پس از اعلام نرخ سود سپردههاي يكساله 20درصد از سوي بانك مركزي، به بانكها اجازه داده شد تا به سپردههاي كمتر از يكسال تا حداكثر 20 درصد سود بپردازند و در اين مسير باهم رقابت كنند. البته برخي از مديران بانكها پس از اين تصميم بانك مركزي دور هم نشستند و صورتجلسهاي امضا كردند تا به سپردههاي روزشمار يكماهه مردم بيش از 10درصد سود ندهند.
اقدامي كه از يك سو شائبه رويكرد كارتلي بانكها و مغاير با اصل رقابت را تقويت ميكند و از سوي ديگر، بانكهاي مدافع پرداخت سود روزشمار 10درصدي كه البته عمدتا بانكهاي بزرگ دولتي هستند، پرداخت سود سپرده روزشمار نزديك 20درصد را نرخ شكني قلمداد ميكنند و مدعي هستند اين نوع رقابت هزينه تمامشده پول در شبكه بانكي را افزايش ميدهد. اين در حالي است كه قانون رقابت تصريح دارد: هرگونه تباني از طريق قرارداد، توافق و يا تفاهم (اعم از كتبي، الكترونيكي، شفاهي يا عملي) بهنحوي كه نتيجه آن اخلال در رقابت باشد ممنوع است؛ ازجمله موارد ضدرقابتي مشخص كردن قيمتهاي خريد يا فروش كالا يا خدمت و نحوه تعيين آن در بازار بهطور مستقيم يا غيرمستقيم است.
خبرنگار همشهري در 2روز پياپي با مراجعه به برخي بانكها اين سؤال را مطرح كرد كه درصورت سپردهگذاري به ميزان يك صد ميليون تومان، چه پيشنهاد جذابي براي سپردهگذاري داريد. پاسخهاي داده شده را بخوانيد.
- پايبندي به توافق 10درصدي
بانك سپه: اين بانك نرخ سود سپردههاي روزشمار را 10درصد اعلام ميكند. پيشنهاد بانك سپه دريافت سود مطمئن و بدون دستكاري احتمالي براساس توافق بانكداران دولتي با يكديگر است، بهگونهاي كه اگر سپردهگذار مبلغ سپرده را تا 6ماه حفظ كند، 18درصد سود دريافت خواهد كرد و درصورتي كه دوره ماندگاري سپرده بين 9ماه تا يك سال باشد، نرخ سود سپرده 20درصد به سپردهگذاران پرداخت ميشود. ميزان سپرده ريالي در بانك سپه تأثيري در نرخ سود نخواهد داشت و هيچگونه تسهيلاتي هم بابت سپردههاي سرمايهگذاري كوتاهمدت، پرداخت نميكند.
بانك انصار: اين بانك براي سود سپردههاي روزشمار نرخ سود 10درصد، سپردههاي ششماهه، نرخ سود 18درصد، براي سپردههاي يكساله نرخ سود 20درصد درنظر گرفته كه بخشنامه بانك مركزي و توافق بانكداران هم همين را ميخواهد. بانك انصار طرحهاي قبلي خود براي جذب سپردههاي مردم با نرخ سود بالاتر را كنار گذاشته و فعلا براساس نرخ سود توافق شده بين برخي بانكهاي دولتي و خصوصي عمل ميكند، هرچند ممكن است در آينده نرخ سود خود را تغيير دهد.
بانك ملي: بانك ملي ايران بهعنوان بزرگترين بانك دولتي كشور، تنها براساس بخشنامه بانك مركزي سود به سپردهگذاران ميدهد و به اين ترتيب، اگر قصد سپردهگذاري در اين بانك را داريد، براي سپردههاي روزشمار با هر مبلغ تنها 10درصد، براي سپردههاي ششماهه 18درصد و براي سپردههاي يكساله هم 20درصد بهطور عليالحساب سود پرداخت ميشود. بانك ملي كه امضاي مديرعامل آن پاي توافق بانكداران براي نرخ نشكستن حك شده است، تاكنون تصميمي براي كنار زدن رقبا در مسابقه جذب سپردهگذاران نگرفته و شعب اين بانك همچنان بر نرخ سود سپردههاي توافق شده اصرار دارند.
بانك ملت: اين بانك نيمهدولتي و نيمهخصوصي ايران فعلا مصمم است تا سپردههاي كوتاهمدت يكماهه را با نرخ سود 10درصد، 6 تا 9ماهه را با 18 و 9 تا يكسال را با نرخ سود 20درصد جذب كند. ميزان مبلغ سپردهگذاري و يا افزايش و كاهش آن تأثيري در نرخ سود سپردههاي بانك ملت ندارد و سود پيشنهادي به مشتريان اجراي توافق بانكداران است. بانك ملتيها كه فعلا دست نگهداشتهاند تا ببينند در آينده جريان نرخ سود سپردههاي بانكي چه سمت و سويي پيدا خواهد كرد، ممكن است براي جلوگيري از خروج مشتريانشان نرخ سود سپردههاي روزشمار را در آينده افزايش دهند. فعلا كه خبري نيست.
- سود بيشتر به شرط ماندگاري سپرده
بانك پارسيان: اين بانك نرخ سود سپردههاي سرمايهگذاري را براساس مبلغ تقسيمبندي كردهاست، بهگونهاي كه براي سپردههاي تا 10ميليون تومان، 10درصد، از 10تا 100ميليون تومان 18درصد، براي مبلغ بالاي 100ميليون تومان 20درصد بهطور روزشمار سود پرداخت ميكند و براي مبالغ خاص نرخ سود سپردهها براساس مذاكره تا 22درصد خواهد بود. البته بانك پارسيان شرط معدلگيري براي پرداخت نرخ سود روزشمار با مبلغ بالاي 10ميليون تومان هم درنظر ميگيرد و متناسب با ميانگين سپرده صورت گرفته در يك دوره زماني، نرخ سود متغير خواهد بود.
بانك سامان: اين بانك به مشتريان و سپردهگذاران جديد پيشنهاد ميكند كه به جاي جابهجايي پول خود، آن را در طرح سيميا سپردهگذاري كنند كه نرخ سود روزشمار آن 20درصد خواهد بود. البته به شرطي كه دستكم 10درصد از كل سپرده تا يكسال نزد بانك يادشده باقي بماند. بانك سامان پرداخت سود 20درصد در قالب طرح سيميا را براي همه سپردهها با هر مبلغي در دستور كار خود قرار داده و كاهش يا افزايش ميزان سپرده به شرط دست نخوردن 10درصد از كل سپرده توافق شده، تأثيري در افزايش يا كاهش نرخ سود نخواهد داشت.
بانك كارآفرين: اين بانك نرخ سود سپردههاي روزشمار به شرط دست نزدن به اصل سپرده در يكماه نخست را 20درصد پيشنهاد ميكند. البته بانك كارآفرين پيشنهاد خريد اوراق سپرده گواهي با نرخ سود 22درصد را هم مطرح ميكند، مشروط به اينكه مشتريان قبلي كه اوراق يادشده را دارند، قصد باز پس دادن آن را داشته باشند. در اين صورت مبلغ سپرده نزد بانك با نرخ سود 20درصد باقي خواهد ماند و به محض آزادشدن اوراق گواهي سپرده به مشتريان اعلام خواهد شد تا سريعتر براي خريد اين اوراق با نرخ سود 22درصد روزشمار اقدام كنند. بانك يادشده براي سپردهگذاران با مبلغ بالاي 50ميليون پيشنهادي ديگري هم دارد به اين صورت كه 80درصد سپرده انجام شده را به سپردهگذار با نرخ سود 24درصد وام ميدهد.
اقتصاد نوين: نخستين بانك خصوصي ايران هم براي نگهداشتن مشتريان فعلي و جذب سپردهگذاران جديد اعلام ميكند براي سپردههاي روزشمار 20درصد سود پرداخت ميكند به شرطي كه سپردهگذاران 2ماه نخست به پولشان دست نزنند. بانك اقتصاد نوين فعلا اوراق گواهي سپرده ارائه نميكند و درصورتي كه سپردهگذاران پس از 2ماه بخشي از سپرده خود را بردارند، بازهم نرخ سود 20درصد را حفظ خواهد كرد. اين بانك تضمين ميدهد كه با تغيير نرخ سود در آينده، نرخ سود سپردههاي موجود را تغيير نخواهد داد و همچنان بر عهد خويش با سپردهگذاران باقي ميماند.
- سود بيشتر بدون قيد و شرط
بانك آينده: جديدترين بانك خصوصي ايران كه موفق به دريافت مجوز رسمي فعاليت در اسفندماه سال گذشته شده است، براي سپردههاي روزشمار خود نرخ سود 19درصد در نظر گرفته و البته گزينه ديگري كه به مشتريان و سپردهگذاران پيشنهاد ميكند، خريد اوراق گواهي سپرده با نرخ سود 20درصد يكساله است. اين بانك كه همواره يكي از پيشتازان جذب سپردهها با نرخ سود بالاتر قبل از گرفتن مجوز رسمي فعاليت بوده، تاكنون چاشني ديگري به سود سپردههايش نيفزوده اما به نظر ميرسد در آينده نزديك بانك آينده براي عقب نماندن از ديگران نرخ سود سپردههاي روزشمار را افزايش دهد.
