يك كامپيوتر هر چقدر هم قدرتمند و به‌روز باشد، استفاده از يك نمايشگر نامناسب، كيفيت تجربه ما از كار كردن با كامپيوتر را به‌شدت پايين خواهد آورد. برخي افراد هنگام خريد به مشخصات فني اين دستگاه توجهي نمي‌كنند و تنها معيارشان براي انتخاب نمايشگر، اندازه آن است. اين شيوه، اشتباه‌ترين روش براي انتخاب يك مانيتور است چون كيفيت و وضوح تصوير نمايشگر ناديده گرفته مي‌شود. در اين مطلب مي‌خواهيم ابتدا مهمترين نكات براي خريد يك نمايشگر مناسب را مرور كنيم، درباره برخي مشخصات فني اين دستگاه بيشتر بدانيم و نيز با رده‌هاي قيمتي نمايشگرهاي موجود در بازار آشنا شويم؛ با تأكيد بر اين نكته كه در بازار اين محصول، نمونه‌هاي قابل رقابت ايراني پيدا خواهيد كرد.
- براي انتخاب مناسب
نمايشگرهاي كامپيوتر مشخصات و امكانات مختلفي دارند. هنگام خريد اين دستگاه بايد توجه داشته باشيم كه نمايشگري متناسب با نيازها و مشخصات فني كامپيوتر خودمان انتخاب كنيم.
1- نمايشگري با اندازه مناسب انتخاب كنيد. كم و بيش نخستين معيار اكثر كاربران براي انتخاب مانيتور، سايز يا اندازه آن است. اندازه مناسب براي نمايشگر مورد نظر شما را فضاي موجود در ميز كار، نوع كار و البته هزينه مورد نظر شما براي خريد نمايشگر مشخص مي‌كند. مانيتورهاي قديمي كه با لامپ تصوير كار مي‌كردند، به‌خودي خود حجم و فضاي زيادي اشغال مي‌كردند و همين موضوع باعث مي‌شد در گذشته يك نمايشگر 19اينچ بزرگ به‌نظر برسد. اما اكنون نمايشگرهاي LCD بسيار باريكند و به فضاي كمي نياز دارند، به همين دليل است كه اكثر نمايشگرهاي امروزي بيشتر از 18اينچ اندازه دارند و اندازه برخي از آنها حتي به 30اينچ هم مي‌رسد. هنگام انتخاب اندازه نمايشگر به اين نكته هم توجه كنيد كه رزولوشن اكثر نمايشگرهاي كنوني ثابت است. اين رزولوشن با استاندارد 1080پيكسل شناخته مي‌شود كه عبارت از رزولوشن 1920در 1080پيكسل است. بنابراين هر چقدر اندازه نمايشگر بزرگ‌تر باشد، تراكم پيكسل آن پايين‌تر مي‌آيد و درنتيجه كيفيت تصوير يك مانيتور 30 اينچي با رزولوشن 1080p ممكن است كمتر از يك مانيتور 20 اينچي با همين استاندارد باشد.
2- در حال حاضر نمايشگري با رزولوشن1080p يا فول اچ‌دي (Full HD) يك انتخاب مناسب به‌شمار مي‌آيد. در بازار شايد بتوانيد نمايشگرهايي با رزولوشن بالاتر، مثلا با استاندارد 4K، پيدا كنيد، اما از يك طرف هزينه خريد اين نمايشگرها زياد است و از طرف ديگر، هنوز بسياري از فيلم‌ها و بازي‌هاي موجود، از اين استاندارد استفاده نمي‌كنند. از سوي ديگر انتخاب رزولوشن‌هاي پايين‌تر مي‌تواند باعث به هدر رفتن توان كارت گرافيكي شما شود. در واقع اگر تصوير خروجي كارت گرافيكي شما 1080p است، بهتر است دنبال نمايشگري با همين استاندارد باشيد و سراغ نمايشگرهايي با رزولوشن پايين‌تر، مثلا 1366پيكسل در 768 پيكسل نرويد.
