اين از آن مهارت‌هايي است كه پاي درس امام‌حسين(ع) مي‌شود به خوبي آن را ياد گرفت. اما چطور؟
- وقت فكركردن كجاست؟
«به جوابي كه مي‌خواهيد بدهيد مطمئن هستيد»، «توان انجام خواسته او را نداريد»، «خيلي دوست داريد پيشنهاد كسي را قبول كنيد»، اينطور وقت‌ها به‌نظر خيلي‌ها مي‌شود سريع گفت بله يا نه. گاهي دقيقا بعد از همين شرايط است كه دردسر‌هاي بله يا نه سريع هم شروع مي‌شود. در همين شرايط زندگي روزمره اگر به سبك زندگي امام‌حسين(ع) مراجعه كنيم، شبي را مي‌بينيم كه حاكم مدينه حضرت را احضار كرد و گفت: معاويه از دنيا رفته است و شما بايد با يزيد بيعت كنيد. حضرت فرمودند: «باشد تا صبح برويم فكر كنيم، ببينيم ما بايد خليفه شويم يا يزيد بايد خليفه شود!» امام‌حسين(ع) حتما و يقينا مي‌دانست كه به بيعت با يزيد جواب مثبت نمي‌دهد اما فورا و در همان لحظه «نه» نگفتند و فكركردن براي پاسخگويي را لازم دانستند. پس ما هم كافي است همين يك رفتار امام را سرلوحه كارهاي خود قرار بدهيم تا از بروز درصد زيادي از خطاها جلوگيري كنيم. اين دقيقا همان جايي است كه حتي اگر مطمئن باشيد، فرصت‌گرفتن براي فكر كردن، مي‌تواند شما را در تصميم‌‌تان قاطع كند و موجب شود با كمترين ميزان احتمال خطا درست‌ترين تصميم را بگيريد.
- آفت‌هاي فكرتان را بشناسيد
اينكه چه عواملي مي‌تواند براي شما در سريع پاسخ دادن دردسرآفرين باشد اغلب شخصي است اما حتما يكي از اين عوامل در آن دخيل است:
1- معمولا وقتي كه ارزش يك درخواست را كم مي‌دانيد و زود به آن درخواست پاسخ مي‌دهيد.
2- توان واقعي خودتان را براي انجام آن درخواست درنظر نمي‌گيريد.
3- بدون اعتماد به نفس با خودتان فكر مي‌كنيد كه شما اجازه فكركردن در برابر شخصيت درخواست‌كننده را نداريد.
4- به پيشنهاد و راه‌حل ديگري فكر نكرده‌ايد كه بخواهيد براي خودتان قدرت انتخاب قائل شويد.
5- عادت داريد بدون فكر كردن حرف بزنيد. بنابراين بيشتر تصميمات را هم بدون فكر كردن مفيد مي‌گيريد.
- تمرين‌هاي خودسازي
براي هر اصلاح رفتاري مهم است كه چه روشي را براي اصلاح انتخاب كنيم؟ مهارت فكر كردن هم نياز به انگيزه قوي و ايجاد عادت دارد. تمرين‌هاي پيشنهادي زير برايتان اثرگذار است:
1- خرابكاري‌هايي كه فكر نكردن برايتان به بارآورده را مرور كنيد.
2- تصميم‌ها و حرف‌هايي كه با پشتوانه فكر كردن بوده را هم به ياد بياوريد و خودتان را به خاطرش تشويق كنيد.
3- مثل زمان‌هايي كه يك تكه كلام از فيلم‌ها و... را دائم به‌كار مي‌بريد، اين جمله «اجازه بديد فكر كنم» را دائم در ذهن داشته باشيد و همه‌جا استفاده كنيد.
4- براي شخصيت، وقت و امكانات‌تان ارزش قائل باشيد و آنها را قابل احترام بدانيد تا براي تصميم‌گيري درموردشان عجله نكنيد. گاهي خودكم‌بيني و بيش از حد‌ديگران را مهم دانستن، قدرت انتخاب و فكر كردن را از شما مي‌گيرد.
5- اولويت‌بندي، درك پيامد پيشنهاد‌ها و فكر كردن به انرژي‌اي كه پيشنهاد‌ها از شما مي‌گيرد يعني ارزيابي و فكر كردن به درخواست ديگران زمان زيادي نمي‌برد اما قطعا از خطارفتن و اشتباه شما جلوگيري مي‌كند.