شما كدام مرورگر را براي ورود به دنياي اينترنت انتخاب مي‌كنيد؟ دليل انتخاب شما چيست؟ آيا مي‌دانيد امنيت مرورگري كه شما از آن استفاده مي‌كنيد چگونه است؟ از آنجا كه شما به‌عنوان كاربر اينترنت گاهي اوقات از اطلاعات شخصي خود در مراجعه به برخي سايت‌ها استفاده مي‌كنيد، بنابراين امنيت اين داده‌ها بسيار مهم است. شما حتما مرورگري را انتخاب مي‌كنيد كه امن ترين، سريع‌ترين و راحت‌ترين (از نظر كار كردن با بخش‌هاي مختلف آن) مرورگر باشد. در حال حاضر مرورگرهاي زيادي براي استفاده كاربران اينترنت وجود دارد و هر يك از آنها هواداران خاص خود را دارند اما در اين بين شايد بتوان به 2 مرورگر از بين همه آنها بيشتر توجه كرد؛ فايرفاكس و كروم. در اين شماره به بررسي نكات امنيتي مرورگر فايرفاكس مي‌پردازيم و شما را با راهكارهايي آشنا مي‌كنيم كه بتوانيد امنيت بيشتر در استفاده از فايرفاكس داشته باشيد.
- چرا فايرفاكس و كروم؟
اين دو مرورگر جزو پرطرفدارترين و پركاربردترين مرورگرها هستند. نخستين نسخه فايرفاكس در سال 2002توسط شركت موزيلا و نخستين نسخه كروم در سال 2008توسط گوگل منتشر شد. هر دوي اين مرورگرها قابليت اجرا شدن روي سيستم عامل‌هاي لينوكس، ويندوز و مك و همچنين اندرويد براي دستگاه‌هاي موبايلي را دارند. از ويژگي‌هاي بسيار بااهميت فايرفاكس و كروم بايد به متن باز بودن آنها اشاره كرد. ويژگي متن باز بودن به اين معناست كه كدهاي نوشته شده آنها در دسترس بوده و مي‌توان آنها را به دقت مورد بررسي و مطالعه قرار داد. وقتي نرم‌افزاري متن باز باشد، مي‌شود بيشتر به امنيت آن اعتماد كرد؛ چرا كه در دسترس بودن كدهاي آن باعث مي‌شود تا درصورت تخلف و انجام عملي غيرقانوني، مجرم شناخته شده و مجازات شوند، به همين دليل مي‌توان ادعا كرد كه اين دو مرورگر داراي امنيتي بالاتر نسبت به رقباي ديگر خود هستند كه اين ويژگي را ندارند. نتيجه اينكه، 2 مرورگر كروم و فايرفاكس سعي كرده‌اند با سختگيري‌هاي امنيتي زيادي كدنويسي مربوط به‌خود را انجام بدهند. پس شكاف‌هاي امنيتي موجود در كار با آنها از كجا حاصل شده است؟
- شكاف‌هاي امنيتي
اين دو مرورگر براي اضافه كردن ويژگي‌هاي مختلف، بستري مناسب با نام افزونه‌هاي نرم‌افزاري ايجاد كرده‌اند كه شايد اين ويژگي با نام‌هاي Add-ons Extensions و Plugins برايتان آشناتر باشد. همانطور كه اشاره شد افزونه‌ها، قطعات نرم افزاري‌اي هستند كه شما مي‌توانيد آنها را روي مرورگرتان نصب كرده و از امكانات خاصي بهره‌مند شويد. به‌عنوان مثال با نصب افزونه ترجمه مي‌توانيد به آساني معني لغات انگليسي‌اي را كه نمي‌دانيد، ببينيد يا با افزونه‌اي از مرورگر بخواهيد كه فقط متن صفحات را به شما نشان داده و عكس‌هاي موجود در آن را نمايش ندهد. اين افزونه‌ها را خود شركت‌هاي مرورگر نمي‌نويسند و ممكن است توسط برنامه‌نويس‌ها و شركت‌هاي ديگر نوشته شده