3- به زمان پاسخگويي يا Response Time نمايشگر دقت كنيد. زمان پاسخگويي به‌مدت زماني گفته مي‌شود كه يك پيكسل نياز دارد تا از رنگ سفيد به سياه و مجددا به سفيد تغيير كند. اگر مدت‌زمان پاسخگويي زياد باشد و پيكسل‌ها نتوانند به سرعت عمل كنند، تصاوير متحرك سريع مانند تصاوير بازي‌ها، فيلم‌هاي اكشن و تصاوير ورزشي، حالت سايه‌دار پيدا مي‌كنند. اگر هنگام تماشاي فوتبال در نمايشگري متوجه شديد توپ در حال حركت، سايه دارد، احتمال بدهيد كه زمان پاسخگويي آن نمايشگر بالاست. روي هم رفته زمان پاسخگويي مناسب براي يك نمايشگر، حدود 5ميلي‌ثانيه است و هر چقدر اين مقدار كمتر باشد، بهتر است.
4- به نرخ بازسازي تصوير يا Refresh Rate توجه كنيد. رفرش ريت در واقع تعداد دفعاتي را مشخص مي‌كند كه يك نمايشگر مي‌تواند در هر ثانيه تصوير را به‌روز كند. اين مقدار با هرتز يا Hz اندازه‌گيري مي‌شود و مي‌توان آن را مشابه واحد اندازه‌گيري تعداد فريم بر ثانيه يا همان fps فيلم‌ها و بازي‌ها دانست. به بيان ساده‌تر، نمايشگري با نرخ بازسازي تصوير 60 هرتز، مي‌تواند در هر ثانيه 60فريم را به نمايش بگذارد. در حال حاضر 60هرتز براي نرخ بازسازي تصوير، مقداري مناسب به‌شمار مي‌آيد و بسياري از نمايشگرهاي مدرن از اين مقدار و بالاتر استفاده مي‌كنند.
5- به كنتراست تصوير اهميت ندهيد. نسبت حداكثر روشنايي نور در رنگ سفيد به حداكثر روشنايي رنگ سياه، نسبت كنتراست تصوير نمايشگر را مشخص مي‌كند اما بسياري از توليدكنندگان مقدار واقعي اين نسبت را اعلام نمي‌كنند. در واقع بسياري از نمايشگرهاي LCD كنوني كنتراستي بين 1500تا 3000به يك دارند و تفاوت اين نسبت بين نمايشگرهاي گوناگون به قدري نيست كه اختلاف قابل ملاحظه‌اي ايجاد كند، به همين دليل توليدكنندگان به جاي آنكه كنتراست واقعي يا Native Contrast نمايشگرشان را اعلام كنند، معيارهاي خودساخته‌اي مانند «كنتراست ديناميك» را اعلام مي‌كنند كه در عمل معيار قابل اتكايي نيست. اما روي هم رفته نمايشگرهاي كنوني كه استانداردهاي لازم (رزولوشن فول اچ‌دي، رفرش ريت مناسب و اندازه بالاتر از 20 اينچ) را دارند، كنتراست واقعي‌شان نيز مناسب است. پس مي‌توانيد هنگام انتخاب نمايشگر، با خيال راحت بي‌خيال كنتراست آن شويد.
