دراین نشست که به نوعی دادگاهی برای رفع اتهام از نوشابهها به شمار میآمد مباحثی نظیر تولید نوشابههای غنی شده، اصلاح فرمولاسیون و به تبع آن تغییر استانداردها و مضر نبودن نوشابه در صورت مصرف صحیح آن در کنار مسائل اقتصادی و چالشهای فرهنگی در زمینه تولید نوشابه، مطرح شد.
اهمیت برگزاری چنین همایشی در راستای سالم سازی نوشابههای تولیدی نیز از آنجایی نشات میگیرد که به گفته متخصصان 40 تا 50 درصد از گردش مالی مربوط به صنایع غذایی در دنیا مربوط به صنایع نوشابه است و در ایران نیز بعد از صنایع لبنی، نوشابهها بیشترین سهم از بازار فروش را به خود اختصاص میدهند.
به عنوان مثال دکتر هدایت حسینی ـ معاون مدیرکل اداره آزمایشگاه و رئیس کمیته امنیت غذایی وزارت بهداشت- معتقد است که بحث اصلاح فرمولاسیون و جایگزینی نوشابههای طبیعی،موضوعی است که سبب میشود،صنعتگران محصولاتی سالمتر تولید کنند.
او همچنین از اعطای نشان سلامت توسط وزارت بهداشت در نیمه دوم سال جاری به واحدهای پیشرو در زمینه تولید مواد غذایی که در راستای سلامت مردم باشند خبر داده و درباره آینده نوشابه در کشور ابراز امیدواری میکند.
دکتر محمد حسینی مسئول هماهنگی فراکسیون صنایع غذایی مجلس شورای اسلامینیز با اشاره به اینکه ایران با مصرف سرانه 30لیتر نوشابه در برابر کشورهایی نظیرآمریکا که سرانه ای حدود 198 لیتر دارند مصرف کننده ای متوسط به شمار میآید، توضیح میدهد: برخلاف نظر برخی از کارشناسان بهداشتی، نوشابه مضر نیست، چرا که در یک بطری نوشابه حداکثر 30 گرم قند وجود دارد؛ در حالی که قند موردنیاز برای هر فرد در روز حدود 130 گرم است، بنابراین میتوان گفت سهم قند و شکر و شیرینی مصرفی افراد بسیار بیشتر از نوشابه در زمینه تامین قند موردنیاز بدن است.
با این وجود،متاسفانه در چند سال اخیر حرکتهای مالیاتی و بهداشتی علیه صنعت نوشابه در کشور شکل گرفته است که اگر صنعتگران در مقابل آن واکنش نشان ندهند، امکان گسترش این هجمه وجود دارد.
استانداردی برای نوشابهها
در این میان بسیاری از متخصصان، یکی از چالشهای موجود در زمینه تولید نوشابههایی با قند کمتر در ایران را استانداردهای فعلی برای این محصول میدانند.
محمد حسینی، مسئول هماهنگی فراکسیون صنایع غذایی مجلس شورای اسلامی،در این زمینه میگوید: از طرفی وزارت بهداشت به کارخانههای نوشابهسازی توصیه میکند قند موجود در نوشابه را کاهش دهند، در صورتی که این اقدام خلاف استانداردهای مؤسسه استاندارد است و این مؤسسه با ما برخورد میکند.
او میافزاید: کارخانهها مشکلی در کاهش قند موجود در نوشابه ندارند و میتوانند فرمولاسیون را متناسب با آن تغییر دهند، اما مؤسسه استاندارد و وزارت بهداشت باید در این زمینه هماهنگ باشند.
این در حالی است که نظامالدین برزگری ـ معاون مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ـ با بیان اینکه تاکنون 4 استاندارد در زمینه نوشابه تدوین شده است، میگوید: اگر به این نتیجه برسیم که استانداردهای نوشابه باید تغییر کند، بلافاصله ظرف یک ماه طبق نتایج کمیته تحقیقاتی مشترک تغییرات را اعمال میکنیم.
