جالب آنكه در ميان تمامي وسايل منزل كه روزبه‌روز عجيب‌تر و متفاوت‌تر مي‌شوند اجاق‌گاز از معدود وسايلي است كه همچنان همان امكانات اوليه چند سال پيش خود را داشته و تمامي امكاناتش كاربردي است.
- اجاقگازهاي ايمن
يكي از مدل‌هاي متنوعي كه در بازار اجاق‌گاز وجود دارد، اجاقگازهاي هوشمند است با وجود اين اجاق‌ها كدبانوي خانه با خيال آسوده درحالي‌كه غذايي را روي گاز گذاشته از منزل بيرون برود و مطمئن باشد در زمان مقرر، شعله زير غذا خاموش مي‌شود.
از ديگر قابليت‌هاي اجاقگازهاي جديد پيچ‌هاي آن است. اين پيچ هوشمند قادر به تشخيص ميزان آب موجود در ظرف يا پخته شدن خوراكي درون ظرف بوده و پس از بررسي آيتم‌هاي مختلف، درصورت تشخيص فراموش‌شدن زمان خاموش كردن شعله، زنگ هشدار را به صدا در آورده و آشپز را مطلع مي‌كند . اگر پس از چند ثانيه مشخص كسي براي خاموش كردن شعله اقدام نكرد، پيچ اجاق‌گاز به‌صورت خودكار شعله را خاموش مي‌كند. اين پيچ هوشمند قابل نصب روي همه انواع اجاق گازهاي جديد و قديمي نيز است.
يكي ديگر از نكات پر‌اهميت در اجاقگازها داشتن ترموكوبل و فندك است. ترموكوبل يكي از قطعات ايمني است كه به محض خاموش شدن شعله، گاز را قطع مي‌كند گرچه استفاده از آن كمي براي خانم‌ها مشكل‌تر است ليكن چند ثانيه تأمل تا داغ شدن شمعك و شعله گاز از بروز يك حادثه، مقرون به صرفه‌تر است.
يكي از مهم‌ترين شاخص‌ها در اجاقگازها اجباري بودن استاندارد در آنهاست. توصيه مي‌كنيم كه علاوه بر نشان استاندارد به اعتبار برند تجاري و خدمات پس‌از فروش اجاق‌ها نيز توجه كنيد.
خوشبختانه در بازار ايران، شركت‌هاي داخلي محصولات خوبي عرضه كرده و از نظر زيبايي ظاهري، كيفيت و تكنولوژي لازم با نمونه‌هاي خارجي رقابت مي‌كنند. اين در حالي است كه اين اجاق‌ها به‌طور قابل‌توجهي ارزان‌تر از نمونه‌هاي خارجي هستند. يكي ديگر از محاسن اجاق‌هاي داخلي و ايراني ارائه خدمات و گارانتي پس از فروش ارزان‌تر، سريع‌تر و مطمئن‌تر است.
- انواع اجاق‌گاز از نظر اندازه
براي خريد يك اجاق‌گاز مناسب بهتر است قبل از مراجعه به بازار، فضاي در دسترس خود را اندازه بگيريد و ابعاد اجاق‌گاز انتخابي خود را بررسي كنيد. اين مسئله به‌خصوص در خانه‌هاي اغلب كوچك امروزي اهميت زيادي دارد. در بسياري از خانه‌ها لزومي ندارد كه گاز بزرگ تهيه شود يا اينكه حتي اگر جاي آن را داشته باشيد تهيه اجاق‌هاي بزرگ ضرورت و كاربردي ندارد. اجاقگازها از لحاظ اندازه به 2 دسته تقسيم مي‌شوند: اجاق‌هايي كه طول كمتر اما ارتفاع بيشتري دارند و اجاق‌هايي كه از نظر طول بزرگ‌ترند. اجاق‌هايي كه طول بيشتري دارند به نسبت ديگر اجاقگازها، از تعداد شعله بيشتر و قابليت‌هاي متنوع‌تري برخوردارند. انتخاب ميان اين دو نوع بستگي به فضاي آشپزخانه، تعداد افراد خانواده شما، ميزان استفاده از گاز و همچنين استفاده شما از قابليت‌هاي ديگر مانند جوجه‌گردان، گريل و... دارد. حتما سراغ داريد خانواده‌ها و خانه‌هايي را كه تاكنون يك‌بار نيز از امكانات پاييني اجاق خود چون فر و جوجه‌گردان و... استفاده نكرده‌اند اما بي‌جهت هزينه‌هاي آن را پرداخته‌اند.
- انواع اجاق‌گاز از نظر شكل ظاهري
اجاقگازها از نظر ظاهر 3 دسته هستند: اجاق‌گاز عادي، اجاق‌گاز توكار و اجاق‌گاز روميزي.
نوع توكار مناسب آشپزخانه‌هايي است كه فضاي كوچكي داشته اما از ميز كافي برخوردارند. اين اجاق‌گاز فر نداشته و به‌كار كساني مي‌آيد كه در نوع آشپزي خود كاري به شيريني‌پزي و غذاهايي كه نيازمند فر باشند، ندارند.
