پاسخ به اين سؤال، هم مثبت است و هم منفي. كار‌شناسان معتقدند هر چه جامعه به سمت مدرن شدن پيش مي‌رود، افراد در زندگي فردي خود بيشتر به مشاوره نياز پيدا ميكنند. هيچ‌كس در طول زندگي فردي خود بي‌نياز از مشاوره با افراد ديگر نيست. اما بايد با كسي مشاوره و مشورت كرد كه آشنا به موضوع و دلسوز باشد. خب، كجا برويم؟ اگر در تهران زندگي مي‌كنيد،پيشنهاد ما خانه‌هاي سلامت است. مشاوران اين مراكز كساني هستند كه از نظام روانشناسي كشوري پروانه دارند. هم‌اكنون در خانه‌هاي سلامت محله‌هاي مختلف، روانشناسان متخصص در زمينه‌هاي مختلف مشغول مشاوره به مردم هستند. اگر مي‌خواهيد با انواع اين مشاوره‌ها آشنا شويد اين مطلب را بخوانيد.
- پيشنهاد اول
مشاوره خانوادگي بگيريد
اگر تا به حال به سراغ خانه سلامت محله خودتان رفته باشيد، حتما متوجه شده‌ايد كه مشاوره خانوادگي يكي از پرطرفدار‌ترين خدماتي است كه در خانه سلامت ارائه مي‌شود. اين مشاوره‌ها همانطور كه از اسمشان هم پيداست به مسائل مربوط به ارتباط زوجين با هم و ارتباط هر يك از آنها با فرزندان مي‌پردازد. دامنه موضوعاتي كه در اين مراكز ارائه مي‌شود، بسيار متنوع است. فكر نكنيد تنها كساني كه به اين مراكز مراجعه ميكنند افرادي هستند كه اختلافات شديد خانوادگي دارند، برعكس، بسياري از اين افراد كساني هستند كه به‌دنبال داشتن يك رابطه سالم‌تر و پربار‌تر با همسر يا فرزندانشان هستند.
حتي برخي از افرادي كه در اين مراكز ديده مي‌شوند، مادران يا پدران نگراني هستند كه فرزند بيش‌فعال دارند و نحوه رفتار و تربيت او را نمي‌دانند. البته برخي از مراجعان هم براي درمان مشكلاتي مثل اعتياد همسر به اين مراكز مي‌روند كه در اين زمينه راهنمايي‌هاي لازم به آنها داده مي‌شود. مشاوران و مسئولان خانه سلامت مي‌گويند بيشتر مراجعان آنها را خانم‌ها تشكيل مي‌دهند. اين، به‌خاطر نقش مهمي است كه خانم‌ها در اداره زندگي و خانه برعهده دارند. همه خدماتي كه مشاوران خانه‌هاي سلامت به شما ارائه مي‌دهند رايگان است.
- پيشنهاد دوم
شيوه‌هاي فرزندپروري را ياد بگيريد
روانشناسان مي‌گويند از زماني كه شكل زندگي خانوادگي از خانواده گسترده كه شامل پدربزرگ و مادربزرگ، مادر و پدر و فرزندان بود، تغيير كرد و به خانواده‌هاي كوچك‌تر تبديل شد، نياز به آموزش شيوه‌هاي تربيتي فرزندان بيشتر شده است. زيرا در خانواده گسترده، شيوه هاي تربيت فرزند سينه‌به‌سينه و از پدربزرگ و مادربزرگ به زوج جوان منتقل مي‌شد اما در زندگي امروزي كه در بسياري موارد فرصت ديدوبازديدهاي هفتگي با بزرگ‌تر‌ها هم از ما گرفته شده، بايد ياد گرفت كه فرزندان چه نيازهايي دارند و با آنها چگونه بايد رفتار كرد. كلاس‌هاي آموزش شيوه‌هاي فرزندپروري يكي ديگر از خدمات مراكز مشاوره خانه سلامت محله شماست. در بسياري از اين دوره‌هاي فرزندپروري، خانم‌ها حضور پيدا ميكنند اما به فراخور موضوع مورد بحث، از آقايان خانواده نيز دعوت مي‌شود تا در اين دوره‌ها شركت كنند. بسياري از اين دوره‌ها به‌صورت آموزش گروهي است و شما مي‌توانيد هم‌محله‌اي‌هايتان را هم در اين دوره ملاقات كنيد. البته اگر فردي مشكل خصوصي و خاصي در رابطه با تربيت فرزندش داشته باشد، مي‌تواند به‌صورت انفرادي نيز وقت مشاوره بگيرد. يكي از خدمات ديگر روانشناسان مراكز مشاوره خانه سلامت برگزاري همايش‌هايي با همين موضوع براي خانواده‌هاست.
