بهعبارت سادهتر لازم است تا در برخي ايام خاص، رفتارهاي اجتماعيمان در كالبد اين كلانشهرها، پيرو قواعد و قوانين خاصي باشد. دهه محرم و ايام عزاداري اباعبدلله الحسين(ع) هم از اين موارد است كه لازم است تا هم بهعنوان شهرونداني كه براي شركت در مراسم عزاداري از خانه بيرون ميآييم، هم بهعنوان عزاداراني كه در هيئتها و دستههاي عزاداري فعاليت ميكنيم، مواردي را رعايت كنيم تا تردد در شهر با مشكل مواجه نشود و آرامش زندگي مردم برهم نخورد. حتما توصيههاي اين صفحه را مروري بكنيد تا مراسمهاي عزاداريتان به بهترين شكل ممكن برپا شود.
- ترافيكيها
مسيرهاي هماهنگ شده
ماموران انتظامي و راهنمايي و رانندگي با تلاش بيوقفه كوشش ميكنند با برقراري نظم و امنيت و سهولت در تردد خودروها، بر شكوه و عظمت مراسم عزاداري بيفزايند لذا به مردم توصيه ميشود با ماموران انتظامي و راهنمايي و رانندگي در اين ايام همكاري مستمري داشته باشند. مسئولان دستههاي عزاداري براي خروج دستهها از هيئتها، حسينيهها، تكايا و مساجد، از قبل با ماموران انتظامي هماهنگي داشته باشند و دستهها را در مسيرهاي غيرمجاز حركت ندهند.
ايستگاههاي صلواتي
يكي از مشكلاتي كه باعث بهوجود آمدن ترافيك در معابر عمومي در ماه محرم و صفر ميشود، برپايي ايستگاههاي صلواتي در مكانهاي نامناسب است. در ضمن توزيع نذري در خيابان هم باعث بهوجود آمدن راهبندان ميشود و مشكلاتي را براي تردد مردم بهوجود ميآورد. مسئولان هيئتهاي عزاداري و تكايا، بايد از نصب هرگونه داربست در معابر عمومي كه موجب مسدود شدن خيابان يا كندي عبور و مرور ميشود پرهيز كنند. آنها مخصوصا بايد ايستگاههاي صلواتي را در خيابانهاي اصلي برپا نكنند.
بيخيال خودروي شخصي
در ايام محرم، با توجه به حركت دستههاي سوگواري در معابر شهر، استفاده از وسايل نقليه عمومي باعث ميشود خود شما سريعتر به مقصد برسيد چون در برخي معابر مسيرهايي از خيابانها به مسير حركت هيئتها اختصاص داده ميشود. اگر همين مسير باريك شده هم با تعدادي اتومبيل شخصي به تصاحب درآيد، بيشك مشكلساز خواهد شد.
- ايمنيها
پليس در خدمت شما
طبق اعلام نيروي انتظامي، مراكز 110پليس در تمامي ساعات شبانهروز آماده دريافت اطلاعات و خدمترساني به مردم و عزاداران حسيني است. همياران پليس قرار است كه براي بهبود برگزاري مراسم عزاداري تلاش كنند، پس حداكثر همكاري را با آنها داشته باشيد.
تعداد درهاي خروجي
براساس توصيههاي آتشنشانان، در فضاهاي مساجد، حسينيهها و تكايا به ازاي ۵۰ تا ۳۰۰ نفر، ۲ راه خروج، از ۳۰۱ تا هزار نفر ۳ راه خروج و بيشتر از هزار نفر ۴خروجي درنظر گرفته شود. درضمن رعايت فاصله مناسب سيمها، اتصالهاي برقي از مواد و مصالح قابل اشتعال مانند پرچم، پلاكارد، پرده، فرش و... الزامي است. فيوزهاي برق هيئتها هم بايد استاندارد باشند و از بهكارگيري فيوزهاي غيراستاندارد جلوگيري شود.
چند نكته بهداشتي
بايد وسايل مشترك مانند چادر نماز و حوله به طور مرتب شسته شوند، چون ميتوانند انتقالدهنده آلودگي از شخصي به شخص ديگر باشند. هنگام توزيع آب ميان دستههاي عزاداري هم از ليوانهاي يكبار مصرف استفاده شود. درضمن بهترين ظرفها براي توزيع غذاي نذري، ظروف يكبار مصرف استاندارد است.
