عوامل زيادي در بروز بيماري‌هاي قلبي عروقي موثرند كه از مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان اختلال در چربي‌هاي خون، فشار خون بالا، چاقي، كم تحركي، استرس، فشارهاي روحي، رواني، استعمال دخانيات، رژيم غذايي نامناسب و مصرف زياد روغن و چربي را نام برد.
مصرف زیاد روغن و چربی در برنامه غذایی روزانه علاوه براینکه خطر بروز بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد با افزايش دريافت كالري كه در بدن بصورت چربي ذخيره مي‌شود، درنهايت اضافه وزن وچاقي را بدنبال دارد. اضافه وزن و چاقي زمينه را براي ابتلا به ساير بيماري هاي غيرواگير از جمله ديابت و انواع سرطان‌ها ا فراهم مي‌شود.
کاهش مصرف روغن و چربي و استفاده درست از روغن‌ها نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها دارد.
با رعايت نكات زير در مصرف چربي و روغن مي‌توانيد از ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي پيشگيري كنيد:
- مصرف غذاهاي چرب و سرخ شده را كه حاوي مقدارزيادي روغن هستند مصرف نكنيد. بجاي سرخ كردن غذا بهتر است آن را بصورت آب‌پز، تنوري، بخارپز و يا كبابي مصرف شوند ويا در صورت تمايل به سرخ كردن، به تفت دادن آن با مقدار كم روغن و در زمان كوتاه اكتفا شود. حتما از روغن مخصوص سرخ كردني استفاده شود.
- شير و ماست کم چرب (كمتر از 5/2 درصد چربي) را جایگزین انواع پر چرب آن کنید. شير و ماست پرچرب داراي مقادير زيادي اسيدهاي چرب اشباع است كه تنگي و انسداد عروق و درنهايت سكته قلبي را بدنبال دارد و ضمن اينكه بدليل بالابودن ميزان كالري آن موجب اضافه وزن وچاقي نيز مي‌شود.
- ازكره، سرشیر وخامه کمتر استفاده کنید. این موادغذایی حاوی مقادیر زیادی چربی حیوانی هستند و می‌توانند موجب اضافه وزن وچاقي و هم چنين افزایش کلسترول خون بشوند.
- بجای گوشت‌های پر چرب از گوشت‌های کم چرب استفاده کنیدوچربی قابل رویت گوشت را قبل از پخت تا آنجا که ممکن است جدا کنید. قبل از طبخ مرغ نيز پوست آنرا جدا کنید.
- مصرف روغن را به حداقل برسانید و غذاها را با روغن کم بپزید. مصرف زياده از حد روغن باعث بروز اضافه وزن و چاقي شده و امكان افزايش كلسترول بد (LDL)، افزايش فشارخون و در نتيجه خطر ابتلا به امراض قلبي عروقي را فراهم مي آورد. حداكثر 30-25% انرژي دريافتي روزانه بايد از چربي‌ها تامين شود.
- روغن زيتون از منابع خوب روغن و حاوي اسيد اولئيك فراوان دارند كه مصرف متعادل آن با تاثير بر كاهش كلسترول خون براي سلامت قلب و عروق مفيد است.
- مصرف روغن زيتون براي مصارف مختلف پخت مناسب است ولي همانند ساير روغن‌هاي مايع به حرارت بالا حساس است. مصرف روغن زيتون به عنوان جايگزين سس‌هاي سالاد توصيه مي‌شود.
- روغن نباتی جامد را حذف كنيد و بجاي آن از انواع روغن مایع از جمله كلزا ، آفتابگردان، ذرت، روغن زیتون و روغن کنجد استفاده کنید.
- غذاهای آماده مثل پیتزا ، سوسیس ،کالباس، همبرگر، غذاهای سرخ کرده (سیب زمینی سرخ کرده، چیپس و ...) حاوی مقادیر زیادی چربی هسنتد. مصرف این نوع غذاها را به حداقل برسانید.
- از شیرینی‌های خامه‌ایی، سس‌های چرب مثل سس مایونز کمتر استفاده کنید. بجای آن می‌توانید با مخلوط کردن ماست کم چربی، آبلیمو، سرکه و یا آب نارنج، کمی نمک و فلفل و سبزی‌های معطر و روغن زیتون یک سس سالاد سالم در منزل تهیه و مصرف کنید.
دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت