به گفته مديركل محيط‌زيست استان تهران به نقل از اورژانس تهران، مراجعه بيماران ريوي نسبت به موقعيت مشابه در هفته گذشته ۱۶درصد و بيماران قلبي ۵ درصد افزايش داشته است. البته نمي‌توان آمار دقيق‌تري از تأثير گردوغبار بر اين موضوع را دست‌كم در اين زمان كوتاه به‌دست آورد، چه اينكه رئيس اداره بيماري‌هاي مزمن تنفسي وزارت بهداشت در مورد افزايش ميزان مراجعه بيماران همزمان با افزايش گردوغبار در كشور مي‌گويد: «آمار دقيق و مقايسه‌اي در اين زمينه وجود ندارد اما سال گذشته در اهواز ميزان مراجعه بيماراني كه دچار حملات آسمي شده بودند افزايش يافت.» اشاره مهدي نجمي به اخبار گردوغبار خوزستان اين خبر را يادآوري مي‌كند كه چند‌ماه قبل و تنها در 72ساعت بيش از 600نفر راهي بيمارستان شدند.
حالا مديركل محيط‌زيست استان تهران با اشاره به اينكه خشكسالي و كم‌آبي باعث شده كه در اثر كوچك‌ترين وزش باد حجم وسيعي از گردوغبار در هواي تهران منتشر شود، به خبرگزاري مهر گفته:«با توجه به گزارش هواشناسي مبني بر استمرار اين پديده براي روزهاي آينده قطعا اتخاذ تصميمات براي حفظ سلامت شهروندان ضروري است.» به گفته او طوفان دوشنبه شب جريان‌هاي خاك را وارد هواي تهران كرده است. شاخص آلودگي هواي تهران نشان مي‌دهد كه روز دوشنبه غلظت آلودگي در ذرات معلق كمتر از 2،5ميكرون به مرز 1000و در ذرات كمتر از 10ميكرون به 2040رسيد كه 5 برابر استاندارد است. آخرين خبر هم اين است كه احتمالا ميزان آلودگي و گردوغبار در هوا بيشتر خواهد شد.اما براي اين روزها چه بايد كرد؟
- توصيه‌هاي پزشكي
گردوغبار كه معمولا اين سال‌ها گريبانگير مردم جنوب كشور بوده، اين روزها تنفس را در تهران نيز سخت‌تر از گذشته كرده است. دوشنبه اين هفته گردوغبار شديدي همراه با وزش شديد باد، خاطره طوفان قبلي تهران را زنده كرد. روز گذشته نيز هواي تهران همراه با گردوغبار و ذرات معلق بود و هواشناسي براي روزهاي آينده نيز هشدار داد. به اين ترتيب اين روزها گردوغبار در كنار آلودگي هوا، نفس‌كشيدن را براي پايتخت‌نشين‌ها سخت‌تر از هميشه كرده است.
دكتر سيدمحمدجواد موسوي، فوق‌تخصص ريه و عضو هيأت علمي دانشگاه ايران در گفت‌و‌گو با همشهري از شهروندان مي‌خواهد تا از تردد‌هاي غيرضروري خودداري كنند و مي‌گويد: «ازآنجا كه اين طوفان‌ها با خود ذرات كمتر از 2.5ميكرون مي‌آورند همه بيماري‌هاي ريوي را تشديد مي‌كند. در نتيجه كساني كه آسم يا برونشيت و يا هر نوع از بيماري ريوي داشته باشند به‌خصوص كساني كه درگير بيماري سرطان ريه هستند در روزهاي طوفان بايد بيشتر مراقب باشند. اين افراد بايد در خانه بمانند و اصلا پنجره‌ها را باز نكنند. بيماران و افراد در معرض خطر بهتر است از ماسك با استاندارد N95 استفاده كنند.»
به گفته پزشكان در هر دقيقه 5 تا 6 ليتر هوا وارد شش‌هاي هر فرد مي‌شود. زماني كه هواي موجود محتوي ذرات گردوغبار باشد، قطعا ورود اين ريزگردها به دستگاه تنفسي اجتناب‌ناپذير است. دكتر علي معيني فوق تخصص ريه مي‌گويد: اين ذرات طيف وسيعي از عوارض را براي دستگاه تنفسي به همراه خواهند داشت. كودكان، سالمندان، افراد داراي بيماري‌هاي زمينه‌اي مانند بيماران قلبي و ريوي و نيز بيماران داراي ضعف سيستم ايمني ازجمله گروه‌هاي در معرض خطر اين ذرات هستند. همچنين اين ريزگردها مي‌توانند در بلندمدت موجب ايجاد بيماري بينابيني ريه شده و با ايجاد التهاب كيسه‌هاي هوايي در نهايت موجب فيبروز ريه شوند.
- چه ماسكي بهتر است؟
استفاده از ماسك‌هاي معمولي به‌علت آنكه منافذ آنها درشت‌تر از 2.5ميكرون است و ريزگردها به راحتي از آن عبور مي‌كنند، تأثير چنداني در جلوگيري از ورود ريزگردها به ريه ندارند. اين ماسك‌ها اصولا براي مواد شيميايي و ميكروب‌ها طراحي نشده است و پوشش كافي را ايجاد نمي‌كند. اما به گفته دكتر موسوي به كارگيري آنها بهتر از عدم‌استفاده است. استفاده از ماسك‌هاي «N95» با عنوان ماسك‌هاي فيلتردار براي جلوگيري از ورود ريزگردها و ذرات معلق به درون ريه‌هاي تنفسي در افراد مناسب هستند. عموما ماسك (N95) از طريق سيستم وزارت بهداشت در دسترس مشاغل خاص مانند پزشكاني كه در معرض مراجعه افراد بيمار در اپيدمي آنفلوآنزا هستند، قرار مي‌گيرد. دكتر شهرام فيروز‌بخش فوق‌تخصص ريه هم مي‌گويد: درصورت عدم‌دسترسي به ماسك‌هاي فيلتردار، افراد مي‌توانند با استفاده از 2لايه كردن ماسك‌هاي معمولي و قرار دادن يك دستمال مرطوب يا يك ماسك خيس درون آن، از ورود ريزگردها به درون ريه‌ها جلوگيري كنند.
- توصيه وزات بهداشت براي روزهاي طوفاني
1- هنگام بروز پديده گردوغبار از فعاليت در خارج از منزل خودداري كنيد و درصورت الزام به فعاليت در هواي آزاد، زمان آن را به حداقل ممكن كاهش دهيد. 2- از ورزش سنگين به‌ويژه درصورتي كه داراي مشكلات تنفسي و آسم هستند، خودداري كرده و در منزل بمانيد و درها و پنجره‌ها را بسته نگه داريد.3- افرادي كه داراي بيماري آسم يا نشانه‌هايي مانند كوتاهي تنفس، سرفه، خس‌خس و درد قفسه سينه هستند، برنامه درماني خود را دنبال كنند و درصورتي كه نشانه‌ها و علائم برطرف نشد، با پزشك خود مشورت كنند.4- براي جلوگيري از آلودگي مواد غذايي و آشاميدني، استفاده از پوشش مناسب براي مواد غذايي آماده مصرف ضروري است. مواد غذايي قبل از نگهداري در يخچال از ذرات گردوغبار زدوده شوند.5-افراد پير، مادران باردار و كودكان به‌دليل نداشتن سيستم ايمني مطلوب، نسبت به ساير افراد، در معرض خطرات جدي‌تري در مقابل ذرات گردوغبار هستند.