شاید ورزش کردن برایتان ممنوع باشد. پایتان را که به کلاس‌های بدنسازی بگذارید، آدم‌هایی را می‌بینید که هیچ‌کدام‌شان شبیه هم نیستند.
یکی برای لاغر شدن آمده، دیگری رژیم چاقی دارد و نفر بعدی هم احتمالا نفس کم می‌آورد و آمده تا بدنش را تقویت کند. اما متخصصان می‌گویند آدم‌هایی که ویژگی جسمانی و وضعیت سلامتی متفاوتی دارند، نباید در یک باشگاه ثبت‌نام کنند. افرادي كه آرتروز دارند
كسانی كه مشكلات عضلانی-اسكلتی دارند به شرطی می‌توانند ورزش كنند و پیاده‌روی داشته باشند كه درد زیادی نداشته باشند.
به‌عنوان مثال كسی كه آرتروز مزمن دارد و 2، 3سال است با این مشكل دست‌وپنجه نرم می‌كند می‌تواند پیاده‌روی را در جلسات 10دقیقه‌ای انجام دهد ولی اگر پس از این پیاده‌روی دچار درد زانو شود و دردش بیش از دو ساعت طول بكشد، باید دست نگه دارد و پیاده‌روی را قطع كند چون این درد، نشانه آسیب به مفصل است.
به كسی كه آرتروزش شعله‌ور شده و با درد و تورم حاد زانو همراه است، حتی ورزش خفیف هم توصیه نمی‌شود و تنها ورزش توصیه شده، همان انجام امور روزمره و كارهای سبك خانه است.
در این افراد چون مفصل خشك است، باید دامنه حركتی محدود شود. این بدان معنا نیست كه پا را بی‌حركت نگه دارند بلكه منظور این است كه هنگام خم كردن زانو، دامنه خاصی را حفظ كرده و از آن فراتر نروند.
بیماران مبتلا به آرتروز حاد نباید ورزش را به‌طور كلی كنار بگذارند، به‌عنوان مثال كسی كه در پا مشكل دارد اندام فوقانی خود را می‌تواند ورزش دهد چون حركت‌های دست ممنوع نیست و باید آن را ورزش دهد و بالعكس.
در آرتروز حاد كه ورم خیلی شدید دارد، حركات كششی مناسب، تمرین با دوچرخه دستی و حركت پا به شرط لحاظ كردن دامنه حركتی، مناسب است. این افراد می‌توانند فعالیت فیزیكی را حتی در حالت نشسته به صورت باز و بسته كردن پا روی صندلی انجام دهند.
- پوكی استخوان
كسانی كه پوكی استخوان دارند، همچنین خانم‌های 47، 48سال به بالا باید برای انجام ورزش‌های متوسط و شدید محتاط باشند. این افراد ابتدا باید مورد معاینه قرار بگیرند كه پوكی استخوان دارند یا نه و پس از آن سراغ ورزش مناسب وضعیت خود بروند.
افرادی که با مشكل پوكی استخوان مواجه هستند، باید بدانند هر گونه ورزش خمشی مانند دراز و نشست و همچنین ورزش‌های چرخشی برای آن‌هاممنوع است.
برای این افراد استفاده از دستگاه ورزشی موجود در بازار مثل توتال‌كور هم كاملا مضر است چون ممكن است سبب شكستگی مهره‌های كمرشان شود.
این دسته از بیماران در باشگاه‌های بدنسازی هم هرگز نباید سراغ ورزش‌هایی بروند كه به طور ناگهانی تغییر جهت می‌دهد كه نمونه واضح آن دستگاه مسگری است. این گروه نباید با گام‌های بلند بدوند پس باید از انجام ورزش‌های هوازی شدید هم پرهیز كنند چون فشار از پا به ستون مهره‌ها منتقل شده و سبب شكستگی مهره‌ها می‌شود.
- دیسك كمر
كسانی كه دیسكوپاتی دارند یعنی به هر دلیلی با مشكل دیسك كمر یا گردن مواجه هستند اگر بیش از دوساعت پس از ورزش درد داشته باشند، نباید آن حرکات را انجام دهند.
البته این درد نباید با درد عضلانی اشتباه گرفته شود. همه كسانی كه تازه ورزش را شروع می‌كنند ممكن است به دلیل تجمع اسیدلاكتیك در عضلات خود درد احساس كنند.