آموزش به عزاداران
از آنجا كه دستههاي عزاداري هم بايد مواردي را مراعات كنند تا ترافيك رواني داشته باشيم، لازم است تا عزاداراني كه در اين دستهها حضور دارند نيز تحت آموزش قراربگيرند. بنابراين بزرگان هيئتها و تكايا، لازم است به عزاداراني كه براي عزاداري تجمع كردهاند، بگويند كه اگر در مسيرهاي مشخص شده تردد نكنند، مشكلاتي ايجاد ميشود.
انجام ندادن كار غيراستاندارد
فصل بارش است و برخي از برپاكنندگان هيئتهاي موقت، چادرهاي برزنتي را به روغن و مواد نفتي آغشته ميكنند تا از نشت آب هنگام بارش باران جلوگيري كنند. اين يكي از كارهاي خطرناكي است كه كارشناسان ايمني نسبت به آن هشدار دادهاند.
چند توصيه ايمني ديگر
كارشناسان ايمني، استفاده از لامپهاي برق ولتاژ بالا، بدون حباب و حفاظ مناسب را در هيئتها، خطرآفرين دانستهاند. درضمن توصيه شده هنگام گرفتن انشعاب از لولهكشي گاز براي اجاقهاي هيئتها، حتما از شيلنگهاي فشار قوي مخصوص و بست مناسب استفاده شود. همچنين مسئولان هيئتها هم از روشن كردن هرگونه شعله روباز در داخل يا كنار چادر تكايا براي گرم كردن محيط، طبخ غذا، چاي و... بهطور جدي خودداري كنند.
- اجتماعيها
بدعت ممنوع
متأسفانه در چند سال اخير برخي از آلات موسيقي در بعضي از دستههاي عزاداري مورد استفاده قرار گرفته است. هيئتها بايد از استفاده سازهاي نامتعارف موسيقي در دستهها كه نوعي بدعت است، خودداري كنند. ماموران انتظامي با ديدن اين سازها به مسئولان هيئتها تذكر ميدهند.
عزاداري بدون مزاحمت
رعايت حال مردم در ساعات پاياني شب هم از اهميت ويژهاي برخوردار است. ايجاد مزاحمت براي ديگران شايد اجر عزاداري را زايل كند البته همه مردم هم در اين شبها و روزها متوجه خاص بودن اين ايام هستند اما به مسئولان هيئتها و دستههاي عزاداري توصيه ميشود در حركت دستههاي عزاداري و حين برگزاري مراسم عزاداري، بهويژه در ساعات پاياني شب، رعايت حال بيماران و افراد مسن را بكنند. حضور دستههاي عزا بعد از ساعت 12شب ممكن است باعث ايجاد مزاحمت شود.
جاي نصب بلندگوها
يك نكته مهم براي رعايت حقوق شهروندي در اين ايام، مراقبت در انتخاب محل مناسب براي نصب بلندگوهاست. مسئولان هيئتها، تكايا، حسينيهها و مساجد از نصب بلندگوهاي قوي در خارج از محل حضور عزاداران و در منطقه مسكوني كه ايجاد مزاحمت ميكند بهطور جدي پرهيز كنند. در ضمن مسئولان هيئتها موظفند كه تدابير لازم را براي پيشگيري از فعاليتها و سخنرانيهاي غير مرتبط با فرهنگ عاشورايي و اهانت به شخصيتها اعمال كنند.
توجه به سالخوردگان و كودكان
اگر اتفاق ناگواري در هيئت بيفتد، سالخوردگان و كودكان، بيشتر از همه در معرض خطر هستند. براي سالخوردگان و اطفالي كه در مراسم عزاداري شركت ميكنند حتما بايد مكاني امن در نزديكترين نقطه به راه خروجي پيشبيني شود. حتما چند نفر از دستاندركاران هيئت هم بايد حواسشان به اين گروه آسيبپذيرتر باشد.