باشند، به همين دليل از آن نظارت‌هاي سختگيرانه كه در نوشتن كدهاي مرورگر لحاظ مي‌شد ديگر خبري نيست و اينجاست كه شكاف‌هاي امنيتي خود را نمايان مي‌كنند. امروزه و به مرور زمان تعداد افزونه‌ها سر به فلك گذاشته و بسيار زيادشده است. Adobe Acrobat Reader، Adobe flash player، جاوا اپلت‌ها و اكتيوايكس از افزونه‌هاي پركاربردي هستند كه روي مرورگر نصب شده و معمولا مورد سوءاستفاده قرار مي‌گيرند. پس دقت كنيد كه تروجان‌ها ممكن است به‌عنوان يك برنامه افزودني مرورگر اجرا شوند و امنيت اطلاعات شما را به خطر بيندازند. به‌عنوان مثال يك‌بار تروجاني با استفاده از حفره‌اي امنيتي در پلاگين جاوا توانست 600000 كامپيوتر را آلوده كرده و به آنها نفوذ كند. البته هر افزونه‌اي ناامن نيست و استفاده از برخي از آنها براي راحتي كار نيز توصيه مي‌شود. جز افزونه‌هاي نرم‌افزاري نا امن موارد ديگري نيز وجود دارند كه مي‌توان آنها را ازجمله شكاف‌هاي امنيتي دانست.
- چند اقدام ساده براي امنيت بيشتر
شما همين الآن مي‌توانيد براي امنيت بيشتر، موارد زير را انجام دهيد:
مرورگر خود را به روز يا آپديت نگه داريد.
فقط افزونه‌هاي نرم‌افزاري امن را نصب كنيد. مثلا در حال حاضر افزونه‌هاي جاوا امنيت كافي ندارند. شما مي‌توانيد از سايت موزيلا فايرفاكس اطلاعات آپديت شدن افزونه خود را زيرنظر بگيريد و از امنيت آن مطمئن شويد.
از برخي افزونه‌هايي كه امنيت را افزايش مي‌دهند هم استفاده كنيد.
نرم‌افزارهاي ناشناخته موجود در سيستم خود را پاك كنيد.
افزونه‌ها را حتما از سايت موزيلا فايرفاكس دانلود و نصب كنيد.
از آپديت شدن خودكار افزونه‌ها در فايرفاكس مطمئن شويد.
- با اين نشانه‌ها در نوار آدرس فايرفاكس آشنا شويد
با توجه به هر يك از نشانه‌هايي كه مي‌بينيد، مي‌توان اطلاعاتي از نوع اتصال و امنيت آن به‌دست آورد و بررسي كرد كه آيا سايت مورد نظر همانطور كه ادعا مي‌كند، هست يا نه؟ در واقع هر يك از اينها معناي خاص خود را دارد.
جهان خاكستري: چنين سايتي اطلاعات هويتي مشخصي ندارد و ارتباط با آن رمزگذاري نشده است و احتمال شنود (استراق سمع يا جاسوسي) در آن وجود دارد.
مثلث هشدار خاكستري: چنين سايتي اطلاعات هويتي مشخصي ندارد و ارتباط با آن به‌دليل وجود عناصر رمزگذاري نشده، به‌طور كامل امن نيست.
مثلث هشدار نارنجي: چنين سايتي اطلاعات هويتي مشخصي ندارد و ارتباط با آن تا حدودي رمزگذاري شده و احتمال شنود نيز در آن وجود دارد.
قفل خاكستري: آدرس چنين سايتي مورد تأييد است و ارتباط با آن رمزگذاري شده و قابليت شنود ندارد.
قفل سبز: آدرس چنين سايتي بيشتر مورد تأييد بوده و ارتباط با آن نيز رمزگذاري شده و قابليت شنود ندارد و ايمن است.
ضمنا وقتي روي علامت‌هاي بالا در كنار نوار آدرس مرورگر كليك كنيد مي‌توانيد با كليك روي گزينه More Information اطلاعات بيشتري درباره سايت مورد نظر كسب كنيد.
