همسرتان نگاه معناداري به شما مي‌اندازد و با لحني ملايم مي‌گويد: نظرت چيه آخر اين هفته مامانم اينها را براي شام دعوت كنيم؟ لحظه‌اي به فكر فرو‌مي‌رويد و مي‌مانيد كه چه جوابي بدهيد. از طرفي دلتان نمي‌خواهد به همسرتان جواب رد بدهيد و او را آزرده كنيد و از سوي ديگر تهيه و تدارك مهماني براي شما سخت و طاقت‌فرساست. لحظاتي فكر مي‌كنيد و آخرسر دل به دريا مي‌زنيد و سختي و زحمت مهماني را در ازاي رضايت و خوشحالي همسرتان به جان مي‌خريد. با لبخندي به همسرتان مي‌گوييد: باشه پيشنهاد خوبيه. امشب تماس مي‌گيرم و دعوتشان مي‌كنم. در دل اما هنوز نگران روز مهماني و كارهايش هستيد. ما به شما راه‌هايي را پيشنهاد مي‌كنيم تا مهماني دادن براي شما آسان و شيرين‌تر از قبل باشد. با ما همراه باشيد.
- از كجا شروع كنيم؟
پيش از هرچيز سعي كنيد زمان مناسبي را براي جلسه مهماني درنظر بگيريد. اين زمان بايد فرصت مناسبي را در اختيار شما بگذارد تا بتوانيد براي مهماني برنامه‌ريزي كرده و كارهايتان را به‌خوبي انجام دهيد. معمولا آخر هفته‌ها از اين جهت زمان مناسب‌تري هستند. در تعطيلات آخر هفته، هم شما فرصت كافي براي برنامه‌ريزي و انجام كارها خواهيد داشت و هم همسرتان مي‌تواند با استفاده از فرصت تعطيلات در انجام كارها به شما كمك كند. نكته ديگر در اين زمينه اين است كه معمولا مهماني‌هاي شام از مهماني‌هاي ناهار راحت‌تر برگزار مي‌شود. علت اين امر اين است كه در زمان ناهار از آغاز روز تا زمان رسيدن مهمان‌ها شما فقط چندساعت فرصت داريد و ممكن است دچار كمبود وقت شويد اما در جلسات شام شما تقريبا يك روز كامل و از صبح وقت داريد تا به كارها برسيد و كمتر دچار دستپاچگي و عجله مي‌شويد. پس يك وعده شام در آخر هفته با فاصله زماني 3 تا 4 روزه مي‌تواند زمان مناسبي براي برگزاري مهماني شما باشد.
- لطفا سخت نگيريد
اتفاق بسيار بدي كه اين روزها براي ما افتاده اين است كه بسيار به‌خود و ديگران سخت مي‌گيريم. اين سخت گرفتن‌ها در امور مختلف زندگي ما خود را نشان مي‌دهد و لذت‌هاي اصلي زندگي را از ما گرفته و سختي و فشار را به ما تحميل مي‌كند. بايد ياد بگيريم تا با كمي آسان‌گيري و سادگي لحظات شيريني را براي خود و اطرافيانمان به‌وجود بياوريم. قبل‌ترها اينطور نبود كه مهماني‌ها اينقدر سخت و پرتكلف برگزار شود. مهماني‌هاي زيادي برگزار مي‌شد و سفره‌هاي زيادي برپا مي‌شدند اما در اين سفره‌ها خبري از هفت‌رنگ غذا و ژله و دسر و مخلفات نبود و سادگي و صميميت زينت‌بخش سفره‌ها بود. حالا هم بايد ياد بگيريم آسان‌تر مهماني بدهيم. در ذهن افراد و اطرافيان اين تعداد مهماني‌ها و كيفيت رفتار و برخورد شماست كه مي‌ماند و نه رنگارنگي سفره و تعداد دسر و ژله و انواع غذاهاي مختلفي كه شما درست مي‌كنيد. شما مي‌توانيد با كمي ساده‌تر برگزار كردن مهماني به جاي يك‌بار، چندبار و با دفعات بيشتر ميزبان عزيزان خود و همسرتان باشيد. پس لطفا سخت نگيريد. كافي است يك غذاي خوب درست كنيد و آن را به خوبي آراسته و سر سفره بگذاريد.