بانك صادرات: اين بانك اصل 44 ايران براي جذب مشتريان و سپردهگذاران جديد و عقب نماندن از كورس رقابت، نرخ سود سپردههاي روزشمار با 19.75 درصد يعني 25 صدم درصد پايينتر از نرخ سود سپردههاي يكساله پيشنهاد كرده است. بانك صادرات البته پيشنهاد جذابتري هم براي سپردهگذاران با مبلغ مناسب دارد، به نحوي كه ميتوان اوراق گواهي سپرده اين بانك را با نرخ روزشمار 22 درصد خريد. كاهش يا افزايش مبلغ سپرده بعد از يكماه تغييري در نرخ سود روزشمار 19.75 درصدي اين بانك خصوصي - دولتي ايران نخواهد داشت و ميزان سپردهگذاري هم تاثيري در نرخ سود ندارد.
بانك شهر: اين بانك، نرخ سود سپردههاي روزشمار را 10درصد، سپردههاي 6 تا 9 ماه را 18 درصد و سپردههاي يكساله سود 20 درصد ميدهد. البته بانك شهر براي سبقت از ديگر بانكها طرح ويژهاي با عنوان طرح صندوق آرمان با نرخ سود روزشمار 22درصدي دارد كه به نظر ميرسد در برخي از شعب براي سپردههاي بالاي 10ميليون تومان اين حساب افتتاح خواهد شد. البته سود 22درصدي صندوق آرمان عليالحساب بوده و امكان پرداخت سود بالاي 26 درصد در سررسيد به سپردهگذاران در اين طرح وجود دارد.
بانك تجارت: ديگر بانك اصل 44 كشور، نرخ سود سپردههاي روزشمار با شرايط خاص مورد توافق بين رئيس شعبه و سپردهگذاران با مبلغ بالا 20درصد اعلام كرده است. فرمول محاسبه نرخ سود سپردههاي روزشمار فرقي با ديگر بانكها ندارد، جز اينكه اگر سپرده گذار به تعهد خود در خصوص شرايط توافق شده به صورت شفاهي عمل كند، ميتواند سود 20 درصدي به صورت روزشمار دريافت كند. بانك تجارت با كاهش ميزان سپرده يا افزايش آن و همچنين مبلغ سپردهگذار تغييري در نرخ سود خود ايجاد نميكند و نرخ سود سپردهها با هر مبلغ را همچنان 20 درصد حفظ خواهد كرد.
بانك پاسارگاد: اين بانك خصوصي كشور براي جذب سپردههاي مردم به صورت روزشمار نرخ سود 19.5 درصدي پيشنهاد كرده است و بر اين نظر پافشاري دارد كه فاصله نيمدرصد نرخ سود سپردههاي روزشمار با نرخ سود يكساله باعث حفظ سپردههاي فعلي و جذب احتمالي سپردههاي جديد خواهد شد. نرخ سود يكساله بانك پاسارگاد عليالحساب 20 درصد است و براي گرفتن سود 19.5 درصدي لازم نيست كه درصدي از پول سپردهگذاران در بانك حفظ شود. بانك يادشده گزينه ديگر و طرح ويژهاي براي پرداخت سود بالاتر ندارد و به نظر ميرسد كه با همين نرخ سود به فعاليت خود ادامه دهد.
مهر اقتصاد : اين موسسه اعتباري در انتظار مجوز قانوني، با نصب بنري در شعب خود نرخ سود روزشمار سپردهها را 19درصد اعلام كرده و مراجعه به درون شعبه هم اين نرخ سود را تاييد ميكند. بانك مجوز نگرفته مهر اقتصاد براي سپردههاي چهارماهه سود 19.2 درصد و ششماهه 19.5 درصد، سپرده 9 ماهه هم 19.8 درصد در نظر گرفته است و محدودیت در دریافت و برداشت از حساب وجود دارد وليكن مشخص نيست كاهش مبلغ سپرده، تاثيري در نرخ سود خواهد داشت يا خير؟ موسسه اعتباري مهر اقتصاد نرخ سود يادشده را مطابق با آخرين اعلاميه بانك مركزي ميداند.
ثامن: موسسهثامن با هدف جلب رضايت بانك مركزي سياست سالهاي قبل خود در پرداخت سود بالاتر به سپردههاي خود را كنار گذاشته است، اما براي عقب نماندن از بانكهاي داراي مجوز، نرخ سود سپردههاي روزشمار را با افتتاح حساب ويژهاي 20درصد پيشنهاد ميكند. به گفته مدير يكي از شعب اين موسسه در انتظار گرفتن مجوز، احتمال انحلال را صفر ميداند و دليل تاخير در صدور مجوز را سختگيري بانك مركزي اعلام ميكند.