شما ميتوانيد در وقتهاي آزاد خود، دست به نويسندگي بزنيد. باور كنيد كار سختي هم نيست. تنها كافي است اراده كنيد. امكانات زيادي هم نميخواهد. اگر اهل كامپيوتر هستيد كه ميتوانيد از نرمافزارهاي تايپ و ورد و امثالهم استفاده كنيد. اگر هم دل و دماغ اينجور چيزها را نداريد، يك عدد خودكار يا مداد، با يك دفترچه ميتواند كار شما را راه بيندازد. امروز در اينجا، به شما شروع نويسندگي را ياد خواهيم داد. پس حتما نگاهي به اين مطالب بيندازيد؛ چرا كه اوقات فراغت شما را بيش از پيش غنيتر خواهد كرد. از كجا معلوم، شايد به قدري هم پيشرفت كرديد كه نوشتههايتان را چاپ كنيد.
- كار سادهاي است؛ خيلي ساده
لابد فكر ميكنيد نويسندگي خيلي سخت است، نه؟ شما كه اينجوري فكر ميكنيد بايد بدانيد كه راه رفتن هم سخت است. براي راه رفتن چقدر وقت صرف كردهايد؟ چندينماه و سال. اما حالا مثل آبخوردن راه ميرويد. عادت ميشود ديگر. نوشتن هم به اين ترتيب است. هرچقدر هم شاگرد تنبلي بوده باشيد، حتم داريم كه در دوران كودكي چند تايي انشاء نوشتهايد. اگر در آن دوران انشاء نوشتهايد، پس حالا هم ميتوانيد نوشتن را شروع كنيد. فكر كنيد كه واقعا كار سختي نيست.
- فقط نيم ساعت وقت
چه تصويري از نويسندهها داريد؟ اينكه صبح تا شب و شب تا صبح پشت يك ميز هستند و دارند مينويسند؟ يا مثل خوره دارند كتاب ميخرند و كتاب ميخوانند؟ به شما مژده ميدهم كه اينها افسانههايي بيش نيستند. شما ميتوانيد به نوه و نتيجهها و بچههاتان برسيد، ميتوانيد با رفقا بيرون برويد، به امورات منزل و عيال جانتان برسيد و در كنار همه اينها نويسندگي هم كنيد. فقط نيم ساعت يا يك ساعت زمان كافي است؛ همين. يعني ميخواهيد بگوييد اينقدر هم وقت نداريد؟
- ببخشيد شما الماس داريد؟
هر انساني، الماسهاي گرانقدري دارد كه فقط در اختيار او است. كدام الماسهاي گرانقدر؟ زندگي شخصي و تجربههاي شخصي و مشاهدات و خاطرات شخصي خود او. هيچ 2انساني را نميتوانيد پيدا كنيد كه تاريخچه شخصي و تجربههاي شخصيشان يكي باشد. تنها كافي است كمي حوصله كرده و اين الماسها را بتراشيد تا خوانندگان زيادي علاقهمند باشند كه آنها را از شما بخواهند و حتي بخرند. عاليترين كتابهاي داستان و رمان و خاطرات و... جهان، محصول ارائه هنرمندانه همين تجربههاي شخصي است. تنها كافي است آنها را با كمي حوصله، كنار هم قرار بدهيد و مرتب كنيد و خوب بستهبندياش كنيد. واقعا كار سختي نيست. باور كنيد نميخواهيم الكي شما را شير كنيم. واقعا كار سختي نيست. تنها كافي است شروع كنيد، عادت كنيد و بعد ببينيد كه چطور داريد ميوههايش را ميچينيد.
- با خاطرهنويسي شروع كنيد
خاطرههاي شما همان تجربههايتان در زندگي هستند كه منحصر به فردند. بهترين گزينه براي شروع نوشتن هم همين خاطرهنويسي است. اولش زياد خودتان را درگير اينكه چه جوري خاطره بنويسيد نكنيد. همين اتفاقات مهمي كه تا حالا توي زندگيتان افتاده و البته كمي جزئيتر؛ مثلا پسرخالهتان آمد و شما رفتيد فلان موزه و ساعت چند رسيديد و بليت از شما گرفتند و راهنماي موزه چه توضيحاتي به شما داد. براي شروع نيازي نيست كه زبان معيار را رعايت كنيد. البته در كل بايد ياد بگيريد كه براساس زبان معيار بنويسيد. زبان معيار؟ همان زباني كه كتابهاي درسيتان بر آن اساس نوشته شده؛ مثلا شما در خاطرهاي به زبان صميمي و ساده مينويسيد كه «امروز رفتم خيابون مولوي، خيلي شلوغ بود. نميذاشتن رد شيم. آدما از موتورا بيشتر بودن. ماشينا از آدما بيشتر ...» اما براساس زبان معيار خيابون تبديل به خيابان، نميذاشتن تبديل به نميگذاشتند، شيم تبديل به شويم و... ميشود.
- ماجراي يك شربت گوارا
تجربهها و خاطرات شما شربت گوارايي هستند كه بايد در ظرفي بريزيد. اين ظرفها را هم ميتوانيم بهعنوان قالبهاي نويسندگي بناميم. بعضي از مطالب، در بستهبندي خبر، بعضيهاشان در بستهبنديهاي داستان، خاطره، تحليل، گزارش، مصاحبه، معرفي كتاب، تكنگاري از زندگي روزانه، معرفي يك فيلم، نقد يك آدم يا فيلم يا برنامه، يك كاريكاتور، نقاشي، عكسو... ارائه ميشوند؛ يعني ما تعداد زيادي از اين ظرفها داريم كه ميتوانيد شربتتان را داخل آنها بريزيد و تقديم خوانندگان و مشتريانتان كنيد تا نوش جان كنند. بعضي از اين قالبها، مثل داستان و شعر و مصاحبه و گزارش و... البته كمي سخت و تخصصي هستند. اينجا قرار است شما نويسندگي را تازه شروع كنيد؛ پس نبايد از همان اول سنگ بزرگي بلند كنيد. با قالبهاي خاطرهنويسي، سفرنامهنويسي و نويسندگي خلاق و آزاد شروع كنيد كه دم دستاند و به راحتي ميتوانيد از آنها نهايت استفاده را ببريد.
- شروع اول: انس با قلم وكاغذ
اولين قدم قدرت اراده شماست. دومين موضوع، حال و حوصله شماست. باور كنيد اوقات فراغت ميتواند پربارترين زمانهاي زندگي شما باشند. موضوع بعدي، عادتكردن به نوشتن است. از كم شروع كنيد. هر روز، يك زمان ثابت را تعيين و خودتان را مجبور كنيد كه در اين ساعت، برويد سراغ كاغذ و قلم. دستورالعمل اول اين است: بنويسيد، بنويسيد، بنويسيد. هر چه دلتان خواست، هر جور دلتان خواست. در ابتداي كار قرار است كه انس شما با قلم و كاغذ بيشتر شود؛ بعديهايش مهم نيست.
- براي كساني كه مشتاقترند
چند دستور كلي براي نوشتن را در اين بخش برايتان آماده كردهايم.
بخوانيد:كتابهاي داستان و خاطره و شعر و زندگينامه، مخصوصا از مدل ايرانياش را، زياد بخوانيد. البته زياد بهخودتان فشار نياوريد. هر وقت حوصله داشتيد، بخوانيد ولي سعي كنيد برنامه منظمي برايش داشته باشيد؛ حتي اگر روزي 10دقيقه هم باشد. اين نظم، نتيجه آن خواندن را چند برابر ميكند.
خوب ببينيد: شما از امروز به بعد يك نويسندهايد، پس علاوه بر تجربيات و خاطرات خودتان، بد نيست چيزهاي ديگري هم براي نوشتن داشته باشيد. به ميان مردم و جامعه برويد و تا ميتوانيد از اين نكتههاي جالب براي نوشتن صيد كنيد.
دفترچه ايده و يادداشت داشته باشيد: گاهي وقتها كه توي اتوبوس و مترو و پارك و سر كار نشستهايد يا حتي وسط خانواده خودتان، ممكن است چيزي يادتان بيايد كه دوست داريد دربارهاش بنويسيد. به جاي اينكه تكيه كنيد به حافظهتان، اين نكتهها و چيزهاي جالب را توي يك دفترچه بنويسيد كه يادتان نرود و بعدا كه وقت آزاد پيدا كرديد دربارهاش بنويسيد.
براي ديگران بخوانيد: نوهها و بچهها و اطرافيان و دوستان شما كساني هستند كه ميتوانند نخستين مخاطبان و منتقدان نوشتههاي شما باشند. نوشتهتان را با صداي بلند برايشان بخوانيد. ببينيد خوششان ميآيد يا نه. ببينيد چه واكنشي از خودشان نشان ميدهند.
تداوم داشته باشيد: سعي كنيد هر روز بنويسيد؛ حتي اگر كم هم باشد، حتي اگر 5دقيقه هم باشد. هر روز اگر درساعت و مكان ثابتي، نوشتن را انجام دهيد، اين عادت ميتواند جديت كار شما را بيشتر كند.