وی با تاکید بر اینکه راه نجات هر صنعتی استاندارد است، تصریح میکند: حاضریم نتایج کمیته تحقیقاتی درباره صنعت نوشابه را به رئیس جمهور ارائه دهیم تا مشکلات این صنعت برطرف شود.
برزگری، همچنین با بیان اینکه شورای سلامت نیز بیدلیل مصوبه ممنوعیت مصرف نوشابه در ادارات دولتی را مطرح نکرده است، میافزاید: پیشنهاد میکنم استانداردهای صنعت نوشابه در راستای حل مشکلات آن تغییر کنند تا از این طریق اهداف وزارت بهداشت نیز تامین شود.
رفع اتهام از نوشابهها
بحث بر سر ناسالم بودن و لزوم تعدیل مصرف نوشابهها موضوعی است که متخصصان در سالهای اخیر بسیار به آن پرداختهاند اما بررسی نکات مثبت این نوشیدنی،چالش جدیدی است که اظهار نظرهای متفاوتی را نیز دربردارد.
کلاهی- محقق و پژوهشگر در زمینه صنایع غذایی ـ در این زمینه میگوید: یکی از اتهاماتی که به صنعت نوشابه وارد میشود این است که مصرف نوشابه به دلیل دارا بودن کافئین، باعث ایجاد اعتیاد و وابستگی میشود که البته برخی از این اتهامات قابل قبول نیست و برخی نیز قابل تعدیل است.
این محقق با اشاره به اینکه فرمولاسیون نوشابه قابل تغییر بوده و میتوان آن را غنی کرد،میگوید: به عنوان مثال در چین به نوشابه، آهن و برخی از مواد مغذی افزوده شده که ارزش غذایی آن را بالا برده است.
بنابراین میتوان مانند ماکارونیهای غنی شده نوشابهها را نیز غنی کرد؛ ضمن اینکه باید بررسی کرد که آیا دوغ، شربت آب لیمو و...که از آنها به عنوان جایگزینهای نوشابه نام برده میشود نوشیدنیهایی مناسب هستند؟!
او اضافه میکند: ارائه نوشابههای دوستدار سلامت (Healthy Friendly) که فلوراید بالا، قند پایین و در مجموع نوشیدنیهایی مقوی هستند با هدف ارتقای سلامت جامعه در دستور کار قرار دارد و کارخانهها نیز از آن استقبال میکنند.
دکتر درستی مطلق ـ رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه ـ نیزبا اشاره به اینکه مصرف نوشابه چندان هم مضر نیست و نکات مثبتی هم دارد،میگوید: نوشابه علاوه بر اینکه بخشی از آب موردنیاز بدن هر فرد را در روز تامین میکند، در هنگام اسهال، استفراغ و گرمای شدید نیز به تامین آب ازدست رفته و برخی از املاح بدن کمک میکند، در افراد لاغر باعث دریافت بهتر موادغذایی و چاق شدن آنها میشود؛ ضمن اینکه نوشیدن نوشابه برای هر فردی لذتبخش است که این مسئله ازجمله اهداف غذا خوردن است.
البته زیان بار بودن مصرف بیش از حد نوشابه مسئلهای است که اکثر کارشناسان در مورد آن توافق نظر دارند.
دکتر درستی مطلق در این زمینه میگوید: افراط در مصرف نوشابه مضر است و در زمان بارداری هم از نظر علم تغذیه مصرف نوشابه توصیه نشده و ممنوع است،همچنین مصرف طولانی مدت نوشابه به خصوص انواع گازدار آن سبب دفع کلسیم در بدن و در نتیجه پوکی استخوان میشود،اسید فسفریک موجود در نوشابهها هم در صورت مصرف زیاد برای بدن سمیاست؛ ضمن اینکه نوشابه باعث چاق شدن افراد نیز میشود.
البته وی با تاکید بر اینکه به غیر از نوشابه بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز در چاقی موثرند تصریح میکند: مصرف دائم بسیاری از مواد غذایی دیگر مانند عسل و مربا نیز توصیه نمیشود؛ ضمن اینکه نوشابه مانند عسل و مربا جزو غذاهای متفرقه محسوب میشود.