بهادادن زياد به قدرت بيان همانقدر كه قدرت اجتماعي افراد را زياد و مديريت آنها را بر مسائل بيشتر ميكند، گاهي در فرد به اشتباه تب حاضرجوابي ايجاد ميكند. اين اتفاق علاوه بر اينكه ممكن است به بيادبي منجر شودآسيبهاي مهمتري هم دارد. بدون فكر و بدون لحظهاي صبر و تامل جوابدادن از آفتهاي جدي حاضرجوابي است.
- وقت حاضرجوابي رسيده
شما بايد ياد بگيريد كه حاضر جوابي به معني بيرون پراندن هر حرفي از دهان در يك لحظه نيست. درباره جواب دادن، بهخودآگاهي و خودكنترلي برسيد؛ آن هم با تمرين و تكرار اين كار. وقتي شما عصباني نيستيد، حواستان به سن و سال و موقعيت و شرايط طرف مقابل هست و سكوت كردن فشار رواني زيادي را به شما تحميل نميكند؛ اين موقعيت، زمان خوبي براي جوابدادن به فردي است كه شما مجبوريد به او پاسخ بدهيد. اما گاهي مغرورشدن بهخاطر حاضرجوابي ممكن است شما را محق جلوه دهد درحاليكه حقي نداريد و حتي باعث آزار ديگران ميشويد؛ مثلا براي اينكه جواب گلايه يك فرد را بدهيدكه احتمالا از سر دلسوزي خواسته بداند شما در چه شرايطي هستيد موجب ميشود كه شما با بيادبي پاسخ او را بدهيد.
- 6قدم براي درست جواب دادن
براي اينكه بين حاضرجوابي غيرمنطقي و حاضرجوابي منطقي خود بتوانيد داوري و تصميمگيري كنيد، بدانيد كه خطقرمزهاي شما كجاست و چهكسي واقعا يا غيرعمد در حال آسيب رساندن به اين خطقرمز است.
همه راههاي جوابگويي را بشناسيد تا به موقع از هركدام آنها استفاده كنيد. مثلا سكوت يكي از حرفهايترين جوابها در برابر افرادي است كه بهاصطلاح به هيچ صراطي مستقيم نيستند. وقتي محيط، شما را فرد آگاهي بداند كه در جواب يك رفتار يا حرف اشتباه سكوت معناداري ميكند و نارضايتي از قيافه او پيداست، با كمترين چالشي نظر شما را ميفهمند.
مراقب باشيد كه در حرفها و پاسخهاي خود چه چيزي را تأييد ميكنيد. جوابي كه بيش از تأييد شخص بهدنبال تأييد يك روش باشد، پاسخ مناسبتري است مثل اين جمله در دعواي بين 2فروشنده: من با صداقت موافقم، برايم فرقي نميكند كداميك از شما مغازهدارها باشيد!
جوابي كه فضا را خيلي جدي نكند. جوابهايي كه جاي شوخي و مزاح را باز كند اثرگذارتر و كمآسيبتر است.
سعي كنيد در جوابهايي كه ميدهيد از حرفهاي مخاطب خود مطالبي را استفاده كنيد، با اين كار پاسخهاي شما براي مخاطب قابلقبولتر است.
افراد مسن بر حرف خود ايستايي و پافشاري بيشتري دارند و احترام آنها هم واجب است. اگر لازم شد جوابي به بزرگترها بدهيد از آنجا شروع كنيد كه خود آنها قبول دارند و به آنجا برسيد كه هدف شما است و حتما با صداي آرام حرف بزنيد تا بياحترامي نكرده باشيد. هرگز در بين پاسخهايتان اين حس را به آنها ندهيد كه از موضوع حرف شما سردرنميآورند.
- چه ميدهيد و چه ميگيريد؟
مهم است كه شما به كلمهها و نحوه استفاده از آنها تسلط داشته باشيد تا بتوانيد از حق خود يا ديگري دفاع كنيد. افرادي كه توانايي بيان نظرات و يا احقاق حقشان را ندارند به سلامت رواني خود آسيب ميزنند اما خلاف اين اتفاق هم صادق است. لازم نيست براي اينكه هر جملهاي را از دهانتان خارج كنيد، ساعتها وقت بگذاريد و آن جملهها را ارزيابي كنيد. با اين كار انرژي زيادي براي چيزي هزينه ميكنيد كه معلوم نيست واقعا آن موضوع به اين همه تلاش نياز دارد يا خير؟ به هرحال اگر از مرز منطق بگذريد و جواب دادن را آنقدر واجب بدانيد كه به زمان و مكان بيان آن دقت نداشته باشيد، نتيجهاي جز ضعف روابط اجتماعي و فشار رواني عايدتان نميشود. نشان خوب جواب دادن اين نيست كه هرچه را ميدانيد به زبان بياوريد بلكه آگاهي به شرايط و ضروريات هم جزو ملزومات حرف زدن است.