اجاق‌گاز روميزي از نظر قيمت از 2 نوع اجاق‌گاز ديگر ارزان‌تر بوده و به‌راحتي قابل جابه‌جايي است. اين نوع اجاق‌گاز روي كابينت جاي گرفته و از لحاظ كارايي در سطح پايين‌تري نسبت به اجاق‌گاز توكار و اجاق‌گاز عادي قرار دارد. اجاق‌گاز روميزي داراي چند مدل است كه از نظر تعداد شعله 3دسته تك شعله، 2شعله و 3 شعله و از نظر كاركرد به 3 دسته تمام گاز، تمام برق و گازو‌برق تقسيم مي‌شود. اجاق‌گاز روميزي بيشتر مناسب شركت‌ها و مكان‌هايي با نياز پخت‌وپز كم است.
- انواع اجاقگازها از نظر انرژي مصرفي
برخي اجاق‌ها تنها با گاز، برخي تنها با برق و برخي، هم با گاز و هم با برق كار مي‌كنند. در برخي خود اجاق با گاز و فر آن با برق كار مي‌كند. برخي ديگر نيز داراي 2 فر هستند كه يكي با گاز و ديگري با برق كار مي‌كند. البته طبيعي است كه اجاق‌هاي گازي براي خانوارهاي ايراني از نظر هزينه انرژي به صرفه‌تر و انتخاب بهتري هستند. درثاني سرشعله‌هاي اجاق‌هاي گازي زودتر از ديگري داغ شده و در انتقال گرما سريع‌تر عمل مي‌كند. در اجاق گازهاي برقي سرشعله‌هاي سراميكي ديرتر گرم شده اما راحت‌تر تميز مي‌شوند. در فر اين نوع گازها معمولا يك فن تعبيه شده كه گرما را به‌طور يكنواخت پراكنده كرده و به پخت يكنواخت غذا كمك مي‌كند. بايد بدانيم كه هزينه برق نسبت به گاز بيشتر است و استفاده از اين نوع اجاق‌گاز از نظر اقتصادي به صرفه نيست.
- چه اجاق گازي بخريم؟
بودجه، فضاي موجود براي اجاق‌گاز و علايق شخصي شما تا اندازه زيادي در انتخاب مدل اجاق‌گاز تأثير خواهد داشت. قبل از خريد، بايد دقت كنيد و توجه داشته باشيد كه فرهاي خودشوي، عموما فضاي پخت كمتري دارند. درصورت امكان، فري تهيه كنيد كه در‌هاي شيشه‌اي داشته باشد. در شيشه‌اي راحت‌تر تميز مي‌شود و هنگام پخت نيز مي‌توانيد داخل آن را ببينيد. امروزه اجاقگازهاي متنوع‌تري به بازار عرضه شده كه داراي كباب‌پزها، شعله‌هايي براي سرخ‌كن‌هاي بزرگ و جايي خاص براي ماهيتابه هستند. اگر شعله‌ها را جداگانه خريداري مي‌كنيد، در انتخاب خود دقت كنيد تا پاسخگوي نياز و آشپزخانه شما باشند (جنس اين شعله‌ها بسيار متنوع است: شيشه، استيل، لعابي) و تصميم بگيريد كه كداميك از آنها براي شما كارايي بهتري خواهد داشت.
- روش تميزكردن اجاق‌گاز
تميز كردن اجاق‌گاز همواره دردسرساز‌ترين و سخت‌ترين كارها در آشپزخانه است. حتي اگر هنگام آشپزي تمام سعي خود را بكنيد تا گاز شما تميز بماند، باز هم در پايان لكه‌هاي چربي را مشاهده خواهيد كرد.
بايد توجه كنيد اگر از مواد شيميايي و سفيد‌كننده براي تميز كردن اجاق‌گاز استفاده مي‌كنيد، اگر خوب پاك نشوند ممكن است موقع پخت‌وپز بخار شوند و به شما آسيب برسانند. از طرف ديگر اين مواد ممكن است گاز را خراب كنند. به جاي آنها مي‌توانيد از مايع ظرفشويي كه بسيار كم خطرتر است، استفاده كنيد. اگر لكه‌ها به‌راحتي از بين نرفت، بگذاريد كف يك ربع‌ساعت روي گاز بماند و بعد آسان‌تر آن را تميز كنيد. هيچ وقت براي تميز كردن گاز از سيم ظرفشويي يا وسايل تيز و برنده ديگر استفاده نكنيد چون به پوشش اجاق‌گاز آسيب مي‌رسانند.
اين نكات را فراموش نكنيد: اگر همان موقع كه روي اجاق‌گاز چيزي مي‌ريزد، آن را تميز كنيد، لكه‌ها تازه و خيس، داغ هستند و با يك دستمال مرطوب به‌راحتي تميز مي‌شوند. اگر بگذاريد لكه باقي بماند، خشك شده و تميز كردنش سخت مي‌شود. خيلي از فروشنده‌ها به همراه گازهاي جديد (چه استيل باشد و چه لعابي) ماده تميزكننده‌اي به شما مي‌دهند.
پاك‌كننده‌هاي طبيعي: اگر روي گاز لكه چربي جمع شده، قبل از تميز كردن پارچه‌اي را در سركه خيس كنيد و روي گاز بكشيد سركه پوشش گاز را خراب نمي‌كند، فقط باعث مي‌شود چربي‌ها حل شده و تميز كردن آنها راحت‌تر انجام شود. اگر مدتي است كه گاز را تميز نكرده‌ايد و روي آن جرم گرفته، با جوش‌شيرين و آب خمير درست كنيد و بگذاريد كمي روي جرم‌ها بماند، بعد با يك دستمال تميز آن را پاك كنيد.