نمک اصطلاحی است عام که معمولا به کلرید سدیم اطلاق می شود، نمک طعام محصولی است متبلور، شورمزه و بدون بو که عمدتا از کلرید سدیم تشکیل شده است. کلرید سدیم به صورت بلورهای سفید رنگ مکعبی شکل با دانه های بسیار ریز در طبیعت وجود دارد. نمک حدودا به میزان ۵-۳ گرم در روز (نصف قاشق مرباخوری) مورد نیاز است.
در افرادی که سطح سدیم خون بالا و سطح پتاسیم خون پایین است خطر افزایش فشار خون که خود مسبب بیماریهای قلبی و سکته است، افزایش مییابد.
سدیم به طور طبیعی در انواع غذاها یافت میشود. به طور مثال در شیر و خامه تقریباً معادل ۵۰ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده و در تخممرغ تقریباً معادل ۸۰ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده وجود دارد.
سدیم در غذاهای فرآوری شده به میزان بیشتری وجود دارد: در نان (تقریباً معادل ۲۵۰ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده)، در گوشتهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس (تقریباً معادل ۱۵۰۰ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده)، در اسنکهایی مانند چیپس، فرآوردههای غلات حجیم شده و ذرت بوداده (تقریباً معادل ۱۵۰۰ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده) و در چاشنیها و سسها مانند سس سویا (تقریباً معادل ۷ میلیگرم سدیم در هر ۱۰۰ گرم ماده) است.
افزایش دریافت پتاسیم در حد توصیه شده، فشار خون را کاهش میدهد. کاهش مصرف سدیم نیز فشارخون را کاهش داده و از مرگ ناشی از بیماریهای قلب و عروق جلوگیری میکند. در حال حاضر در کشور ما نوعی از نمکهای خوراکی تولید میشود که از پتاسیم به جای سدیم در ترکیب آن استفاده شده است. این نوع نمک (نمک پتاسیم) فقط در داروخانههای کشور جهت مصرف برخی گروههای خاص از جمله افراد مبتلا به فشار خون بالا قابل عرضه میباشد.
نمک پتاسیم برای درمان و جلوگیری از کاهش سطح پتاسیم در افرادی است که به سبب مصرف داروهای مُدر یا برخی داروهای دیگر، یا برخی بیماریهای خاص ممکن است دچار افت پتاسیم خون شوند. این نوع نمک با تجویز پزشک مورد استفاده قرار میگیرد.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که میزان دریافت سدیم در بالغین باید کمتر از ۲۳۰۰ میلیگرم در روز (حدود ۵ گرم نمک) باشد. در سنین پایینتر (۱۵-۲ سال) حداکثر میزان توصیه شده برای مصرف نمک باید کمتر از ۳ گرم در روز باشد.
- دفتر بهبود تغذیه جامعه - معاونت بهداشت