6- نمايشگر بايد ورودي‌ها و خروجي‌هاي مورد نياز و استاندارد را داشته باشد. مهمترين ورودي يك نمايشگر، ورودي تصوير آن است. قبلا ورودي استاندارد براي نمايشگرها ورودي VGA بود كه به نام RGB نيز شناخته مي‌شد. اكنون اين ورودي عملا منسوخ شده و ورودي‌هاي جديدتر مانند DVI و به‌خصوص HDMI جاي آن را گرفته است. پيشنهاد ما اين است كه سعي كنيد نمايشگرتان حتما ورودي HDMI داشته باشد چون در اين صورت مي‌توانيد به راحتي آن را به كنسول‌هاي بازي، گيرنده‌هاي تلويزيون ديجيتال، پخش‌كننده‌هاي ويدئوي مدرن و غيره وصل كنيد. بعضي از نمايشگرها هم در قسمت ورودي‌ها و خروجي‌ها، مجهز به خروجي هدفون و درگاه يواس‌بي هستند. اينها عامل تعيين‌كننده‌اي براي انتخاب نمايشگر نيست اما وجودشان مي‌تواند كاربردي باشد.
7- توجه كنيد كه پايه نمايشگــــرتان قابليت تنظيم داشته باشد. اگر پايه نمايشگر ثابت باشد، نمي‌توانيد نمايشگر را بچرخانيد يا زاويه ديدتان را تنظيم كنيد. پايه بعضي نمايشگرها هم جدا مي‌شود و امكان نصب روي ديوار را به كاربر مي‌دهد. در مواردي كه لازم است نمايشگرتان را روي ديوار نصب كنيد، قبل از خريد حتما به اين موضوع توجه كنيد.
- هميشه كمتر خرج كردن، اقتصادي نيست!
ممكن است عده‌اي از كساني كه مي‌خواهند يك كيس خوب و قدرتمند بخرند، تصميم بگيرند از همان مانيتور قبلي به‌عنوان نمايشگر كامپيوتر جديدشان استفاده كنند تا هزينه‌هايشان كمتر شود اما توجه ندارند كه با چنين انتخابي ممكن است در عمل به‌خودشان ضرر بزنند! در كامپيوترهاي خانگي قدرتمند و حتي متوسط امروزي، بخشي از هزينه، صرف انتخاب و خريد يك كارت گرافيك متوسط يا قدرتمند مي‌شود كه يكي از مهمترين قابليت‌هاي آن، پخش ويدئو و تصوير با كيفيت و رزولوشن بالاست. اما اگر حداكثر كيفيت نمايش مانيتور قديمي شما پايين‌تر از حداكثر كيفيت كارت گرافيكي باشد، عملا از تمام قابليت كارت گرافيك‌تان استفاده نكرده‌ايد.
- وقت اقدام براي خريد
تا اينجا با مهمترين نكات فني و ويژگي‌هاي نمايشگرها آشنا شده‌ايم. اكنون آماده‌ايم تا به بازار برويم و با رده‌هاي قيمتي نمايشگرها آشنا شويم.
حدود 300هزار تومان ارزان‌‌‌ترين نمايشگر مناسبي كه در بازار مي‌توانيد پيدا كنيد، حدود 300هزار تومان قيمت خواهد داشت. البته با اين قيمت نمايشگري نسبتا كوچك خواهيد داشت كه استاندارد فول اچ‌دي ندارد، گرچه كيفيت آن قابل‌قبول است. شايد بتوانيد پايين‌تر از اين قيمت هم نمايشگرهايي پيدا كنيد، اما پيشنهاد ما اين است كه اگر به فكر صرفه‌جويي در هزينه‌ها هستيد، نمايشگري با همين قيمت و با مشخصات زير انتخاب كنيد:
نوع نمايشگر: LED / اندازه نمايشگر: 18 اينچ / رزولوشن: 1366 در 768/ نسبت ابعاد: 16:9/ اندازه پيكسل‌ها: 0/3 در 0/3ميلي‌متر/ زمان پاسخگويي: 5ميلي‌ثانيه/ زاويه ديد: افقي 90درجه، عمودي 50درجه/ ورودي‌ها: VGA