- پيشنهاد سوم
مشاوره ازدواج فراموش نشود
آنچه آمار‌ها درباره طلاق در سال‌هاي اخير مي‌گويند آنقدر نگران‌كننده شده كه نياز به مشاوره قبل از ازدواج را روزبه‌روز افزايش مي‌دهد. دوره‌هاي مشاوره قبل از ازدواج خانه سلامت محله رايگان است. در يك دوره مشاوره شما ابتدا با خودتان و ويژگي‌ها و خواسته‌هايتان از زندگي آشنا مي‌شويد. سپس روانشناس به شما كمك مي‌كند تا هدف خود را از ازدواج مشخص كنيد. بعد به شما گفته خواهد شد كه بايد دنبال چه ويژگي‌هايي در طرف مقابلتان باشيد مثل ويژگي‌هاي فردي، اعتقادي، خانوادگي، اقتصادي و... . فراموش نكنيد زماني دوره‌هاي مشاوره مؤثر خواهند بود كه شما آنها را در طول زمان به‌صورت مداوم دنبال كنيد. به همين دليل شايد انجام مشاوره در كلينيك‌هاي خصوصي زياد به‌صرفه نباشد.
در بعضي از موارد از شما خواسته مي‌شود كه با زوج خود در اين دوره‌ها شركت كنيد. حضور هر دو شما در اين دوره‌ها كمك بيشتري به انتخابتان خواهد كرد. روانشناسان اين مراكز قسم خورده‌اند كه هر چيزي كه شما به آنها مي‌گوييد را در حكم راز بدانند. پس راحت باشيد و هر چه فكر مي‌كنيد براي زندگي آينده‌تان مؤثر است، بگوييد. اين دوره‌هاي مشاوره حتي مي‌تواند تا بعد از ازدواج هم ادامه پيدا كند.
- پيشنهاد چهارم
قابل توجه محصلان
روانشناسان و مشاوران تحصيلي افراد ديگري هستند كه در مركز مشاوره خانه سلامت محله شما مستقرند. اين مشاوران مي‌توانند كمك بسيار بزرگي به نوجوانان باشند زيرا آنها به فرزندانتان نشان خواهند داد كه توانمندي‌هاي فردي او چيست و براساس اين توانمندي‌ها چه رشته‌اي را مي‌تواند در مقاطع بالا‌تر انتخاب كند. همچنين به دانش‌آموزان، خلاصه‌اي از رشته‌هاي دانشگاهي و ويژگي‌هاي آن رشته آموزش داده خواهد شد تا فرد در آينده انتخابي عقلاني داشته باشد. اين مشاوران و روانشناسان حتي در مدارس هم حضور پيدا ميكنند و اطلاعات مشابهي را در اختيار آنها قرار خواهند داد. به‌علاوه در مراكز مشاوره خانه‌هاي سلامت، جوانان هم مي‌توانند از دوره‌هاي مشاوره بهره‌مند شوند. شيوه‌هاي ارتباط برقرار كردن، رفتارهاي پرخطر، روابط بين‌فردي و... مهم‌ترين مباحثي است كه در اين دوره‌ها مطرح مي‌شود. ريشه بسياري از ناكامي‌ها در دوران جواني است. در بيشتر مواقع جوانان نمي‌توانند مسائل خود را با والدينشان درميان بگذارند. پس اگر جوانان ياد بگيرند، مي‌توانند مشكلاتشان را با يك نفر در ميان بگذارند و راه‌حل‌هايي براي آنها بيابند، شايد در سال‌هاي پيش‌رو بتوانند موفق‌تر عمل كنند. البته متأسفانه هنوز فرهنگ استفاده جوانان از دوره‌هاي مشاوره در ميان ما نهادينه نشده است.