- لبخند را فراموش نكنيد
اين درست است كه فشار زيادي روي شماست و شما سختي زيادي را تحمل كرده‌ايد اما نتيجه تمام زحمات شما در همين چند ساعت مهماني مشخص مي‌شود و مهم‌ترين چيزي كه در اين ميان وجود دارد روي خوش شماست. حتما سعي كنيد لباس مناسبي بپوشيد و خوش برخورد و شاداب باشيد. سعي كنيد كارهايتان را از قبل انجام دهيد و يك ساعت پيش از اينكه مهمان‌ها از راه برسند همه كارهايتان تمام شده باشد. غذاهايي را انتخاب كنيد كه براي سرو و آماده كردن آنها هنگام پذيرايي زحمت زيادي را متحمل نشويد. در انجام دادن كارها و انداختن سفره و... هم اگر مشكلي پيش آمد صبور و آرام باشيد. به هيچ وجه زير لب با خود غر نزنيد و حالت عصبانيت به‌خود نگيريد. چنين رفتارهايي علاوه بر اينكه باعث عصبي شدن همسر و اطرافيان شما مي‌شود تمام زحمات شما را هم به باد خواهد داد. شما اين‌همه تلاش كرده‌ايد تا برنامه خوبي را در درجه اول براي همسرتان و در درجه بعد براي خانواده او فراهم كنيد. با كوچك‌ترين رفتار عصبي و پرخاشگرانه چه با مهمانان و چه با همسرتان تمام زحمات خود را به باد خواهيد داد. مهمانان آمده‌اند تا روي خوش و پذيرايي عروس و پسرشان را ببينند و از ديدن آرامش و خوشحالي آنها شاد شوند؛ پس لطفا خويشتندار و صبور باشد و لبخند را فراموش نكنيد.
- فوت‌هاي كوزه‌گري
تهيه يك غذاي چيني از روي كتاب آشپزي يا دستور پختي كه در يك سايت آمده است اصلا گزينه مناسبي براي يك مهماني نيست. شما بايد غذايي را براي مهماني درنظر بگيريد كه قبلا بارها آن را پخته‌ايد و كاملا روي روش تهيه آن مسلط هستيد. تهيه غذاهاي جديد و ناشناخته براي مهماني، استرس و فشار زيادي را به شما تحميل مي‌كند.
اگر به هر دليلي پخت غذا براي شما خيلي سخت است مي‌توانيد بخش‌هايي از غذا را از بيرون تهيه كنيد و با كمي خلاقيت آن را به‌صورتي تزئين كنيد كه ديگران متوجه آن نشوند؛ مثلا مي‌توانيد برنج را در خانه بپزيد و از بيرون مرغ برياني تهيه كرده و آن را به سليقه خودتان به‌گونه‌اي تزئين كنيد كه گويي در خانه تهيه شده است يا مثلا اگر از كار در آوردن برنج به ميزان زياد در خانه براي شما سخت است برنج را از بيرون تهيه كنيد و خورش را خودتان در خانه بپزيد.
يكي از راه‌هاي ميانبر براي كم‌شدن كار شما به‌عنوان خانم خانه در تهيه غذا، تدارك ديدن غذاهايي است كه در حضور مهمان و غالبا توسط آقايان آماده مي‌شود؛ مثلا مي‌توانيد برنج را خودتان بپزيد و از همسرتان بخواهيد براي مهمانان كباب درست كند. اين كار باعث مي‌شود تا علاوه بر اينكه بخشي از كارها با همسرتان تقسيم مي‌شود، در هنگام مهماني هم مهمان‌ها در حياط يا تراس خانه دور منقل كباب جمع شوند و علاوه بر اينكه كار شما كم شده، لحظات شادي براي آنها به‌وجود بيايد.
در همه خانواده‌ها دختران يا پسران نوجوان و جوان مجردي پيدا مي‌شوند كه گزينه‌هاي خوبي براي كمك كردن به شما هنگام مهماني هستند. شما مي‌توانيد با دعوت كردن از خواهر يا برادر كوچك‌ترتان يا دختر دايي و دخترعمه نوجواني كه داريد كمك زيادي در طول مهماني از آنها بگيريد.
روز مهماني، فرصت مناسبي براي مرتب كردن خانه و تميز كردن آن نيست. حتما روز قبل يا روزهاي قبل خانه را مرتب و تميز كنيد تا در روز مهماني مجبور نباشيد فشار بيش از حدي را تحمل كنيد.
براي كارهايتان و اينكه هر كدام چقدر وقت مي‌برد يك ليست تهيه كنيد. براي كارهاي پيش‌بيني نشده هم وقت اضافه بگذاريد. اگر چيزي را از روز قبل مي‌توانيد آماده كنيد حتما اين كار را بكنيد. از 2روز قبل فهرست اقلام مورد نياز را آماده كنيد و خريد‌هايي كه مي‌شود زودتر انجام داد را به تعويق نيندازيد. بهتر است از 2 روز قبل كم‌كم كارها را جلو ببريد.
با انجام دادن يكسري كارهاي كوچك مي‌توانيد فضاي دلنشين و حال و هواي خاصي را در مهماني به‌وجود بياوريد؛ مثلا مي‌توانيد اسپند دود كنيد يا از عود استفاده كنيد. مي‌توانيد چند شاخه گل طبيعي از باغچه بچينيد و در يك گلدان كوچك روي ميز يا در آشپزخانه بگذاريد. روشن كردن چند شمع كوچك در تزيين سفره شام هم مي‌تواند كمك زيادي در به‌وجود آوردن يك فضاي دلپذير به شما بكند.
