاح كه همین چند روز پیش بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده تدوین شد و نگرانیها برای بودجه پژوهش در کشور آغاز شد. به گفته احمدی، معاون علمی پژوهش وزارت علوم بودجه پژوهشی دانشگاهها نسبت به سال گذشته ۷ تا ۸ درصد کاهش یافته و این با آنچه قرار است در سال ۱۴۰۴ و براساس چشمانداز ۲۰ ساله به آن برسیم فاصله دارد. برای بسیاری از پژوهشگران و مراکز دانشگاهی تخصیص سهم 4درصدی از تولید ناخالص داخلی به بخش پژوهش از مهمترین خواستههاست. این در حالی است که سند چشم انداز 20 ساله، جایگاه اول را در آسیای جنوب غربی برای ایران تکلیف کرده و همچنین سیاستهای کلی علم و فناوری که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد بر لزوم مرجعیت علمی در جهان تاکید شده است.
مشکلات پژوهش در کشور کم نیست، برخی از محققان معتقدند که اصولاً اعتقادی به پژوهش در كشور در بین كسانی كه بهرهبردار هستند و باید از نتایج تحقیقات استفاده كنند دیده نمیشود. هرچند معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری و وزارت علوم با اختصاص پژوهانه و گنجاندن واحد درسی تجاریسازی علم و فناوری به دنبال رفع این مشکل هستند ولی هنوز دانشجویان بهترین سالهای عمر خود را با آیندهای نامعلوم در دانشگاهها سپری میکنند. نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری وزارت علوم از اين جهت اهميت دارد كه ميتواند و بايد انعكاس توان پژوهشي كشور در ميان دانشجويان و استادان به عنوان صف اول علم و فناوري در كشور باشد.روز گذشته اين نمايشگاه براي پانزدهمين بار و اين بار با حضور وزرای علوم، آموزش و پرورش و کشور و جمعی از مسئولان پژوهشی، پژوهشگران و فناوران با تاکید بر اهمیت پژوهش و ارتقاي کیفیت آن افتتاح شد و تا عصر روز چهارشنبه ادامه دارد.
توسعه پژوهش در كشور
در نمایشگاه پانزدهم محمد فرهادی وزیر جدید علوم این نمایشگاه را نمایش اقتدار ایرانیان دانست و گفت: تلاشها در جهت تحقق افزایش سهم تولید و خدمت مبتنی بر دانش فنی است. ما وظیفه داریم که این سهم به بیش از 50 درصد تولید ناخالص داخلی برسد. پژوهشهایی باید مورد اهمیت قرار گیرند که سمت و سوی آنها به نیازهای کشور و مسائل مبتلابه جامعه باشد تا چرخه علم را تکمیل کنند. محمد فرهادی با بیان اینکه حرکت در مرزهای دانش، تحقیقات بنیادی جایگاه خاص خود را دارد، اذعان داشت: در همین رابطه برنامههای وزارت علوم است که به توسعه پژوهشگاهها و تحقیقات کاربردی متناسب با نیازهای منطقهای کشور میپردازد و مدنظر است که واحدهای درسی با تجاریسازی علم و فناوری به واحدهای اختیاری دانشگاهها اضافه شوند و دانشگاهها از سمت آموزش محور به سمت پژوهشآفرینی حرکت کنند.
وی با اشاره به اینکه سهم ما از تولید علم در جهان 7 /1 است، افزود: 80 درصد از تولید ناخالص ملی از منابع طبیعی است و تنها 20 درصد بخش نرمافزاری را شامل میشود از این رو باید به سمت نسل سوم در دانشگاهها یعنی کارآفرینی برویم و شاهد توسعه پژوهش و رشد پارکهای علمی و فناوری و همچنین بخش تولیدی و صنعتی نمایشگاه در کشور باشیم. وزير جديد علوم اما برخلاف آنچه معاونش در مورد بودجه پژوهش دانشگاهها اظهار کرده بود، گفت: در مجموع بودجههای آموزش عالی حدود 20 تا 5 /20درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته و بودجههای پژوهشی دانشگاه ها به میزان 28 درصد افزایش یافته است.
امکانات در خدمت پژوهشگران
در این نمایشگاه رحمانی فضلی، وزیر کشور گفت: استانداریها در 31 استان کشور آمادگی کامل دارند که امکانات خود را در اختیار پژوهشگاهها، دانشگاهها و مراکز پژوهشی قرار دهند. مشکلات ما در کشور از عدم اولویتبندی صحیح ناشی میشود.در سیاستهای داخلی کشور هم درگیر مسائلی هستیم که عدم حل آن، ما را در سیاستهای داخلی دچار ناکارآمدی کرده كه پژوهش در اين حوزهها راهگشاست.
351 پژوهشسرای دانشآموزی جدید
علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش نيز از راهاندازی ۳۵۱ پژوهشسرا تا پایان دولت یازدهم خبر داد و گفت: با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تا پایان سال قریب به 50 آزمایشگاه نانو در پژوهشسراهای دانش آموزی تاسیس میشود.وی با تاکید بر اینکه توسعه پژوهش باید از مدارس آغاز شود، تصریح کرد: در سند تحول نظام آموزشی کشور به پژوهش تاکید فراوانی شده است و ما در مدارس شاهد برگزاری جشنواره جابربنحیان و جشنواره جوان خوارزمی هستیم.بر اساس آمار در حال حاضر 401 پژوهشسرای دانش آموزی در سراسر کشور فعال است و تا پایان دولت یازدهم هر منطقه آموزشی باید یک پژوهشسرای دانش آموزی داشته باشد.