حدود 400هزار تومان چند انتخاب خوب داريد، اما همچنان نمي‌توانيد نمايشگري با استاندارد فول اچ‌دي پيدا كنيد. مي‌توانيد نمايشگرهايي با اندازه 19/5 اينچ و رزولوشن بهتر (نسبت به رده قبلي) بيابيد. مي‌توانيد چنين نمايشگري بخريد: نوع نمايشگر: LED / اندازه نمايشگر: 19/5 اينچ / رزولوشن: 1600در 900پيكسل / نسبت ابعاد: 16:9/ اندازه پيكسل‌ها: 0/271در 0/262ميلي‌متر / زمان پاسخگويي: 5ميلي‌ثانيه/ زاويه ديد: افقي 90درجه، عمودي 65 درجه/ وردي: VGA
حدود 500هزار تومان مي‌توانيد به راحتي نمايشگري با استاندارد فول اچ‌دي يا 1080p پيدا كنيد كه ورودي HDMI هم داشته باشد. بيشتر نمايشگرهاي اين رده نيز زاويه ديد بهتري (در مقايسه با رده‌هاي قبلي) دارند. در اين رده مي‌توانيد نمايشگري با مشخصات زير در بازار پيدا كنيد: نوع نمايشگر: LED / اندازه نمايشگر: 21/5 اينچ / رزولوشن تصوير: 1920 در 1080پيكسل / نسبت ابعاد تصوير: 16:9/ اندازه پيكسل‌ها: 0/24 در 0/24ميلي‌متر/ زمان پاسخگويي: 2ميلي‌ثانيه / زاويه ديد: 170 درجه افقي، 160درجه عمودي/ ورودي و خروجي: VGA، DVI، HDMI، ورودي صدا و خروجي هدفون
حدود 600هزار تومان تفاوت نمايشگرهاي اين رده بسيار ناچيز است و محصولات برندها و نام‌هاي معتبري را در اين رده مي‌توانيد ببينيد. در اين رده مي‌توانيد دستگاهي با مشخصات زير بخريد: نوع نمايشگر: LED / اندازه نمايشگر: 21/5 اينچ / رزولوشن تصوير: 1920 در 1080پيكسل/ نسبت ابعاد تصوير: 16:9/ اندازه پيكسل‌ها: 0/24 در 0/24ميلي‌متر/ تعداد رنگ‌هاي قابل نمايش: 16/7ميليون رنگ/ زمان پاسخگويي: 2 الي 5 ميلي‌ثانيه/ زاويه ديد: 170درجه افقي، 170درجه عمودي / ورودي و خروجي: VGA، DVI، HDMI و خروجي هدفون
حدود 700هزار تومان مي‌توانيد نمايشگرهايي با ابعاد كمي بزرگ‌تر پيدا كنيد كه زمان پاسخگويي بهتري دارند و براي بازي و تماشاي فيلم مناسب‌ترند؛ هرچند تقريبا همه نمايشگرهايي كه استاندارد 1080p دارند، در نمايش تصاوير بازي و فيلم مشكل ندارند و لازم نيست حتما سراغ نمايشگري با زمان پاسخگويي يك ميلي‌ثانيه برويد. برخي هم امكانات ويژه‌اي دارند. مثلا مي‌توانيد نمونه‌هايي پيدا كنيد كه خودشان اسپيكر دارند و مي‌توانند كارايي يك تلويزيون خوب را هم داشته باشند. به هر حال در اين رده مي‌توانيد نمايشگري با مشخصات زير بيابيد: نوع نمايشگر: LED / اندازه نمايشگر: 23 اينچ/ رزولوشن تصوير: 1920در 1080پيكسل/ نسبت ابعاد تصوير: 16:9/ اندازه پيكسل‌ها: 0/26 در 26/0پيكسل/ تعداد رنگ قابل نمايش: 16/7ميليون رنگ/ زمان پاسخگويي: يك الي 5ميلي‌ثانيه/ زاويه ديد: 178 درجه افقي، 178 درجه عمودي/ ورودي و خروجي: VGA، DVI، HDMI و خروجي هدفون