تلاشتان را بكنيد تا بهترين‌ها را براي مهمانانتان فراهم كنيد اما فراموش نكنيد قرار نيست همه‌‌چيز در حد عالي و بي‌نقص باشد. شما خانه هر كسي هم كه برويد قطعا در پذيرايي او نقطه‌ضعف‌هايي پيدا خواهيد كرد. قرار نيست مسابقه خانه‌داري بدهيد و ديگران هم نيامده‌اند تا از شما امتحان آشپزي بگيرند. اينكه دركنار همديگرخوش بگذرد از همه مهم‌تر است. اگر خيلي خط‌كشي شده و رسمي پذيرايي و برخورد كنيد، زيادي به جزئيات دقت كنيد و خلاصه زيادي جدي بگيريد، فضاي دوستانه به هم مي‌ريزد. قرار است چند نفر آدم كه همديگر را دوست دارند دور هم جمع شوند و شب خوبي را بگذرانند.
- درگوشي با آقاي خانه
مهماني‌دادن واقعا كار سختي است. بايد زن باشيد تا بفهميد تهيه و تدارك اين‌همه غذا و ميوه و... و برنامه‌ريزي براي كم‌نقص برگزار شدن يك مهماني چقدر انرژي و زحمت مي‌برد. آن هم از نگاه عروسي كه مي‌خواهد پذيراي خانواده همسرش باشد و كوچك‌ترين جزئيات براي او مهم جلوه مي‌كند. حتما پيش از مهماني و در زمان آن، در كنار همسرتان باشيد و خود را براي هر كمكي كه از دست‌تان برمي‌آيد آماده كنيد. حتي اگر كمك خاصي نمي‌توانيد بكنيد همين كه در كنار همسرتان باشيد و او را تنها نگذاريد قوت قلب خوبي است. اينكه همسرتان در آشپزخانه مشغول تدارك غذا باشد و شما مشغول ديدن فوتبال يا خواندن روزنامه، واقعا صحنه نامناسب و عذاب‌آوري است. در امور مالي و خريد مهماني سختگيري به خرج ندهيد و سعي كنيد بيشتر به خواسته‌هاي همسرتان توجه كنيد. فراموش نكنيد كه برخورد شما در نخستين مهماني‌ها، ذهنيت همسرتان را براي دفعات بعد و آينده شكل مي‌دهد.
- مردها و فانتزي همسراني خانه‌دار
درك احساسات مردها درباره خانه‌داري و آَشپزي و مديريت خانه از طرف همسرانشان براي خيلي از خانم‌ها عجيب و باورنكردني است. بسياري از مردها اهميت بسيار بالايي براي خانه‌داري همسرانشان قائل هستند و بسيار به اين موضوع مباهات مي‌كنند. شما بايد يك مرد باشيد تا بتوانيد احساسات مردان در اين زمينه را كاملا درك كنيد. الگوهاي خانه‌داري، آشپزي و مديريت خانه از ابتداي كودكي با ديدن نوع خانه‌داري مادران در مردها شكل مي‌گيرد و آنان همواره در گوشه ذهنشان تصويري ايده‌آل از زني دارند كه خانه را مديريت مي‌كند، آشپزي مي‌كند، كيك و شيريني مي‌پزد و از مهمان‌ها پذيرايي مي‌كند. اين تصوير اگر با واقعيتي در همسران همراه شود و مردها تصوير ايده‌آلشان را با واقعيت رفتاري همسرشان منطبق ببينند، به ميزان زيادي در احساس رضايت آنها از زندگي نقش دارد. يك مرد ايراني همواره دوست دارد توانايي‌هاي مديريت خانه و خانه‌داري همسرش را به خانواده خود نشان دهد و از اين طريق بر موفقيت زندگي و كارآمد بودن همسرش تأكيد كرده و به آن افتخار كند و مهماني‌هاي خانوادگي بهترين فرصت براي به نمايش گذاشتن اين توانايي‌ها و افتخار كردن به آنهاست.
- فرصتي براي ابراز محبت
در مسابقه جلب محبت و كسب رضايت بين زن و شوهر، مهماني‌ها به‌خصوص مهماني‌دادن براي خانواده آقاي خانه، فرصت مناسبي است تا خانم خانه به بهترين نحو عشق و علاقه و ازخودگذشتگي خود را نثار همسرش كند. واقعيت اين است كه مهماني دادن به هر حال زحمات زيادي را بر دوش خانم خانه تحميل مي‌كند اما اين سختي و زحمت هنگامي كه با قدرداني و مشاركت همسران همراه شود ارزش زيادي خواهد داشت، بنابراين هم خانم‌ها بايد سعي كنند تا از اين فرصت براي جلب محبت و رضايت همسرشان استفاده كنند و هم آقايان بايد مراقب باشند تا با مشاركت و همكاري و نيز ابراز قدرداني به همسرشان، فرايند مهماني‌دادن را تشويق و تقويت كنند.