این موضوع مانعی برای ادامه ورزش نیست بلكه منظور ما درد در مفاصل، لگن و... است.آن‌ها نباید ورزش‌هایی انجام دهند كه فشار روی مهره‌ها و ستون فقرات بالا برود. مثلا بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب نباید ورزش كنند بلكه بايد این كار را به نیم‌ساعت بعد از انجام كارهای روزانه موكول كنند.
این افراد باید از حركات ناگهانی و انفجاری جلوگیری كنند و از قبل بدانند كه چه ورزشی می‌خواهند انجام دهند تا حركات‌شان ناگهانی نشود. برداشتن اجسام سنگین هم به دلیل ضعف عضلات، به مهره‌ها فشار وارد می‌كند پس باید از آن خودداری شود.
این افراد هم باید ورزش‌های خمشی مثل درازونشست و توتال‌كور را فراموش كنند چون فشار بر ستون فقرات بالا می‌رود، در نتیجه فشاردیسك هم بالا می‌رود.
- تردميل، وسيله‌اي خطرناك
یکی دیگر از مواردی که بیماران باید به آن توجه داشته باشند، احتیاط در استفاده از تردمیل است. نباید به هیچ‌عنوان روی تردمیل غیراستاندارد كه ضربه‌گیر خوبی ندارند و البته بیشتر دستگاه‌های موجود نیز این‌گونه هستند، بدوند.
به عنوان مثال کسی که چاق است، دیسك كمر هم دارد و می‌خواهد لاغر شود تندتند روی تردمیل غیراستاندارد می‌دود كه نتیجه آن فشار به ستون فقرات و بیشتر شدن درد است.
كسانی هم كه از دیسك گردن رنج می‌برند به‌ویژه آن‌هایی كه در مرحله حاد بیماری قرار دارند، باید از حركات ورزشی كه به هر صورتی سر به سمت راست، چپ یا بالا و پایین حركت می‌كند خودداری كنند.
این بیماران باید ورزش‌هایی انجام دهند كه عضلات محوری را تقویت كند و به عضلات آن ثبات محوری بدهد تا فشار روی دیسك گردن كمتر شود. در این افراد هرگونه حركت خمشی و چرخشی ممنوع است.
اكثر كسانی كه دچار دیسك كمر و گردن می‌شوند چاق هستند و بيشترشان عضلات شكم و گردن شلي دارند، پس باید ورزش‌هایی انجام دهند كه عضلات جلو، خلفی و همچنین عضلات طرفین گردن را تقویت كنند.
- كوه رفتن ممنوع
برای کسانی که مبتلا به بیماری ام‌اس هستند، محیطی که در آن ورزش می‌کنند خیلی مهم است. اگر محیط خیلی سرد یا گرم باشد فشار خون آن‌ها بالا می‌رود. لباس و کفش این افراد هم خیلی مهم است و باید با وسواس بیشتری انتخاب شود.
اگر بیماران مبتلا به ام‌اس در مرحله حاد بیماری نباشند و علائم بیماری آن‌ها کنترل‌شده باشد هیچ ورزشی برای آن‌ها ممنوع نیست ولی اگر به مرحله‌ای حاد رسیده و به‌عنوان مثال بینایی‌شان کمتر شده است، حتما باید پس از معاینه، متخصص به آن‌ها توصیه‌های ورزشی را بکند.
یک مشکل بزرگ این بیماران، عدم تعادل است؛ پس توصیه می‌شود هرگز بدون همراه به ورزش نروند، حتی برای پیاده‌روی چون ممکن است در اثر به هم خوردن تعادل، زمین بخورند و دچار شکستگی در بدن شوند.
به همین دلیل ورزش‌هایی مثل کوه‌نوردی که به خاطر ارتفاع در دمای پایین هوا انجام می‌شود و نیاز به تعادل دارد برای این افراد مناسب نیست.
- بيماران تنفسي
اگر كسی آسم دارد و بیماری‌اش كنترل‌شده نیست، به عنوان مثال هر ماه یكی، دوبار دچار نفس‌تنگی حاد می‌شود، بهتر است ابتدا آن را كنترل كند و بعد سراغ ورزش برود.
در صورتی كه بیماری كنترل‌شده است و هر چند ماه یك بار مشكل پیدا می‌كند می‌تواند ورزش كند ولی حتما اسپری آبی‌رنگ خود را همراه داشته باشد و تا حد امکان، تنها ورزش نکند.
این بیماران نباید در یک مکان خلوت و بدون اسپری به عنوان مثال به مدت یك ساعت بدوند. مكان ورزش نیز خیلی مهم است مثلا اگر به گرده گل‌ها و گیاهان حساسیت دارند نباید در آن منطقه تردد داشته باشند یا پیاده‌روی کنند.