- پيشنهاد پنجم
مشاوره فردي
تصويري كه در ذهن ما از روانشناس و مشاور هست، بيشتر مربوط به مشاوره‌هاي فردي مي‌شود. در مشاوره‌هاي فردي است كه مراجعان درباره ترس‌ها، اضطراب‌ها و ناراحتي‌هاي خود صحبت مي‌كند و مشاور پيشنهادهايي براي درمان آنها مي‌دهد. در خانه‌هاي سلامت مناطق، روانشناساني كه در اين زمينه مشاوره بدهند هم وجود دارند. در دوره‌هاي مشاوره فردي خانه سلامت محله، بيشترين موضوعاتي كه مطرح مي‌شود كنترل خشم و اضطراب و شيوه‌هاي جلوگيري از آن است. مراجعاني كه در اين دوره‌ها شركت ميكنند ياد مي‌گيرند خشم خود را بشناسند و هنگام بروز موقعيت‌هايي كه در آن خشمگين مي‌شوند محل را ترك كنند يا چند نفس عميق بكشند يا يك ليوان آب سرد بنوشند. همچنين روانشناسان و مشاوران در زمينه اضطراب هم كمك‌هاي زيادي به مراجعان خود ميكنند. آنها در ابتدا سعي ميكنند متوجه شوند كه فرد نشانه‌هاي اضطراب را دارد يا نه؟ سپس تلاش ميكنند تشخيص دهند اين اضطراب از چه نوعي است؟ پس از آن به فرد مي‌آموزند از چه روش‌هايي براي غلبه بر اضطرابش استفاده كند. به‌علاوه او ياد مي‌گيرد كه شرايط اضطراب‌زا را به مرور زمان حذف كند. البته همانطور كه مي‌دانيد، مشاوران مجاز به تجويز دارو نيستند اما درصورتي كه تشخيص دهند نشانه‌هاي اضطراب فرد زياد است او را به مراكز درماني معرفي ميكنند تا بتواند با مصرف دارو آرامش خود را بازيابد.
- مشاوره در ينگه دنيا
گفته مي‌شود كه آمريكا يكي از كشورهايي است كه در آن به مشاوره بسيار اهميت داده مي‌شود. در اين كشور بيش از ۲۰۰هزار مؤسسه مشاوره براي انواع شركت‌ها، كارخانجات و مراكز تجاري از قبيل فروشگاه‌ها وجود دارد. متوسط حق عضويت در اين مؤسسات براي شركت‌ها و افراد عادي ۱۸۹۵ دلار آمريكاست!
- قرآن چه مي‌گويد؟
در قرآن كريم 3بار كلمات هم‌خانواده مشورت ذكر شده كه به‌معناي توافق و هم‌رأيي، اهتمام به جلب نظر و رأي مردم در مسائل حكومتي و عاملي از مجموعه عوامل مؤثر در تشكيل يك جامعه سالم به‌كار رفته؛ سوره بقره آيه ۲۳۳، سوره آل‌عمران آيه ۱۵۹ و سوره شوري آيه ۳۸.
- تعريف غربي‌ها
انجمن روانشناسي آمريكا در سال۱۹۸۱ حرفه مشاوره را با توجه به جنبه‌هاي عملي و قابليت اجرايي آن چنين تعريف كرد: مشاوره يعني كمك به مراجعان براي كسب مهارت‌هاي فردي-اجتماعي و تغيير يا اصلاح اين مهارت‌ها، توسعه و پيشرفت سازگاري و افزايش قابليت انطباق آنان با خواسته‌هاي متنوع.
- يك همايش تخصصي
مشاوران خانه‌هاي سلامت محله‌هاي تهران نه‌تنها متخصص در زمينه كاري خود هستند بلكه در همايش‌هايي هم كه هر چند وقت يك‌بار براي آنها تشكيل مي‌شود شركت ميكنند تا دانش خود را در اين زمينه بالا ببرند. نمونه‌اش نشست هم‌انديشي «مداخله مشاور در بحران‌هاي عاطفي- رواني» است كه در محل معاونت اجتماعي فرهنگي شهرداري تهران برگزار شد.