- آداب مهماني در سيره معصومين
مكتب غني و فرهنگساز اسلام، در تمام موارد فردي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي انسان‌ها، برنامه‌ها و نكات ريز و مهمي دارد. توجه و اهميت به آنها، در رشد آداب اجتماعي و فردي تأثير به‌سزايي دارد. امروزه بسياري از ما به‌دليل سخت گرفتن بر خود و مشغله‌هاي كاري يا مشكلات مالي مهمان دعوت نمي‌كنيم يا اگر مهمان دعوت كنيم به‌شدت بر خود سخت مي‌گيريم. آفت جديدي هم كه گريبانگير جمع‌هاي ما شده برگزاري همان مهماني‌هاي اندك در رستوران‌ها و كافي‌شاپ و... و دور كردن سفره پر خير و بركت مهمان از خانه است. در سيره معصومين(ع) به كرات احاديث و سفارش‌هايي درباره اهميت پذيرايي از مهمان و كيفيت آن مي‌بينيم. پيامبر(ص) مي‌فرمايند: «هر خانه‌اي كه مهمان در آن وارد نشود، فرشتگان واردش نمي‌شوند». همچنين روزي حضرت علي(ع) غمگين بودند. علت اندوه ايشان را جويا شدند، فرمود: «هفت روز بر ما گذشته و مهماني براي ما نيامده است». پاداش مهمانداري و اطعام، آنقدر زياد است كه كسي جز خداوند متعال از آن آگاه نيست. امام صادق(ع) مي‌فرمايند: «هر كه مسلماني را اطعام كند تا گرسنگي‌اش را رفع سازد، كسي از خلق خدا ثواب اخروي آن را نداند؛ نه فرشته مقرب و نه پيامبر، جز خداي جهانيان. از موجبات بهشت رفتن و آمرزش، خوراندن غذا به گرسنه‌هاست.»
از مجموع اين احاديث و احاديث فراوان ديگري كه در موضوع مهماني از ائمه هدي(ع) روايت شده است اهميت مهماني و برپاكردن سفره در خانه مشخص مي‌شود. در زمينه اكرام و اهميت مهمان داستان جالبي از زندگي حضرت علي(ع) روايت شده است:
مردي با پسرش به‌عنوان مهمان به منزل حضرت علي(ع) رفتند. حضرت‌علي(ع) با اكرام و احترام بسيار آنها را در صدر مجلس نشاند و خودش روبه‌روي آنها نشست. موقع صرف غذا رسيد. غذا آوردند و صرف شد. بعد از غذا، قنبر، غلام معروف حضرت علي(ع) حوله‌اي و تشتي و ظرفي براي شستن دست‌ها آورد. حضرت‌علي(ع) آنها را از دست قنبر گرفت و جلو رفت تا دست مهمان را بشويد. مهمان خود را عقب كشيد و گفت: مگر چنين چيزي ممكن است كه من دست‌هايم را بگيرم و شما بشوييد! امام فرمود: برادر تو، از تو جدا نيست، مي‌خواهد عهده‌دار خدمت تو بشود، در عوض خداوند به او پاداش خواهد داد. چرا مي‌خواهي مانع كار ثوابي بشوي؟ باز هم آن مرد خودداري كرد. حضرت علي(ع) او را قسم دادند كه من مي‌خواهم به شرف خدمت برادر مؤمن نائل شوم، مانع كار من مشو. مهمان با حالت شرمندگي حاضر شد. حضرت علي(ع) فرمودند: خواهش مي‌كنم كه دست خود را درست و كامل بشويي، همانطوري كه اگر قنبر مي‌خواست دست‌ات را بشويد، مي‌شستي. خجالت و تعارف را كنار بگذار.
در ادبيات ديني ما پذيرايي از مهمان علاوه بر اينكه يك عمل نيكو و پسنديده است واسطه بركت و وسعت روزي از سوي خدا نيز هست. پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد(ص) مي‌فرمايند: وقتي خداوند عزّوجلّ خير بنده‌اي را بخواهد، هديه‌اي براي او مي‌فرستد. اصحاب پرسيدند: آن هديه چيست؟ فرمود: مهمان است كه با روزي خويش وارد مي‌شود و گناهان اهل خانه را با خود مي‌برد.
به قول صائب:
رزق ما آيد به پاي ميهمان از خوان غيب
ميزبان ماست هركس مي‌شود مهمان ما