- با نصب اين افزونه‌ها ايمن شويد
شايد بد نباشد كه وقتي ويژه بگذاريد و مرورگرتان را يك‌بار ديگر و با دقتي بيشتر مرور كرده و نكات امنيتي ذكر شده را در آن لحاظ كنيد تا با خيالي آسوده‌تر از محيط وسيع و گسترده اينترنت استفاده كنيد، بدون اينكه از اطلاعات شخصي شما سوءاستفاده شود. به‌طور خاص در مرورگر فايرفاكس امكاناتي فراهم شده كه ضريب امنيت را بالاتر برده‌است كه به برخي از آنها اشاره مي‌كنيم.
Do not Track: رديابي نكن، نام اين ويژگي است كه وقتي آن را فعال كنيد به اين معني است كه نمي‌خواهيد در مراجعه به يك سايت، اطلاعات شخصي شما جمع‌آوري و استفاده شود.
Private Browsing (مرورگر خصوصي): اگر قصد داريد كه هيچ اثري از تاريخچه مرور خود باقي نگذاريد اين ويژگي را فعال كنيد.
LightBeam: با نصب اين افزونه به شما اين امكان داده مي‌شود تا ببينيد چه كساني شما را وقتي كه برخط (آنلاين) هستيد تحت نظر دارند. در واقع اين افزونه سايت‌هاي ثالثي كه هنگام مرور با شما تعامل مي‌كنند و شما در حالت عادي قادر به ديدن آنها نيستيد را به شما نشان مي‌دهد.
- سريع‌تر مرور كن!
امروزه مرورگر فايرفاكس يكي از رايج‌ترين مرورگرهاست. براي انجام يك عمل در اين مرورگر 2 راه پيش رو است؛ ابتدا اينكه با استفاده از ماوس و رفتن به منوهاي اصلي و نوار ابزار مرورگر، آن عمل را انجام داد كه اين راه كمي وقتگير است. راه‌حل سريع‌تر استفاده از كليدهاي ميانبر قابل استفاده در اين مرورگر است. در ادامه به برخي از مهم‌ترين كليدهاي ميانبر در فايرفاكس اشاره مي‌شود.
براي رفتن به سايت مورد نظر خود لازم نيست كه نام سايت و پسوند دامنه آن را به‌طور كامل تايپ كنيد. تنها كافي است بعد از نوشتن نام سايت در نوار آدرس اگر دامنه آنcom .است از كليدهاي تركيبي Ctrl + Enter و اگرnet .است از Shift + Enter و اگرorg . است از تركيب كليدهاي Ctrl + Shift + Enter استفاده كنيد.
براي رفتن به نوار آدرس از تركيب Alt + D استفاده كنيد.
باز كردن زبانه (تب) جديد با تركيب Ctrl + T
باز كردن مجدد آخرين زبانه‌هاي بسته شده با كليدهاي تركيبي Ctrl + Shift + T
رفت‌وآمد و جابه‌جايي بين زبانه‌هاي باز شده با Ctrl + Tab
اگر زبانه‌هاي زيادي را باز كرده‌ايد و حالا مي‌خواهيد از زبانه اول به زبانه هشتم برويد از Ctrl + 8 استفاده كنيد.
براي باز شدن يك لينك در زبانه‌اي جديد 2 راه وجود دارد؛ اول نگه داشتن كليد Ctrl و كليك روي لينك. راه بعدي بردن اشاره گر ماوس روي لينك و فشردن دكمه وسط ماوس.
- امكانات ويژه فايرفاكس
امكانات ضد‌فيشينگ و ضد‌بدافزاري: اين امكانات شما را از خطر اسب‌هاي تروا و جاسوس‌افزارها حفظ كرده و درباره سايت‌هاي مشكوك به شما اخطار مي‌دهد.
به‌روزرساني‌هاي خودكار امنيتي: با اين كار شما مطمئن خواهيد بود كه آخرين و كامل‌ترين نسخه مرورگر را با همه امكانات امنيتي آن در اختيار خواهيد داشت.
رمزگذاري رمزهاي عبور و اطلاعات شما: رمزهاي شما در فايرفاكس به‌صورت كد شده و رمزگذاري شده ذخيره مي‌شوند تا امنيت بيشتري در مقابل حمله هكرها داشته باشند.