محیط ورزش نباید آلوده باشد. مثلا در بعدازظهر شلوغ تهران نباید در خیابان ورزش كرد، دوید یا به پیاده‌روی رفت. بهتر است این افراد در محیط‌های بسته ورزش كنند كه آلودگی كم است و هوا نیز سرد یا گرم نباشد و ورزش را از خفیف شروع كنند.
كسانی كه به آسم مبتلا هستند مشكل دیگری هم دارند و آسم آن‌ها در هوای سرد تشدید می‌شود پس حتما باید شال‌گردن داشته باشند و از زیر شال نفس بكشند تا هوای گرم وارد ریه‌های آن‌ها شود و داروهای‌شان را مرتب مصرف كنند.
- افت قند خون در ورزشكاران
بدن برای ورزش به گلوكز نیاز دارد، پس كسانی كه قند خون‌شان زیر 100 است ممکن است طی ورزش دچار افت قند خون شوند، پس برای آن‌ها حتی ورزش خفیف هم توصیه نمی‌شود. البته این بدان معنا نیست كه دیواری دور خود بكشند و هیچ فعالیتی نداشته باشند.
این افراد باید كارهای روزمره خود را انجام دهند مثلا پنج دقیقه به سر كوچه بروند، خرید خود را انجام دهند و در خانه به امور خود بپردازند، چون همه این‌ها هم فعالیت فیزیكی محسوب می‌شود.
در كل پیاده‌روی آن‌ها بیش از 10دقیقه طول نکشد ولی كوه‌نوردی، یك ساعت پیاده‌روی و... ممنوع است. افراد مبتلا به دیابت، قبل از ورزش حتما باید چیزی نوشیده یا خورده باشند و نیم‌ساعت پس از آن ورزش كنند.
توصیه می‌كنیم دیابتی‌ها حتما در طول پیاده‌روی، یک همراه داشته باشند و به‌خصوص انسولینی‌ها، حتما پلاكی در گردن داشته باشند كه مشخص شود انسولین مصرف می‌كنند تا اگر در جایی از هوش رفتند بقیه متوجه شوند انسولین مصرف می‌كنند و بلافاصله با یك لیوان آب قند به كمك آن‌ها بیایند.
یکی دیگر از معضلات افراد دیابتی، مشکل زخم پاست. برای كسانی كه در اثر دیابت دچار مشكل زخم پا شده‌اند به هیچ عنوان شنا توصیه نمی‌شود ولی اگر زخم در پای آنان وجود ندارد و تنها مشكل گزگز و مورمور در پا دارند و به‌اصطلاح پای آن‌ها خواب می‌رود؛ یعنی دیابت مزمن دارند و دوچرخه‌سواری و شنا توصیه می‌شود.
برای این افراد هم پیاده‌روی طولانی و كوه‌نوردی ممنوع است چون حس در پاهای‌شان كم می‌شود و متوجه ضربه نمی‌شوند و ممكن است دچار زخم پا شوند.
- وزنه زدن ممنوع
براي كسانی كه در اثر دیابت یا به هر دلیل دیگری مشكل كلیه دارند و كراتین و اوره خون آن‌ها بالاست دویدن سرعتی و تند، ورزش‌های هوازی شدید، بلندكردن وزنه‌های سنگین به بالای سر در وزنه‌برداری و كار با وزنه‌های سنگین در بدنسازی ممنوع است.
به طور كلی ورزش‌هایی كه در آن‌ها برای لحظاتی باید نفس حبس شود نیز برای این دسته از افراد ممنوع است چون سبب افزایش فشارخون شده و به كلیه فشار می‌آورد ولی ورزش‌های خفیف و متوسط را می‌توانند انجام دهند.
برای كسانی كه فشار خون بالا دارند انجام ورزش‌هایی با وزنه سنگین بدنسازی، بالابردن وزنه بالای سر، همچنین حبس كردن نفس در سینه ممنوع است.
- وقت‌شناس باشید
کسانی که مشکلات ساده گوارشی مثل نفخ و... دارند، نباید بلافاصله بعد از غذا ورزش کنند بلکه حداقل دو ساعت باید از صرف غذا بگذرد. بر خلاف تصور عموم مبنی بر لزوم مصرف غذای پرکالری قبل از ورزش، وعده غذایی نباید شامل گوشت و چربی باشد.
بهترین روش، خوردن غذایی شامل کربوهیدرات مثل نان و برنج است. این موضوع برای کسانی که مشکل گوارشی دارند اهمیت بیشتری دارد.
منبع:همشهري‌تماشاگر