آبگرفتگي درست نكنيد
معمولا بعد از توزيع غذاي نذري، برخي از مردم با بينظمي تمام، ظرفهاي يكبار مصرفشان را در جويهاي حاشيه خيابان رها ميكنند. اگر مسئولين هيئت به فكر نباشند، اين كار باعث بند آمدن راه فاضلاب شهري و طغيان آن به كف خيابانها و در نتيجه آبگرفتگي معابر ميشود. همه اينها پيامدهاي منفي زيادي براي بهداشت عمومي دارد و مديران شهري بايد هزينههاي زيادي براي برگرداندن خيابانها به حالت اوليهشان كنند.
استفاده از اشعار پرمحتوا
نكته بسيار مهمي كه بزرگان دين و علما درباره دستههاي عزاداري بارها برآن تأكيد كردهاند اجراي برنامههاي عزاداري با دقت در ارائه اشعار و متون پرمحتوا و مستند توسط مداحان اهلبيت(ع) است. مخصوصا در زماني كه دستهها در خارج هيئتها و در اماكن عمومي حضور دارند استفاده از اشعار مناسب از اهميت ويژهاي برخوردار است.
- پيشنهاد ويژه براي نذري داران
در روزهاي تاسوعا و عاشوراي حسيني كمتر كسي در خانهها ميماند. همه با عشق به خيابانها ميآيند و با حضور در مراسم عزاداري هيئتها، تكايا و مساجد شور و حال ويژهاي به اين محفلها ميدهند و بعد در كنار هم از غذاهاي نذري مخصوص اين روزها ميخورند. اما يادمان نرود كه بعضيها توان اين كارها را ندارند. در بيمارستانها، آسايشگاهها و مراكز بهزيستي بستري هستند و نميتوانند در اين مراسم پر شور شركت كنند. اگر صاحب نذر هستيد، بايد بدانيد كه رسيدگي و دستگيري از اين افراد ثواب مضاعف دارد. آنها هم چشم به راه غذاهاي نذري متبرك اين روزهاي مخصوص هستند و شايد كسي براي خوردن اين غذاها نيازمندتر از آنها نباشد. در روزهاي عاشورا و تاسوعا، در بيمارستانها، آسايشگاهها و خيريهها به روي نذري دهندگان باز است. در هر شهري تعدادي از اين مراكز فعاليت ميكنند كه نشاني آنها را ميتوانيد خيلي راحت پيدا كنيد. توزيع نذري در بين اين افراد، اين روحيه را كه اجتماع آنها را فراموش نكرده تقويت ميكند و به استناد احاديث و روايات معصومان، نذريتان را مقبول درگاه حق قرار ميدهد؛ پس اين عزيزان را در شلوغي عاشورا و تاسوعا فراموش نكنيد.
- اين غذا حرمت دارد
احاديث و اخبار و روايتهاي زيادي درباره اطعام كردن و نذري دادن از بزرگان و معصومان به ما رسيده است. در بيشتر آنها هم به ضرورت حلال بودن اين غذاي متبرك اشاره شده. صاحب نذر بايد تمام وسايل اين غذا را با مالي كه به حلال بودن آن يقين كامل دارد، تهيه كند. ظروف و مكاني كه در آن اين غذا تهيه ميشود، نبايد غصبي باشد. اگر در اين موارد ذرهاي سهلانگاري شود نذري موردقبول قرار نميگيرد. اين روزها بيشتر ما در خانههاي آپارتماني زندگي ميكنيم. امكان پخت غذا با حجم زياد در اين خانهها وجود ندارد. اگر از حياط يا پشتبامي كه با ديگر همسايهها مشاع است استفاده ميكنيد، قبل از تهيه نذري بايد از ساكنان ساختمان اجازه بگيريد. يادتان باشد پس از توزيع نذري اين اماكن بايد شسته و رفته شود و به شكل پاكيزه در اختيار ديگر همسايهها قرار بگيرد. هزينه آب و برق و گازي كه در حياط و پشتبام استفاده ميكنيد، بين اهالي ساختمان تقسيم ميشود. براي حلال شدن نذريتان بايد ميزان استفاده اين موارد را بهطور تقريبي محاسبه و به نماينده ساختمان بدهيد. يادتان باشد همه اين كارها براي حلال شدن و مورد قبول قرار گرفتن نذرتان ضرورت دارد.